Talak 2.Bölüm

Fetavay-i Hindiyye Talak 2.Bölüm

5- HASTA KİMSELERİN TALÂKI
Hasta Kimselerin Talâkı
6- TALÂKI RİC´İ
Talâk-ı Ric’ i
Boşanmış Kadına Helâl Olan Şeyler
İmâm :
7- İLÂ..
Îlâ.
İlâda Kullanılan Lafızlar
Dört Çeşit Îlâ Vardır
8- HULÛ´ (=MUHÂLEA)
1- Muhâlea´nın Şartları, Hükmü Ve Bu Konu İle İlgili Mes´eleler
2- Muhâleaya Âit Caiz Olan Ve Olmayan Bedeller
3- Mal Karşılığı Talâk.
9- ZIHÂR..
Zıhâr
Zıhârın Şartı
Zıhârın Rüknü.
Zıhâr´ın Hükmü :
Zıhârın Şartı
10- KEFFÂRET-İ ZIHÂR..
11- LİÂN..
Liân.
Liânın Sebebi :
Liânın Şartı :
Liânın Ehli
Liânın Hükmü :
Liân Nasıl Yapılır :
12- INNET.
Innet
13- IDDET.
Iddet
14- HIDÂD (=KADININ YAS TUTMASI)
Hıdâd ( = Kadının Yas Tutması)
15- NESEBİN SUBÛTU..
Nesebin Sübûtu.
16- HIDÂNE ( = ÇOCUĞA BAKMA VE TERBİYE ETME HAKKI)
17- NAFAKALAR..
1- Zevcenin (= Kadının) Nafakası
3- İddet Bekliyen Kadının Nafakası
4- Çocukların Nafakası
5- Zevil-Erhâmın Nafakası
6- Kölelerin Nafakası
7- Hayvanların Nafakası

5- HASTA KİMSELERİN TALÂKI

Hasta Kimselerin Talâkı

Hucenrîî : «Bir kimse,.karısını, sıhhatli halinde veya hasta iken, —kadının rızâsı ile veya rızâsı— nc´î olarak bir talâk boşadiğı zaman; kadın, iddetini beklerken bu koca, ölürse bil-iemâ, bunlar birbirlerine vâris olurlar.

Bu kadın, boşandığı sırada, kitabiye veya memlûke olduğu halde, iddeti içinde müsîüman olsa veya hürriyeti verilse; bu durumlarda da, ölen kocasının malına vâris olur.» demiştir. Sirâcü´I - Veh-hâc´da da böyledir.

Şayet, koca, karısını, bâin talâkla veya üç falâk boşadik-lan sonra, ölürse; kadın da iddelİ icin-Je bulunursa; bize göre vâris olur. Koca, kadının iddeti bittikten sunra Ölürse; bu dtrunıda, kadın, vâris olamaz.

Bu, kadının boşanmayı istememesi halindedir. Fakat, koca, kadının isteği üzerine, ona boşarsa; kadına miras yoktur. Muhıyt´te de böyledir.

Fakat, kadına, talâkı zoraki istettirilmisşe; bu durumda, kadın, vâris olur. Mi´râcü´d - Dirâye´de de böyledir.

Bunada ehliyetin vücûduna itibar, boşama vaktinden ölüm zamanına kadardır. Bedâî´de de böyledir.

Mebsüt´da : Eğer, kadın; kocasının hastalık anındaki boşaması sırasında, câriye veya kitabiye olur; sonra da, azâd edilmiş veya imân etmiş bulunursa; ona miras yoktur. Cânıii Kebîr Şer-hi´nde de böyledir.

Hasta bir kimse, eğer karışım üç talâk boşadıktan sonra kadın irtidad eder; sonra tekrar mÜsKiman olur; bilâhare de kocası, ölürse; kadın iddeli içinde de o´sa, ona miras yoktur. Serahsî´nin Mu-hıyiı´nde de böyledir.

Bir koca, irtidad etse, sonra da öldürülse veya dâr-i harbe iltihâk etse yahut mürted olarak dar-i islâm´da ölse; karısı ona vâris olur.

Fakat, kadın irtidad eder, sonra da ölür veya dâr-i harbe giderse; eğer sıhhatli iken irtidâd etmişse; kocası, ona vâris olama.-: Kğer, hasta hâlinde iken irtidâd etmişye; kocası ona, vâris olur. Bu, istihsânen böyledir.

Şayet, karı - koca, birlikte irtidad ederler sonra da, onlardan birisi, İslâm´a döner; bilâhare de onlardan birisi ölürse; eğer, onlardan müslüman olan ölürse; mürted olan, ona vâris olamaz. Eğer, mürtet ölürse ve bu mürted de, koca olursa; müslüman olan, karısı ona vâris olur.

Eğer, ölen mürted, kadın ise, irtidadı da hastalık vaktinde olmuşsa; müslüman olan kocası ona vâris olur.

Eğer, kadının irlidâdı, sıhhatli iken olmuşsa; kocası ona vâris olamaz. Fetâvâyi Kâdîhân´da da böyledir.

Hasta olan bir kocanın oğlu, kadına, zoraki cima´ ederse, kadın vâris olamaz.

Asi Kitab´mda: Yalnız, babası bunu, oğluna em ret misse; bu durum, müstesnadır. Oğlun yaptığı, aynlık hakkında, babasına intikâl eder ve sanki o bizzat kendisi yapmış gibi olur da, kaçmış sayılır. Muhıyt´te de böyledir.

Eğer, bir hasta, karısını üç talâk boşar; sonra da ona oğlu cima eder veya şehvetle öperse; kadın kocasının mahnş vâris olur. Serahsî´nin Muhıytı´nde de böyledir.

Hasta bir kimse, karısını üç talâk boşadıktan sonra, oğlu, o kadını, öpse; sonra da, adam ölse ve kadın iddeti içinde bulunsa; bu kadına, miKs vardır. Muhıyt´te de böyledir.

Hasta olan bir kadın, kocasının oğluna mutavaat eylese; sonra da iddeti içinde iken, ölse; islihsânen, onun kocası, o kadına, vâris olur. Fetâvâyi Kâdîhân´da da böyledir.

Bir hasta, karısını, bâin talâkla boşadıktan sonra iyleşse; bilâhare de Ölse; bu kadın, kocasına vâris olamaz. Nihâye´de de böy-ludir.

Bir kadın, kocasına : «Beni, rıc´î olarak boşa.» der; kocası da, onu, üç talâk veya bâin bir talâk boşarsa; bu kadın, vârjis, olur. Gâyetü´s - Sürûcî´dc de böyledir.

Hasta bir kimse, karısına : >

Bir kadın, nefsini, üç talâk boşasa; kocası da, ona, izin verse bu kadın vâris olur. Tebyîn´de de böyledir.

Âlimler, «hasta iken, karısını boşayan bir kimse, hakkında, şöyle demişlerdir : Hastalık müddeti iki yıldan fazla olan bir adam Ölür, ölümünden sonra da, —hamilelik müddeti altı aydan az olan— bir çocuk doğarsa; İmâm Ebû Hanîfe (R.A.) ve İmâm Muhammcd (R.A.Ve göre, bu kadına miras yoktur. BedâîMe de böyledir

Firarın (mirastan kaçınmanın) hükmü, malına, hakkı ta-i:Iluk ettiği zaman sabit olur. O da, hastalık sebebiyle, ekseri he´âk korkusundan talluk eyler. Şöyteki :

Yatalak bir hasta, evinde —sağlıklı kişilerin yaptığı gibi— ihtiyacını yerine getiremiyorsa, bu kimse hastadır.

Eğer, evinde ihtiyacını yerine getirmeye gücü yetiyor ve kendisi şikâyet ediyorsa; firar edici ( = mirastan kaçıcı) sayılmaz. Çünkü; insan, ondan az zamanda hâlî kalır.

Sahih olan, evin haricinden ihtiyacını yerine getirmeye aciz olan kimsenin hasta kabul edildiğidir. Evde ayağa kalkamıyan, küçük ve büyük abdestlerini kendisi gidip yapamıyan kimse hastadır. Tcbyîn´de de böyledir.

Bir kadın, evin üzerine çıkamayacak kadar güçsüz ise; işte, o kadın hastadır; değilse hasta sayılmaz. Firar hükmü, o zaman sabit olur.

Hastalığında, helak korkusu galip olan da hastadır. Eğer, selâmca garipse; o, sıhhatli gibidir. Ve bu kadın, firar edici (= miras-i´^n kaçıcı) olmaz.

Mahsur olan; düşmanla karşr karşıya bulunan vahşî hayvanların bulunduğu yere inen, gemide olan; habsedilen; veya recmedil-m iş olduğu halde, bedeni salim olan, kişinin selâmeti gâlipse; düşmanın baskınını def için kal´ada olması, hapisten kurtulmak, vahşi hayvanlardan kurtulmak gibi— bu şahıs sıhhatli sayılır. Eğer, bu şahıs, savaş için, kıtal için çıkarsa veya gemisi batıp bir tahta üzerinde kalırsa; veya bir vahşi hayvanın ağzında olursa; bu dui-umlar-da gaip olan hâl, onun helak olmasıdır. Ondan firar tahakkuk eyler.

Felçli bir kimse, felci arttığı müddetçe, hasta gibidir. Eğer, felci eski ve fazla değilse; bu kimse sahih (= sağlam) gibidir. Bu hâller talâk ve*başka hususlarda, müessirdirler. Kâfî´de de böyledir.

Sıtma tutan da bunun üzerinedir. Bazı âlimler; bunu böyle kabul eylediler. Sadru´l - Kebîr Bürhantil - Eimme ve Sadru´ş-- Şebîd Husâmü´l - Eimme de bununla fetva vermişlerdir. Muhıyt´te de böyledir.

Akciğer hastalığı olan bir kimsenin, bu hastalığı, —hafif olarak— uzayıp devam ederse; bu kimse, sahih (=sağlam) hükmündedir.

Ancak, bu hastanın, hâlinin değişmesi dununu müstesnadır. Bedâi´de de böyledir.

Bizim arkadaşlarımız, bu hastalığın uzamasını, bir sene ile açıklamışlardır. Bu dert, bir sene devam ederse; hasta şahısi bundan, sonrasında sahih (= sağlam) gibi muameleye tâbi tutulur. Timurtâşî´de de böyledir.

Yalakta yatmayan, yara ve ağrı sahibi kimse, sağlam gibidir. Fetâvâyi Kârîîhân´da da böyledir.

Hasta, hastalığından kurtulunca; sahih (= sağlam) gibi olur. Bedâî´de de böyledir.

Bir koca, talâk hakkında zorlanıp öldürülmekle korku tu-lursa; bu zât, firar edici (= mirastan kaçıcı) olmaz. Şayet, hapis veya bağlama gibi şeylerle korkutulursa; bu durumda firar edici savı I n*. Itâbiyye´de de böyledir.

Bir kimse, karısını hastalığında, üç talâk boyadıktan sonra, öldüriilse veya o hastalıktan değil de, başka bir sebeple Ölse, hu kadın için, miras vardır. Kâfî´de de böyledir.

Bir koca, karısını, hasta iken, boşamış olsa; sonra da, kadın, onu öldürse; bu kadın, vâris olamaz. Çünkü, öldürene miras yoktur. Serahsî´nin Muhiytı´nde de böyledir.

Bu hususta, kadın da, erkek gibidir.

Meselâ : Bir kadın, bulûğ muhayyerliğinden dolayı, ayrılık sebebine baş vursa; sonra, azâd edilse ve kocasının oğlu cima eylese; irtidad etse veya benzeri şeyleri yapsa bundan sonra da, hastalık-tun ve başkasından söylediğimiz hasıl olsa; bu kadının mirastan kaçındığı için, kocası, ona vâris olur. Ve netice; kadın, firar edici olmaz. Ancak, bu kadın, kocası tarafından, boşandığı zaman, firar edici olur. Tebyîn´de de böyledir.

İnnet[1] sebebiyle bir kocanın, hasta karısı ile arası ayrılıp; bir sene geçtiği halde, kocası kadına vasıl olamazsa; hasta kadın, muhayyer olur.

Yani bu durumda, nefsini bosayabilir. Sonra da, iddeti bitmeden önce, koca ölse veya koca dâhil olduktan sonra, bâin talâkla, karısını bosasa; bilâhare de tenasül uzvu kesilse ve kadının iddeti içinde, aynı kadını nikâhlasa; kadın da, durumu bilse ve nefsini bo-şasa; ve iddeti içinde iken, kadın ölse; kocası ona vâris olamaz. Bu, iki mes´elede de böyledir. Telhıys Şerhinde de böyledir.

Bir koca, hasta olan karısına, kazf eder; kadı efendi de bunların arasını ayırır; bilâhare de iddetî içindeyken; kadın ölürse; kocası ona vâris olamaz. Sirâcü´l - Vehhâc´da da böyledir.

Hasta iken boşa...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın