Hz. Osman bin Talhâ

Hz. Osman Bin Talhâ (R.Anh)

Osman bin Talhâ, Mekke'de Kabe Kayyımlığı ile vazifeliydi. Sülâlesi câhiliye devrinde Kabe'nin hicâbet vazifesini yapardı, yanı kapı anahtarını taşırdı. Peygamber efendimiz, hicretten önce Osman'ı da bizzat îmâna daavet etti. Osman:

Yâ Muhammedi Sen kavminin dînine aykırı davranmış ve ortaya yeni bir dîn çıkarmış bulunuyorsun. Doğrusu, benim sana tabi olacağımı ümit etmen şaşılacak şeydir, diyerek imana gelmedi. Atalar dini, tarih boyunca Allah'ın dinine girmeye hep engel olmuştur. Atalar dinini inkâr etmeden Allah'ın dinine girmek mümkün değildir.

Bir defasında Rasûlüllah efendimiz, iman edenlerle birlikte Kabe'ye girmek istemişlerdi. Osman Kabe'ye de sokmak istemediği gibi sert de davrandı. Fakat Rasûlüllah efendimiz onun bu hareketini sükûnetle karşılayıp, şöyle buyurdu:

“Ey Osman! Ümit ederim ki, bir gün sen beni, bu anahtarı nereye isterseniz koyarsınız, kime isterseniz verirsiniz diyeceğin bir mevkide de göreceksin!”

O zaman Kureyş mahvolmuş, kıymetten düşmüş olur.

“Hayır! Asıl o zaman, Kureyş yaşayacak ve kiymetlenecektir.”

Osman bin Talhâ, Uhud harbine müşriklerin safında katıldı. Babası, kardeşleri ve akrabası öldürülünce, Kabe'nin hicâbet vazifesi tek başına üzerinde kaldı. Mekke'nin fethinden altı ay önce Amr bin As ve Hâlid bin Velid ile birlikte Medine-i Münevvereye gelerek, Müslüman oldu. Fetihten önce îmâna gelen Muhacirlerin derecelerine kavuştu.

Mekke'nin fethine katılıp, Rasûlüllahın yanında bulundu. Kabe'nin .anahtarını Rasûlüllaha arzetti, beraber girdiler. Burada Rasûlüllah efendimiz iki rekat namaz kıldı. Beyt-i şeriften çıkarken, Rasûlüllah efendimiz, Nisa sûresinin, "Allahû Teâlâ size emânetleri ehline vermenizi emreder" meâlindeki 58. âyet-i kerimesini okuyup, anahtarı Osman bin Talha'ya ve amcasının oğlu Şeybe'ye verdi. Ona buyurdu ki:

“Ey Ebû Talhâ evlâdı! Ceddinizden kalma olan emâneti sizde payidar ve baki olmak üzere alınız. Bunu zâlim olmaksızın hiçbir kimse sizden alamaz.”

Sonra, "Sana vaktiyle söylemiş olduğum şey gerçekleşmedi mi?" buyurarak Hicretten önceki sözlerini de hatırlattı. O da dedi ki:

Evet, şehâdet ederim ki, sen hîç şüphesiz Rasûlüllahsın. Rasûlullah efendimiz o gün şöyle bir hutbe okudu:

Vaadi, sözü hak olan, kuluna yardım eden, kendinden başka kulluğa müstahak bir ilâh bulunmayan Allahû Teâlâya hamdolsun. Dikkat ediniz! Câhiliye devrinde değer verdiğiniz her türlü âdet ve kan dâvası ayağımın altındadır. Bunlardan Kabe'ye hizmet etmek ve hacılara su dağıtmak müstesnadır.

O günden itibaren hicâbet vazifesi, Osmanlı devletinin sonuna kadar, Osman bin Talhâ'nın sülâlesinde kalmıştır. İslam'da emanetin ehiine verilmesi, idare sisteminin vazgeçilmez unsurudur. Hukuk, Emanet, Ehliyet ve Liyakat, İslamî idare sisteminin değişmez alâmetleridir. Bu meselelerde arızalı bir idare sisteminin İslamî sayılması mümkün değildir. İşte Hz. Osamn b. Talha (R.a.) hakkıyla emanete riayet etti. Mekke'nin fethinden sonra Rasûlüllah efendimiz ile Huneyn gazasına katıldı. Rasûlüllahın vefatından sonra Mekke-i mükerremeye döndü. Kâbe-i muazzamadaki licâbet vazifesine devam etti. Dört Halife devrinde gazalara katıldı. Hz. Muâviye'nin hilâfeti devrinde 662 senesinde Mekke-i Mükerremede erat etti.[30]

İnsanlar arasında hak ile hükmedip emaneti ehline vermek, sahabenin İdare tarzıydı. Sahabeler, emanet ve ehliyet sahibi kimselerdi. Emanet ve ehliyet sahibi olmayanalar, İslâmî idarede görev alamazlar. Sahabe anlayışindan ve yaşayışından anladığımız budur.

[30] Hayaîü's Sahâbe/M. Yusuf Kândehlevî; Hilyetü'l Evliya; El- İsabe Fi temyizi Sahâbe/İbn-i Hacerü'l Askalani; Suverun Min Hayatü's Sahabe/Abdurrahman Ref'at Başa, Beyrut/ty.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın