İslâm fıkhı açısından sigara

İslâm Fıkhı Açısından Sigara

a- Giriş

Sigara: Patlıcangillerden bir bitki olan tütünün yapraklarından elde edilen bir keyifverici olduğu herkesin malûmudur. Tütünün ilk kez Amerika yerlilerince bilindiği ve kullanıldığı ve Amerika'nın Avrupalılarca öğrenilmesinden sonra Avrupa'ya da götürüldüğü ilk götürenin ise Christopher Colombus (1506) olduğu kaydedilir. [900] Bazı fıkıh kitaplarında da ilk kez 1015 Hicri yılında ortaya çıktığı söylenir. [901] Bu da M. 1506'lara rastlar ve İslâm âleminin tütünü Avrupa'dan takriben yüzyıl sonra tanıdığını gösterir. Gerçi Avrupa'da da iyiden iyiye tanınma tarihi 1586'dır. [902]

Bu durumda aradaki fark yirmi yıldan aza düşmüş olur. Tütünün süs bitkisi ve tıbbî gayeler için de kullanılmış olması, [903] konumuz açısından önem arzedecektir.

Tartışmasız büyük müctehitlerin tanımadığı tütün diyebiliriz ki, biraz da bu yüzden İslâm âleminde de hızla yayılmış ve H. II. asrın başından itibaren kullanılır olmuştur. Buna paralel olarak dinî hükmü konusunda da pekçok görüş beyan edilmiş, risaleler ve kitaplar kaleme alınmıştır.

Hatta denebilir ki, sonradan ortaya çıkan bu tür konularda hakkında tütün kadar söz söylenen, yazılı beyan ortaya çıkan bir başka konu yoktur. Sadece "Keşfu'z-Zunûnnun zeyline kitap adlarına göre bir göz gezdiren buna şahit olur. Bu yazılanlara bütün mezhepler ortaktır ve sigara hakkında her mezhepten, zikredeceğimiz her üç görüşe sahip âlimler bulunduğu için, meselenin mezheplere göre hükmü diye ayırım yapmak da hem mümkün hem de isabetli görülmemektedir. Diğer yönden bizce tartışılabilir bir görüşe göre de zaten sigaranın ortaya çıktığı tarihten beri müctehit bulunmadığı için söylenenlerin hüküm açısından bir değeri yoktur. Biz şimdilik bu görüşü tartışma dışı bırakacağız ve hesaba katmayacağız. Değişik görüşleri üç kategoriye ayırarak delilleriyle ve bu delillerin tartışmasıyla birlikte serdedecek ve bir sonuca varmaya çalışacağız. [904]

[900] Mahmut Nâzım en-Nesîmî, et-Tıbbu'n-Nebew ve’l-İlmu'l-hadis, 1/33; Muhammed Şefik Ğırbal ve arkadaşları, el-Mevsû'atü'l-Arabiyyetü'l-Muyessera, "Tebğ" (Tütün) md Tütünü Avrupa'ya ilk kez Jean Nicot isimli birisinin götürdüğü de söylenmiştir. en-Nesîmî, agk.

[901] Tütünün tarihiyle ilgili geniş bilgi için bkz., Abdulhay el-Lüknevî, Tervîcu'l-cinan bi-teşrîh-i hükm-i şurbi'd-duhân, 2 vd.

[902] M, Şefik Ğirbâl, agk.

[903] agk.

[904] Doç. Dr. Faruk Beşer, Fetvalarla Çağdaş Hayat, Nün Yayıncılık, İstanbul 1997: 341-342.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın