> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Fıkhı Eseleri > Fetvalarla Çağdaş Hayat > Ayağa kalkmak
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Ayağa kalkmak  (Okunma Sayısı 795 defa)
11 Mart 2011, 22:03:58
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 25.839


Site
« : 11 Mart 2011, 22:03:58 »



b- Ayağa Kalkmak




Soru: Selam verirken eğilmek, bazı insanlara isteyerek ya da istemeyerek saygı göstermek için ayağa kalkmak, namazlardan sonra imamın, "tekabbelellah" diyenleri, eli­ni göğsüne koyarak selâmlaması mahzurlu mudur?

Cevap:

1- Rasûlüllah Efendimiz (sav) bir defasında bastonuna dayana­rak bir grup sahabinin yanına girdi, onlar da ayağa kalktılar. Bu­nun üzerine:

"Acemlerin birbirlerini yücelterek kalktıkları gibi siz de ayağa kalkmayın" buyurdular [1237]

2- Bir defasında da: "Kim insanların kendisi için hazırola geçmesinden (el pençe divan durmasından) hoşlanırsa ateşten yerine hazırlansın" buyurdular. [1238]

3- Diğer bir defasında Sa'd b. Mu'az'ı istemişlerdi, gelince ya­nında bulunanlara:

 "Efendinize (ya da hayırlınıza) ayağa kal­kın" buyurdular. [1239]

Bu hadis-i şerifleri birarada düşünen alimlerimiz şunları söy­lemişlerdir: Meselâ Ebul Velid İbn Rüşd şunları demiştir. Ayağa kalkma dört türlü olabilir.

a- Haram olan: Kibir ve yücelik taslayıp, ayağa kalkanlar karşısında kendini büyük gören için kalkmak.

b- Mekruh olan: Kendini ayağa kalkanların karşısında böyle görmemekle beraber bu yüzden kalbine birşeyler gelebilecek olan ve kalkıldığında zorbalara benzerliği ortaya çıkan için kalk­mak.

c- Caiz olan: Kalkılmasını istemeyen ve zorbalara benzeme sözkonusu olmayan kimseler için bir iyilik ve ikram olmak üzere ayğa kalkmak.

d- Müstehap olan: Yolculuktan gelen birisi için sevinç gös­terisi ve selamlama niyetiyle ve yan bir nimete kavuşanın nimeti­ni tebrik, bir musibete uğrayanı teselli etmek için ayağa kalk­mak. [1240]

Haram olan kalkmaya bir de zengine malı-mülkü için kalkma­yı katmak gerekir. Rasûlüllah Efendimiz (sav): "Kim bir zengine eğilir, onu yücelttiği ve elindekilere göz diktiği için kendini küçültürse şahsiyetinin üçte ikisi ve dinin yarısı gider" [1241] buyurmuşlardır.

Bazı fıkıh kitaplarında; "Mescidde oturanın ve Kur'ân okuya­nın da yanlarına giren için -eğer kalkılmağa layık birisi ise- saygı için kalkmaları mekruh olmaz" denir. [1242]

Tahavî, "Ayağa kalkmanın kendisi (liaynihi) mekruh değildir. Mekruh (haram) olan ayağa kalkılmasından hoşlanmak ve kalkıl­mayacak kimse için kalkmaktır" derken, İbn Vehbân:

"Bana gö­re günümüzde ayağa kalkılması güzel (müstehap) olmalıdır. Çün­kü kalkılmaması kin, buğz ve düşmanlığa -özellikle de kalkma adeti olan yerlerde- sebep olabilmektedir" der. [1243] Ezraî ise; "Hatta günümüzde, İbn Abdisselam'ın da işaret ettiği gibi, düş­manlığı ve ilişkilerin kesilmesini önlemek için kalkmak vacip bile olmuştur, mefsedetleri önleme cümlesine dahil olmuştur" görü­şünü bildirir. [1244] Ama onun bu görüşünü el-Mekkî, büyük gü­nahları saydığı kitabında "üçyüz doksan yedinci büyük günah, halkın kendisine saygı ve hürmetle kalkmasını insanın sevmesidir" başlığı altında verir. Sonra yukarıya aldığımız hadis-i şerifleri vererek:

"Demek ki, ilim, şeref, ahlâk, evlat-baba ilişkisi, arka­daşlık vb. duygularla kalkmanın mahzuru yoktur. Hatta Nevevî'nin bunu kabul etmeyenlere cevap olarak yazdığı bir risalesi vardır" der. [1245]

Asr-ı saadette mü'minlerin Hz. Peygamberi gördüklerinde ayağa kalkma adetleri yoktu. Hatta Enes b. Malik der ki:

İnsanla­rın Hz. Peygamberden daha çok sevdikleri bir kimse yoktu. Buna rağmen onu gördüklerinde ayağa kalkmazlardı. Çünkü onun bundan hoşlanmadığını bilirlerdi. Fakat uzaktan gelen birisini karşılamak üzere ayağa kalkarlardı. [1246]

İmdi hadis-i şerifleri de gözönünde bulundurarak söylenenleri özetlersek:

1- İnsanların kendileri için ayağa kalkılmasını ve el pençe di­van durulmasını sevmeleri ve istemeleri haramdır.

2- İlim ehli, edepli, ahlâklı kimseler, baba, dede gibi yakınlar, yolculuktan gelenler için bir gönül alma ve ikram için kalkmak güzeldir, (müstehaptır)

3- İnsanlara zenginliklerinden ötürü ayağa kalkmak haramdır.

4- Kalkılmadığı takdirde, bu hareketin saygısızlık sayılacağı, ki­ne, buğza ve düşmanlığa, ya da kalkmayanın başka bir zarar gör­mesine sebep olacağı yerlerde ayağa kalkmak, kalkan için mah­zurlu değildir, ama kalkılan için haramdır.

Eğilerek selam vermeye gelince bu da yasaklanmıştır. Bir kar­deşiyle karşılaştığında eğilen kişinin durumunu Rasulüllah'a sor­dular da:

"Hayır, yapmasın!" buyurdu. [1247] Çünkü rüku ve secde Allah'tan başkasına yapılmaz. Selâm maksadıyla bunlar, bizim şeriatimiz dışındaki şeriatlerde yapılırdı.

Namazlardan sonra elini göğsüne koyarak "tekabbelellah" gi­bi bir şey söylemek de selef-i salihimizin yapmadığı bir bid'attır ve terkedilmesi gerekir. Ancak bid'at olan bunu söylemek değil, -çünkü o bir duâdır- bunu söylerken elini göğsüne getirmesi­dir. [1248]



[1237] Ebu Davud, Edep, 153; Müsned, V/253, 256

[1238] el-Beyan vettavif, 11/205

[1239] Buharî, istl'zan, 26; Ebu Davud, edep, 144; Müsned, VI/142; Tirmizi, edep, 13

[1240] Aynî, Umdetü'l-kârî, XX/252

[1241] Beyhakî, es-Sünen el-kübrâ; Alâuddin Abidin, el-Hediyye'l-Alâiyye, 249; Benzer bir hadis ve açıklaması için bk., Fetâvay-ı İbn Salah, 18.

[1242] en-Nemenkanî, el-Fethur'-Rahmani, ll/256

[1243] en-Nemenkanî, age., ll/257

[1244] bk., İbn Hacer el-Mekkî, ez-Zevacîr, 11/171

[1245] el-Mekkî, agk; Ayrıca bk., Vehbe ez-Zuhaylî, 111/571; (Nevevînin söz-konusu risalesinin adı; "Fadü'l-kıyâm Ii-ehli'1-ilmi ve'l-hadisi ve'z-zühhâd ve'l-ubbâd ve's-salihin ve'l-kurrâi min ehli'l-İslam "dır bk, Keşfu'z-zunûn zeyli. ll/l99).

[1246] İbn Teymiye Külliyatı, 1/450-51; Konu için aynca bk, Fetavay-ı Hindiyye, V/325, 369; Bezzâziye, VI/354; Nevevî, el-Fetâva, 79; Hindî, K. Ummal, 1X/157 158

[1247] Tirmizî, İstpzan, 31; İbn Mâce, Edep, 15; Müsned, 111/198

[1248] Doç. Dr. Faruk Beşer, Fetvalarla Çağdaş Hayat, Nün Yayıncılık, İstanbul 1997: 476-479.


[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Ayağa kalkmak
« Posted on: 28 Mart 2024, 14:38:41 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Ayağa kalkmak rüya tabiri,Ayağa kalkmak mekke canlı, Ayağa kalkmak kabe canlı yayın, Ayağa kalkmak Üç boyutlu kuran oku Ayağa kalkmak kuran ı kerim, Ayağa kalkmak peygamber kıssaları,Ayağa kalkmak ilitam ders soruları, Ayağa kalkmakönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes