Sayfayı Yazdır - Gıybet Hastalığının Tedavisi

7- BÖLÜM

Gıybet Hastalığının Tedavisi

Rivayetlerde gıybet, dedikodu, iftira gibi çirkin sıfatlar kalbin hastalıkları olarak zikredilmiştir. Vücut hastalıklarının ve bedendeki yaraların tedavisi kolay ise de, manevi yaraların, kalp ve nefis hastalıklarının tedavisi zordur. Çoğu kere de mümkün değildir. Bedeni hastalıklarda vücudun dengesi bozulur ve bir ağrı oluşur. Ancak bu ağrı ve sızı sınırlı olup sadece ölünceye kadar devam edebilir. Fakat gıybet edilen kişinin kaybolan haysiyet ve şerefini iade etmek çok zordur.

Gıybetin pis kokusu etrafa kötülükler, düşmanlıklar, günahlar yayar, toplumda nice rahatsızlıklar ve hastalıklar meydana getirir. Kalp ve nefis hastalıkları cemiyette derin yaralar açıp, kul hakkına girdiğinden dünya ile sınırlı olmayıp öbür âlemde işkence ve azaplara sebep olur. Çoğumuz şeytan ve nefs-i emmarenin tutsağı olduğumuz halde kalbi hastalığımızın farkına varmıyor ve kendimizi tedavi etmeyi aklımızdan bile geçirmiyoruz. Çünkü kalbi hastalıkları küçümsememiz, onların acı ve kötü akıbetlerinden gafil olmamız, nefsimizi ıslah edip arındırmaktan bizi gafil etmiştir. Nefsin ve ruhun hastalığını teşhis ettikten sonra onları tedavi ve bertaraf etmeye gayret göstermemiz gerekir. Bu büyük günah, yararlı ilim ve amel ile tedavi edilebilir.

Gıybetin İlmi Tedavisi:

Gıybetin doğuracağı kötü sonuçları düşünmek gerekir. Ayrıca gıybetin, toplumdaki kardeşlik ve dayanışmayı dinamitleyerek müslümanları güçsüz duruma düşürdüğü ve insanı büyük bir vebal altına koyduğu bilinmelidir.

Hasan Basri diyor ki:

" Vallahi, vücudu yiyen haşerelerin vücuda olan zararı, gıybetin dine olan zararından daha fazla değildir."

Gıybetin dünyadaki sonuçlarından biri de gıybet edenin halkın gözünden düşmesi, itibar ve güvenini yitirmesidir. Çünkü gıybet eden ve onu bunu çekiştiren kişilere hiçbir değer verilmez. Bu tür kişiler, Allah'ın ayetlerini bile okusa-lar kimse bunlara kulak vermez ve onları dikkate almaz.

Hz. Ömer (r.a) bir gün Kabe'ye baktı ve şöyle dedi:

" Ne büyüksün ve büyük hürmetin vardır, ama Allah katında müminin hürmeti senden daha büyüktür."

İnsanın hürmeti ve haysiyeti o kadar büyüktür ki; Eğer gıybetçi, insanların onur ve şerefine dil uzatırsa, Allah u Teala'nm onun ayıplarım teşhir etmesi, onu dünya ve ahi-rette rezil ve rüsva etmesi kaçınılmazdır. Ve bu masiyetin ne kadar korkunç ve iğrenç olduğunu bilmek gerekir. Nitekim Resul-i Ekrem(s.a.v) şöyle buyurdu:

* Faiz yetmiş iki kapıdır. En ehveni, kişinin annesiyle zina etmesi gibidir. En büyük faiz de; kişinin din kardeşinin ırzına dil uzatmasıdır."[63]

Kıyamet günü, perdeler gözlerden kaldırılınca kişi kendisiyle birlikte dünyadan getirdiği suretlerle haşrolunur ve bu suretler vasıtasıyla işkence görür. Nasıl ki yırtıcılık ve leş yemek köpeğe has bir huy ise gıybetçi de ölü kardeşinin etini yemek için öbür âlemde leş yiyen bir köpek suretinde olacaktır.

Muaz b. Cebel(r.a) der ki:

* Sur'a üfürüleceği gün, artık siz dalga dalga geleceksiniz.[64] ayetinin tefsirini Resulullah'tan sorunca, Resulullah'ın gözlerinden yaşlar akmaya başladı ve bana şöyle buyurdu:

* Ey Muazî Ümmetimden on grup değişik ve diğerlerinden farklı suretlerde mahşere çıkarılacaklardır.

Bazıları maymun suretinde, bazıları domuz suretinde çıkarılırlar mahşere... Maymun şeklinde mahşere çıkarılan kişiler: Başkalarını çekiştirenler ve dedikodu edenlerdir..."

Bu masiyetin dünyevi ve uhrevi sonuçlarmı biraz düşün. Kabirde ve ahirette amellerinin dönüşeceği çirkin suretleri, çekeceğin büyük azabı ve karşılaşacağın sıkıntıları gözünün Önüne getirmeye çalış. Birkaç dakikalık gevezelik için bütün bunlar değer mi? Gıybet ile ilgili korkunç sahneleri anlatan kitaplara başvur ve bu masiyetin sonuçlarının ne kadar tehlike arz ettiğini gör!

Rivayetlere göre sevabı çok olan, cennete; günahı ağır olan ise cehenneme gider. Durum bu olunca gıybet sebebiyle sevaplarının yok olup günahlarının çoğalmasından sakınman gerekir. Rivayetlerde gıybetini ettiğin kişiye senin iyiliklerinin verileceği ve onun günahlarının sana yazılacağı bildirilmiştir. Birkaç dakikalık gevezelik ve şehvetini tatmin etmek için, hayatın boyunca bin bir zahmetle kıldığın namazları, tuttuğun oruçları, çektiğin tespihleri, verdiğin sadakaları ve diğer hasenatlarını gıybet ile bir anda yakıp yok etmen akıl kân mıdır? Ayet ve hadislere iman eden, kendi hasenatını korumak ve başkasının günahlarını yüklenmemek için gıybetten sakınmaz mı? Eğer gıybetini ettiğin kişiye düşman isen, bu düşmanlığının gereği olarak onun gıybetini etmemen gerekir. Çünkü düşmanının gıybetini etmekle ona iyilik etmekte ve kendine ise kötülük etmektesin. Hasan Basri, kendisine gıybet eden kimseyi sever ve ona hürmet eder; " O benim için ibadet ediyor." derdi.

O halde edeceğin gıybet yüzünden amel defterin günahlarla dolabilir ve insanların arasında rezil rüsva olabilirsin. Gıybetini ettiğin düşmanının amel defterini hasenatla doldurabilir ve böylece onu aziz ve saygın kılabilirsin. Onun için Allah'tan kork ve gıybetten kaçın ki akıbetin kötü olmasın.

Gıybetin diğer bir tedavisi, gıybeti tahrik eden sebepleri yok etmektir.

Öfkelendiğin zaman sükût et ve Allah'ı zikret. Kızdığın için birini çekiştirmek istediğin zaman, Allah u Teala'nın da sana öfkeleneceğini düşünerek gıybetten vazgeçmelisin.

Nitekim Resul-i Ekrem(s.a.v) buyurdu ki:

" Muhakkak ki, cehennemin bir kapısı vardır. O kapıdan ancak dünyada kinini isyan etmek suretiyle dindiren girer!"[65]

Eğer bir insanı yaratılışmdaki bir kusurundan dolayı ayıplıyorsan, bil ki neuzu billah (Allah'a sığınırız) Allah'ı ayıplamış olursun. Çünkü bir sanatı yeren, sanatçıyı yermiş olur.

Nitekim Resul-i Ekrem(s.a.v) şöyle buyurdu:

" Allah'a ve ahirete iman edip benim peygamberliğime şehadet getiren kimse evine kapansın, hatalarına ağlasın. Allah'a ve ahiret gününe iman eden kimse, faydalanmak için hayır söylesin, şerre sükût etsin ki selamet bulsun ve kendisinde var olan hastalıklarla başkalarını yermeye kalkışmasın. Şayet adamın kusurları yaratılışında ise, o zaman onu değil, yaratanı yermiş olursun. Zira bir sanatı yermek, onu yapanı yermektir."

Adamın biri Hakim'in birine:

" Ey suratsız!" diye seslendi. Hakim:

" Yüzümü ben yaratmadım ki onu kusursuz ve güzel yapayım. Şayet ke'ndinde 'bir kusur bulmuyorsan- ki bu imkânsızdır- o zaman Allah'a şükret ki, seni kusursuz olarak yaratmıştır." diye cevap verdi.

Hasetten dplayı gıybet edeceğin zaman bilmelisin ki, küfran-ı nimet etmekte ve kendi iyiliklerini yok etmektesin.

Nitekim Rısul-i Ekrem(s.a.v) şöyle buyurdu.

* Dikkatli olunuz. Allah'ın nimetlerine düşman olanlar vardır/' Ashab sordu:

* Allah'ın nimetlerine kim düşman olabilir?" Resul-i Ekrem(s.a.v) cevaben şöyle buyurdu:

" Allah'ın kullarına verdiği ihsandan dolayı, onlara hased edenler."

Ayrıca Resul-i Ekrem(s.a.v) buyurdu ki:

“Ateş odunu yaktığı gibi, hasette iyilikleri yer bitirir."[66]

Başkalarını güldürmek, eğlendirmek ve vakit geçirmek için hesapsız bir çift laf ettiğinde akıbetinin ne olacağını hiç düşündün mü?

Bu konuda Resul-i Ekrem (s.a.v) şöyle buyurmaktadır: " Muhakkak ki kişi bir kelime söyler, o kelime ile yanında oturanları güldürür ve o kelimeden dolayı süreyyadan daha uzak bir mesafeden cehenneme düşüp yuvarlanır."[67]

Bir rivayete göre, Hz. İsa'nın havarileriyle birlikte bir köpek leşinin önünden geçtiği sırada havariler dediler ki:

" Şu leş ne kadar da kötü kokuyor!" Bunun üzerine Hz. İsa(a.s), şöyle buyurdu:

" Dişleri ne kadar da beyaz."

Hz. İsa'nın nefsi, öylesine arınmış ki, Allah'ın bir yaratığından bu şekilde kötü söz edilmesine rıza göstermedi. Onlar onun noksanını gördüler. Ama Hz. İsa (a.s), onun güzel yanını onlara hatırlattı. Elbette insanlık mürebbilerinin böylesine arınmış bir nefse sahip olması gerekmektedir.

Sanki Hz. İsa (a.s), bu sözüyle havarilerini, köpeğin gıybetini dahi yapmaktan men ediyor ve onlara Allah'ın yaratığından söz ettiklerinde, güzel yönlerinden başkasını zikretmemelerini tavsiye ediyordu.

Diğer bir rivayette Hz. İsa(a.s) şöyle buyurdu:

" Pisliğe konan sinek gibi insanların ayıplarına dikkat edip durmayın."

Müslüman, yaralan kanatan değil, yaraları tedavi eden bîr merhem olmalıdır. Bir kişideki kötü tarafları değil, ondaki güzellikleri görmelidir.

Başkasının kusur ve kabahatlerini sayıp dökmeyi düşündüğün zaman, hemen kendi kusurlarını hatırla ve onlarla

meşgul ol.

Nitekim Resul-i Ekrem (s.a.v), şöyle buyurdu:" Cennet o kimseye olsun ki, kendisinin ayıpları, kendisini başkalarının ayıplarıyla meşgul olmaktan alıkoymuştur."[68]

Hiçbir ayıp insanın kendi ayıplarını görmemesinden ve kendisinin binlerce ayıbı olmasına rağmen hep başkalarının ayıplarından söz edip, o ayıplan, kendi ayıplarına Örtü kılmasından daha kötü değildir. Sende var olan kusur ile insanları kötülemekten vazgeçtiğin vakit, artık meşgalen kendi nefsin olur, başkaları ile uğraşıp durmazsın. İşte o zaman kendini ıslah etmiş olursun.

Zatın biri şöyle diyor:" Geçmiş büyüklerin pek çoklarını gördük. Onlar ibadeti namazda, oruçta değil, insanların dedikodusunu yapmamakta ararlardı."

Hasan Basri diyor ki:"Başkasından bahsetmek ya gıybettir, ya bühtandır, ya da ifkdir. Bunların hepsi Allah'ın kitabında yasaklanmıştır. Gıybet, onda olan kusur ve ayıpları saymaktır. Bühtan, onda olmayanı ona takmaktır. Ifk ise hakkında duyduğunu söylemektir.

Unutma ki dünyada işlediğin bütün ameller kayda alınmakta ve kıyamet günü bir film şeridi gibi herkese gösterilmektedir. Ağza almaktan utandığın hatta hatırladığında yüzünü kızartan\ayıpların, bir başkasının ayıplarını örtmek karşılığında kayıttan silinmekte ve Allah'ın örtüsü altına girmektedir. Bundan daha sevindirici ne olabilir? Sen bir müslümanın gizli hallerini başkasına açıklamayacaksın, Allah u Teala da buna karşılık senin kusurlarını örtecektir.

Nitekim Resul-i Ekrem (s.a.v), şöyle buyurmaktadır:

" Kim müslüman kardeşinin ayıbını örterse, Allah'ta kıyamet günü onun ayıbını örter. Her kim de Müslüman kardeşinin ayıbını açarsa, Allah da onun ayıbını açar hatta evinin içinde bile olsa onu rezil eder."[69]

Rivayet edildiğine göre, Hz. İsa(a.s), arkadaşlarına bir gün şöyle dedi:

" Şu hususta görüşünüz nedir? Uyuyan birinin edep yeri açılsa, onu örter misiniz?"

" Evet örteriz" dediler.

Hz.İsa(a.s) şöyle dedi:

" Ama siz kalan kısmı da açıyorsunuz." Arkadaşlannın:

" Sübhanallah, biz onu nasıl açarız?" demeleri üzerine şöyle buyurdu:

“Yanınızda biri anlatılmıyor mu? Siz, hemen onda bulunanı en kötü halle anlatmaya başlıyorsunuz. Böylece, onun kalan örtüsünü de açmış oluyorsunuz."

Bir müslümanın ayıbını örttüğün zaman belki o müslü-man tevbe edip değişerek günahından arınır. Nitekim bir rivayete göre;

Hz. Ömer(r.a), bir gece Medine sokaklarında geziyordu. Bir evin içinde şarkı söyleyen bir erkeğin sesini işitti. Duvarın üzerine çıkıp baktığında, bir erkeğin yanında bir kadın ile içki vardı. Bu durum karşısında Hz. Ömer (r.a) şöyle haykırdı:

" Ey Allah'ın düşmanı! Sen Allah'a isyan ettiğin halde Allah'ın senin ayıbını örteceğini mi sandın?

Bu hitap karşısında adam, Hz. Ömer(r.a)'e şöyle dedi:

" Ya Emir el mü'minin! Eğer ben bir yönden Allah'a isyan etmişsem, sen üç yönden Allah'a isyan etmiş oluyorsun. Allah u Teala, Hucurat suresinin 12. ayetinde:" Sakın tecessüs etmeyiniz" (yani insanların gizli hallerini araştırmayınız.) buyurduğu halde sen tecessüs ettin. Yine Allah u Teala, Bakara suresinin 189. ayetinde:" İyilik ve taat, evlere arkalarından girmeniz değildir. Lakin iyilik ve taat Allah'tan korkan ve günahtan sakınan kimselerin yaptığı iştir. Evlere kapılarından girin..." buyurduğu halde, sen duvardan tırmanarak içeriye girdin. Yine Allah u Teala, Nur suresinin 27. ayetinde:" Ey iman edenler, kendi evlerinizden başka evlere sahipleriyle ün-siyet etmeden ve selam vermeden girmeyin..." buyurduğu halde, sen izin almadan ve selam vermeden içeri girdin."

Bu durum karşısında Hz. Ömer (r.a), adamı cezalandırmadı. Fakat tevbe etmesini şart koştuktan sonra adamı kendi haline bırakıp gitti.

Aradan yıllar geçti. Bir gün Hz. Ömer (r.a) cemaate namaz kıldırdıktan sonra arka saflarda o adamı görünce yanına çağırıp ona şöyle dedi:

" Haberin olsun, o durumunu daha kimseye söylemiş değilim."

İşte biz de Hz. Ömer gibi birbirimizin kusurlarına örtü olmalıyız ki, aramızdaki kardeşlik bağlan kopmasın, Allah'ın rahmet ve hidayet örtüsü üzerimizden eksik olmasın.

Ancak bir müslümanın gizli hallerini açıklayıp başkalarına duyurduğunda belki o kişi insanlardan utanır ve müslümanlardan uzaklaşır. Zamanla belki de namazlarını bile terk eder.

Nitekim Resul-i Ekrem(s.a.v) şöyle buyurmuştur:

" Eğer sen müslümanların ayıplarını araştırırsan onları ifsad etmiş veya ifsad etmeye yaklaşmış olursun."[70]

Ukbe b. Amir'in katibi Dahir ebul-Haysem, Ukbe b. Amir'e:

" Doğrusu bizim komşularımız vardır, içki içerler. Ben ise onları yakalamaları için asayiş memurlarını çağırıyorum." dedi. Ukbe:

" Böyle yapma, onlara nasihat et ve onları tehdit et." dedi. Dahir:

" Ben onları bu işten nehyettim. Fakat onlar vazgeçmediler, ben de onları yakalamaları için polis çağırıyorum." dedi. Bunun üzerine Ukbe şöyle dedi:

" Yazıklar olsun sana, böyle yapma, zira ben Resul-i Ek-rem(s.a.v)'in şöyle buyurduğunu işittim:

" Her kim (bir müslümanın) ayıbını örterse diri diri mezara gömülmüş bir kız çocuğunu diriltmiş gibi (sevaba nail) olur.[71]

Gıybetin kötü akıbetinden kurtulmak için Hz. Ömer(r.a)'m şu tavsiyesini unutmayalım:

" Allahu Teala'yı her zaman anın, zira onu anmak şifadır. İnsanları anıp durmayın, zira o hastalıktır."

๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Gıybet => Konuyu başlatan: Zehibe üzerinde 11 Haziran 2010, 14:40:00