Cami tartışması ve Ayasofya

Kazım GÜLEÇYÜZ

Cami tartışması ve Ayasofya

Son dönemde gündemin üst sıralarında yer alan konulardan biri de cami tartışmaları. Özellikle Başbakanın “Çamlıca’ya da bir cami inşa edeceğiz” beyanı bu tartışmaları alevlendirdi ve ilginç bir şekilde, kimi dindar-muhafazakâr kesimlerce de eleştirildi.

Çamlıca tepesine yeni bir cami yapılmasına gerçekten ihtiyaç var mı? Halen tartışılmakta.
Oysa yine Erdoğan, İstanbul’un modern ve mâbedsiz semtlerinden Ataşehir’e de Süleymaniye ayarında bir cami yaptıracaklarını söylediğinde böyle tartışma ve eleştiriler olmamış, tersine bunun bir ihtiyaç olduğunda hemen herkes ittifak ettiği için, bu proje destek bulmuştu.
Nitekim bu sayede otoyolun hemen kenarında yükselen cami inşaatı kısa sürede ilerledi ve neredeyse tamamlanma aşamasına yaklaştı bile.
Ama Çamlıca Camii tartışılıyor; neden?
Çünkü orada ihtiyaçtan ziyade “gösteriş” saikinin öne çıktığı, Anadolu yakasına da camili ve minareli bir silüet kazandırarak bir de bu şekilde tarihe geçme arzusunun söz konusu olduğu şeklinde yorum ve değerlendirmeler yapılıyor.
Sarayburnu’dan başlayıp Topkapı Sarayı, Ayasofya ve Sultanahmet Camileri ile devam eden dillere destan ve doyumsuz İstanbul silüetinin, Zeytinburnu’da inşa edileceği belirtilen gökdelenlerin tehdidi altında olduğu bir ortamda!
Şehrin başka yerlerindeki gökdelenler ayrı...
Bir diğer çok önemli konu Ayasofya.
İstanbul’un fethinin 559. yıldönümü kutlamaları vesilesiyle bir kez daha hatırlanıp gündeme gelen bu konu, 80 yıla yakındır kanayan bir yara.
1934’te M. Kemal’in de imzasını taşıyan ve Resmî Gazete’de yayınlanmadan yürürlüğe konulan korsan bir kararname ile cami olmaktan çıkarılan Ayasofya, o günden bu yana muhteşem kubbesi altında kılınacak namazlara hasret.
Bu hasretin artık dindirilmesi için bir kez daha seslendirilen taleplere hükümetin Kültür Bakanı aracılığıyla verdiği cevap tam bir duyarsızlık örneği. Ayasofya’nın asırlarca evvelâ kilise, sonra cami olarak Yaradana hizmet ettiğini belirten Bakan Günay, şimdi de bu hizmetin müze olarak insanlığa yöneldiğini söyledi ve “Bence isterseniz böyle devam etsin” dedi. Ve “Cami olsun” taleplerini “siyasî inat” olarak niteledi.
Erdoğan ise bu konudaki tavrını daha 2002 seçiminden önce Ayasofya sorulduğunda verdiği “Boşverin bunları” cevabıyla ortaya koymuştu.
Nitekim 10 yıllık AKP iktidarında Ayasofya hiç gündeme gelmedi. Tam tersine, restorasyon adı altında fresk ve mozaikler daha belirgin hale getirilerek “müze” olma özelliği tahkim edildi.
Dahası, Erkan Mumcu’nun Kültür Bakanı olduğu dönemde konser etkinlikleri bile yapıldı.
Yani, AKP’nin Ayasofya “hassasiyet”i bu.
Oysa Ayasofya, İstanbul’un fetihle bir İslâm diyarı olduğunun tarihî sembolü ve beş yüz seneye yakın bir süre bu vasfıyla hizmet vermiş.
Bediüzzaman’ın 1950’lerde Menderes’e ve DP hükümetine defaatle yaptığı ısrarlı çağrılardan biri, Ayasofya’nın tekrar cami olma hüviyetine kavuşturulması. Bu hem fetih sembolünün ihyası, hem de İslâm âleminin Türkiye’ye teveccühünün tekrar kazanılması için önemli.
Ayasofya’yı yeniden cami yapma yönündeki ilk adım 1980 Ağustos’unda, o zaman azınlık hükümeti olarak işbaşında olan AP iktidarınca atıldı, caminin bütün minarelerinden ezan okundu ve Hünkâr Mahfili ibadete açıldı. Bir ay sonra gelen 12 Eylül’ün ilk işi ise “onarım” bahanesiyle orayı da kapatmak oldu ve on yılı aşkın bir süre öyle kaldıktan sonra tekrar açıldı.
Hünkâr Mahfilini açan AP hükümetinin Kültür Bakanı Rıfkı Danışman, “Ayasofya’nın tümünü ibadete açmanın önünde engel yok” demişti. Ama 32 yıldır hâlâ o noktaya gelemedik.
AKP döneminde birçok tarihî caminin restore edilmesi takdire şayan. Nitekim son olarak yenilenen Fatih Camii 29 Mayıs’ta ibadete açıldı. Ama nedense Ayasofya’ya hiç yanaşılmıyor.
Ve Taksim Camiinden de hiç söz edilmiyor...

yeniasya
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın