Mehmuz Fiiller(Mehmuzul Fa)

MEHMUZUL FA

Mehmuzul Fa dört babdan gelir:

1. birinci babdan يَأْمُرُ أَمَرَ gibi.
2. İkinci babdan أَبَدَ يَأْبِدُ gibi.
3. Dördüncü babdan أَبِثَ - يَأْبَثُ gibi.
4. Beşinci babdan اَدُبَ يَأْدُبُ gibi.

FİİLİ MAZİ MALUM

Mehmuzul Fa'ların mazi malumu ve meçhulu tamamıyla sahihdeki gibi çekilir.

أَمَرَ (birinci babdan) fiili mazinin çekimi:

أَبَدَ (ikinci babdan) fiili mazinin çekimi:

أَبِثَ (dördüncü babdan) fiili mazinin çekimi:

أَدُبَ (beşinci babdan) fiili mazinin çekimi:

FİİLİ MAZİ MEÇHUL

أَمَرَ (birinci babdan) meçhul fiili mazinin çekimi:

أَبَدَ (ikinci babdan) meçhul fiili mazinin çekimi:

أَبِثَ (dördüncü babdan) meçhul fiili mazinin çekimi:

أَدُبَ (beşinci babdan) meçhul fiili mazinin çekimi olmaz!.. Çünkü lazım fiildir.

MUZARİ MALUM

Mehmuzul Fa'ların muzari malumu yalnız MÜTEKELLİM VAHDEH çekimi müstesna olmak üzere- sahih gibi çekilir.

Mütekellim vahdeh çekiminin ise اَهْ denilmeyip آ denilir. O halde يَأْمُرُ kelimesi يَكْتُبُ gibi çekilir (tasrif olunur), yalnız mütekellim vahdeh çekiminde çekiminde أَهْ مُرُ denilmeyip, آمُرُ denilir. İşte farkı bu kadardır.

Diğer babların muzari malumu da böyledir. Örnek: يَأْبِدُ fiili muzarinin mütekellim vahdeh çekimindeآبِدُ; يَأْبَثُ fiili muzarinin mütekellim vahdeh çekiminde آبَثُ; يَأْدُبُ fiili muzarinin vahdeh çekiminde آدُبُ denilir.

أَمَرَ ٠ يَأْمُرُ (birinci babdan) malum fiili muzarinin çekimi:

أَبَدَ ٠ يَأْبِدُ (ikinci babdan) malum fiili muzarinin çekimi:

أَبِثَ ٠ يَأْبَثُ (dördüncü babdan) malum fiili muzarinin çekimi:

أَدُبَ ٠ يَأْدُبُ (beşinci babdan) malum fiili muzarinin çekimi:

MUZARİ MEÇHUL

Mehmuzul Fa'ların muzari meçhulü yalnız MÜTEKELLİM VAHDEH çekimi müstesna olmak üzere- sahih gibi çekilir. Mütekellim vahdeh çekiminde ise اُهْ denilmeyip, اُو denilir. O halde يُأْمَلُ kelimesi يُكْتَبُ gibi çekilir. Yalnız mütekellim vahdeh çekiminde اُءْمَلُ denilmeyip, اُومَلُ denilir. İşte farkı bu kadardır.

Diğer babların muzari meçhulü de böyledir: اُومَتُ ، اُولَفُ gibi.

MUZARİ MANSUB MUZARİ MECZUM

Mehmuzul Faların muzari mansub ve meczumu sahih fiillerdeki kaideye tabidir.

EMRİ HAZIR MALUM

Mehmuzul Fa'ların emri hazırı malumu üç şekil üzere gelir:

1. Birinci ve beşinci babın emri hazır malumu اُوعُلْ şeklinde gelir. Örnek: اَمَلَ den اُومُلْ; اَدُبَ den اُودُبْ gibi.
2. İkinci babın emri hazır malumu اِيعِلْ şeklinde gelir. Örnek: اَمَتَ den اِيعِتْ gibi.
3. Dördüncü babın emri hazır malumu اِيعَلْ şeklinde gelir. Örnek: اَلِفَ den اِيلَفْ gibi.

Dikkat:

Mehmuzul Fa'ların emri hazır malumu şekilce sahih fiilinkinden farklı ise de yine sahih gibi çekilir.

Birinci babdan:
جَمْعٌ Çoğul    تَثْنِيَةٌ İkil    مُفْرَدٌ Tekil
اُومُلُوا    اُومُلاَ    اُومُلْ    مُذَكَّرٌ
اُومُلْنَ    اُومُلاَ    اُومُلِى    مُؤَنَّثٌ

جَمْعٌ Çoğul    تَثْنِيَةٌ İkil    مُفْرَدٌ Tekil
اُودُبُوا    اُودُبَا    اُودُبْ    مُذَكَّرٌ
اُودُبْنَ    اُودُبَا    اُودُبِى    مُؤَنَّثٌ

İkinci babdan:
جَمْعٌ Çoğul    تَثْنِيَةٌ İkil    مُفْرَدٌ Tekil
اِيمِتُُوا    اِيمِتَا    اِيمِتْ    مُذَكَّرٌ
اِمِتْنَ    اِيمِتَا    اِيمِتِى    مُؤَنَّثٌ

Dördüncü babdan:
جَمْعٌ Çoğul    تَثْنِيَةٌ İkil    مُفْرَدٌ Tekil
اِيلَفُوا    اِيلَفَا    اِيلَفْ    مُذَكَّرٌ
اِيلَفْنَ    اِيلَفَا    اِيلَفِى    مُؤَنَّثٌ

Dikkat:

Birinci babdan olan اَمَرَ، اَكَلَ، اَخَذَ fiili mazi kelimelerinin emri hazır malumu anlatılan umumi kaideden müstesnadır. Yani bunların emri hazır malumunda yukarıda anlatılan kaideye göre اُوكُلْ، اُوخُذْ،اُومُرْ denilmesi icap ederdi. Fakat böyle söylenmemiştir. Belki اُو harfi atılarak مُرْ، كُلْ، خُذْ denilmiştir.

Ancak bunların çekimi sahih fiilerdeki kaideye uygundur:
جَمْعٌ Çoğul    تَثْنِيَةٌ İkil    مُفْرَدٌ Tekil
خُذُوا    خُذَا    خُذْ    مُذَكَّرٌ
خُذْنَ    خُذَا    خُذِى    مُؤَنَّثٌ

جَمْعٌ Çoğul    تَثْنِيَةٌ İkil    مُفْرَدٌ Tekil
مُرُوا    مُرَا    مُرْ    مُذَكَّرٌ
مُرْنَ    مُرَا    مُرِى    مُؤَنَّثٌ

جَمْعٌ Çoğul    تَثْنِيَةٌ İkil    مُفْرَدٌ Tekil
كُلُوا    كُلاَ    كُلْ    مُذَكَّرٌ
كُلْنَ    كُلاَ    كُلِى    مُؤَنَّثٌ

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın