> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Usulü Fıkıh Eserleri > Fahreddin Atar - Usul > Fıkıh Usulü
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Fıkıh Usulü  (Okunma Sayısı 9674 defa)
08 Nisan 2010, 23:44:30
Ekvan
Varlıklar, alemler, dünyalar. (Evren).
Tecrübeli Üyeler
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 19.233


« : 08 Nisan 2010, 23:44:30 »



Fıkıh Usulü


Fıkıh Usûlü´nün Tarifi
Fıkıh:
Fıkıh Usûlü´nün Terkip Manası
Fıkıh Usûlü´nün Istilâhî Tarifi
Fıkıh Usûlünün Konusu
Fıkıh Usûlü´nün Gayesi Ve Faydaları
Gayesi
Faydaları
Fıkıh Usûlü İle Fıkıh Ve Fıkıh Kaideleri Arasındaki Farklar
Fıkıh ile Fıkıh Usûlü Arasındaki Fark
Fıkıh kaideleri ile Usûlu´l-Fıkıh Arasındaki Fark
II- FIKIH USÛLÜ´NÜN TARİHÇESİ
Hz. Peygamber Zamanında Fıkıh Usûlü.
Sahabe Zamanında Fıkıh Usulü
Tâbiün Zamanında Fıkıh Usûlü
Müctehid İmamlar Zamanında Fıkıh Usûlü
3. FIKIH USÛLÜ MESLEKLERİ VE ÖZELLİKLERİ
A-Fukahâ Mesleği Ve Özellikleri
B- Mütekellimîn Mesleği Ve Özellikleri
C- Memzüc Meslek Ve Özellikleri
IV? FIKIH USULÜ ESERLERİ.
A- Fukahâ Mesleğine Göre Yazılmış Eserlerin En Meşhurları
B-Mütekellimîn Mesleğine Göre Yazılmış Eserlerin En Meşhurları
C- Memzûc (Birleştirilmiş) Mesleğe Göre Yazılmış Eserlerin İn Meşhurları
D- Bazı Mezheplere Göre Yazılmış Fıkıh Usûlü Eserleri
a- Hanbelî Hukukçuları ve Eserleri
b- Mâliki Hukukçuları ve Eserleri:
c- Şiî Hukukçuları ve Eserleri:
d- Zahiri Mezhebi Hukukçusu ve Eseri:
E- Türkçe Yazılmış Bazı Eserler.
DELİL KAVRAMI.
Şer´î Deliller.
A- Delilin Tarifi
B- Delil´in Çeşitleri
a- Aklî ve Naklî Deliller.
b- Nass Olan ve Olmayan Deliller:
c- Vahye Dayanan ve Dayanmayan Deliller.
d- Aslî ve Fer´î Deliller
C- Delillerin Tertip Ve Sırası





GİRİŞ

I. FIKIH USULÜ

A- Fıkıh Usûlü´nün Tarifi


Fıkıh ilminin bir dalı, fürûTatbikî Hukuk),diğer dalı ise usûl Nazarî Hukuk)´dur. Fıkıh denince, genellikle bu ilmin fiirû´ dalı kas-dedilir.

Fıkıh ilminin diğer dalı olan usûlü´1-fıkh, bir isim tamlaması (izafet terki­bi)dır.[1] Bu ilme, bazen tamlamanın başına ilim sözü eklenerek ilmu usûli´1-fıkh denildiği gibi, bazen de fıkıh lafzı çıkarılarak sadece İlmu´1-usûl denir.[2] Bugün fıkıh usûlü tabirinin karşılığı olarak İslâm Hukuk Felsefesi, İslâm Hukuk Meto­dolojisi, İslâm Hukuk Usûlü, İslâm Teşri Usûlü, İslâm Hukuku Nazariyatı gibi terimlerin kullanıldığım görmekteyiz.

Burada bu isim tamlamasının parçalarını teşkil eden usûl ve fıkıh terimleri üzerinde ayrı ayrı bilgi verilecektir. Ayrıca izafet terkibi olarak usûlu´l-fikh´ın manası zikredilecek ve bir ilmin özel adı olarak usûlü´1-fıkh´in tarifi yapılacaktır.

a- Usûl


Bu kelime, asi ´ın çoğulu olup luğatta temel, esas, kök, dayanak gibi manalara gelir.[3] Usûl, ıstılahta râcih, kaide, müstashab ve delil manaların­da kullanılır. Şimdi bu terimleri kısaca izah edelim.

Râcih: "Kelâmda asi olan mana-yi hakikîdir" ifadesinde asi, râcih anlamın­dadır. Yani kelâmın mecazî değil de hakikî manasına hami olunması tercih olu­nur, demektir. "Kitâb (Kur´ân), kıyasa nisbetle asıldır" sözünde asi, tercih anlamındadır. Yani Kur´ân delil olma yönünden, kıyasa tercih olunur, demektir.

Kaide: "Lâşe´nin zaruret, içinde bulunan insan tarafından yenilebileceği, asi olanın hilâfınadır" sözünde asi, kaide anlamındadır. "Bu babda asi olan budur" denir ki, bu konuda kaide budur, demektir.

Müstashab: "Berâet-i zimmet, asıldır" ifadesinde asi, müstashab anlamında kullanılmıştır.[4] Yani aksi sabit oluncaya kadar kişi, suçtan, mes´uliyetten, gü­nah ve borçtan beri (uzak) olduğu kabul edilir, demektir.

Delfl: "Bu mes´elenin aslı, icmâ´dır" ibaresinde "asi, delîl anlamındadır. Yani bu mes´elenin delîli, icmâ´dır, demektir.Usûlu´l-fıkıh terkibinde asi (ç.tisûl) delîl anlamında kullanılmıştır. [5]


b- Fıkıh:


Fıkıh kelimesi lügatta birşeyi bilmek, anlamak manasına gelir. Kur´ân´da fıkıh kelimesi mutlak ilim için değil, ince anlayış, keskin idrak ve konuşanın ga­yesini anlamak manalarında kullanılmıştır.[6] Şu halde fıkıh bir şeyin künhüne va­kıf olarak ve deliliyle birlikte bilmek anlamına gelmektedir.

Hanefîler Fıkıh´ı ıstilâh´ta "kişinin amel yönünden lehine ve aleyhine olan şer´î hükümleri bir meleke halinde bitmesidir" şeklinde, Şâfiîler ise "şer´î-amelî hükümleri yani ibâdet, muamelât ve ukûbât´a ait hükümleri, tafsili delillerinden çıkararak bilmektir" şeklinde tarif etmişlerdir[7]. Bu iki tarifin lafızları farklı ol­makla birlikte, aynı manayı ifade etmektedirler. Çünkü Hanefîler bilmek (ma´-rifet) tabirinden "delilinden çıkararak bilme, meleke ve iktidarı" manasını kastetmişlerdir.

Fıkh´ın şu şekilde de tarifi yapılmıştır: "Fıkıh, ibâdet, ukûbat ve muamelâ­ta ait şer´î hükümlerin hey´et-i umûmiyesidir"[8]

Şer´î hükümleri, delillerinden çıkarak bilen âlîme fakîh denir ki, müctehid demektir. İctihâd ve istinbât melekesine mâlik olmayan bir kişiye, ne kadar çok fıkhı meseleyi öğrenmiş ve ezberlemiş olsa da fakîh (hukukçu) denmez. Bu kişi­lere âlim denir. Âlim başka fakîh başkadır. Aralarında fark vardır. Her fakîh âlimdir. Fakat her âlim fakîh değildir. Ancak bu kişilere mecazî olarak fakîh denir. [9]


C- Fıkıh Usûlü´nün Terkip Manası


Bu tamlamada usûl kelimesinin delîl anlamında kullanıldığını kabul etmek daha uygun düşmektedir. Zira Fıkıh, aklî bir şekilde deliller üzerine oturtulmuş, bina edilmiştir.

Buna göre Usölu´I-fıkh "fıkhın delilleri", "Fıkh´a mahsus deliller" "fıkh´ın kökleri", "hukukun kökleri" demektir.[10] Ancak Fıkıh Usûlü bir ilim dalı olarak ıstılahta terkib manasından daha farkh ve daha geniş konulan ihtiva etmekte­dir. Çünkü fıkıh usûlü ilminde fıkhı delillerden bahsedildiği gibi, şer´î hüküm­lerden, istinbât kaidelerinden ve benzerî konulardan da bahsedilir. [11]


d- Fıkıh Usûlü´nün Istilâhî Tarifi[12]


Fıkıh usûlü iki şekilde tarif edilebilir: Fıkıh usûlü:

1- Şer´î hükümlerin, tafsili delillerden çıkarılmasını (istinbitmı) mümkün kı­lan kaideleri ve icmali delilleri öğreten bir ilimdir. Veya,

2- istinbât kaideleri ve icmâiî delillerdir.

Şu halde bu ilim bize bir takım kaideler öğretecek[13] biz de bir mes´ele hak­kında anlamak, öğrenmek istediğimiz şer´î hükmü, o kaideler yardımıyla özel delillerinden çıkaracağız.[14] Meselâ, ben namazın farz olup olmadığım bilmiyo­rum. Bilmek istediğim bu meçhule Mantık ve Usûl ilimlerinde "matlûb-i haberi" adı verilir. Bunun için önce şer´î delillerden Kitâb´a bakar ve "namazı dosdoğru kılınız" âyetmdeki[15] emri görürüm. Fıkıh Usûlü kaideleri arasında "vücûba mânı bir karine bulunmadıkça emir sıygası, vücûb ifade eder" kaidesi bulunur. Ben bu usûl kaidesini kullanır ve bir mantık kıyası kurarak namazın farz olduğu hük­müne şöyle varırım:

Matlûb-ı Haberî: Namaz farzdır.

Küçük önerme: Çünkü Allah "namazı dosdoğru kılınız" âyetiyle namazı emretmiştir.

Büyük önerme: Allah´ın yapılmasını kesin olarak istediği (emrettiği) her şey farzdır.

Netice: O halde namaz da farzdır.


Ben zina´nın haram olup olmadığım bilmiyorum. Bunu öğrenmek istiyorum. Şer´î delillerden Kitâb´a baktığım zaman "zinaya yaklaşmayın"[16] âyetindeki neh-yi görürüm. Fıkıh usûlü kâdileri arasında "Haram kılmayı engelleyici bir karîne bulunmadıkça nehy sıygası hürmet ifade eder" kaidesi bulunur. Ben bu usûl ka­idesini uygulayarak zinaya yaklaşmanın haram olduğu hükmüne şöyle varırım:

Matlûb-ı Haberî: Zina haramdır.

Küçük önerme: Çünkü Allah, "zinaya yaklaşmayın" âyetiyle zinaya yak­laşmayı yasaklamıştır.

Büyük önerme: Allah´ın kesin olarak yasakladığı her şey, haramdır.

Netice: O halde zina da haramdır.


Aynı şekilde bu ilim bize kitab, sünnet, icmâ, kıyas gibi icmâiî deliller hak­kında da bir takım bilgiler öğretecek biz de bu bilgiler yardımıyla icmalî delille­rin hüccetliklerini, kendileriyle istidlal ederken mertebelerinin ne olduğunu ve bu delilleri ilgilendiren her türlü hususları öğreneceğiz.

İşte bir kişi, istinbât kaidelerini ve icmâlî delilleri bu ilmin yardımıyla öğre­nir ve nasslardan hüküm çıkarma melekesini elde ederek müctehid mertebesine ulaşır. [17]


B- Fıkıh Usûlünün Konusu


Âlimlerin, Fıkıh Usûlü´nün konusu ile ilgili görüşlerini şu dört maddede özet­leyebiliriz:

1- Deliller, ictihâd ve tercihtir.

2- Şer´î hükümlerdir, dolayısıyla şer´i delillerdir.

3. Şer´î delillerdir, dolayısıyla şer´î hükümlerdir.

4. Şer´î hükümler ve şer´î delillerdir.[18]

Biz bu ilmin konusunun şer´î deliller ve şer´î hükümler olduğunu kabul edi­yoruz. Çünkü usûlcü, teşrî ve hüküm çıkarma açısından delillerle meşgul olur ve şer´î hükümlerin nasıl çıkarılacağını gösterir. Şu halde fıkıh usûlü´nün konu­su Şer´i Deliller ve Şer´i Hükümlerdir. Bu konuda biraz daha ayrıntılı bilgi verelim.

Usûl âlimi, Fıkıh Usûlü ilminde şer´î hükümlerin çıkarıldığı Kitab, sünnet, İcma ve kıyas gibi delillerden icmali bir şekilde bahseder. Delilleri hüküm çıkar­ma, teşri´ (kanun koyma) açısından inceler, delillerden hüküm çıkarırken hangi esaslara uyulması gerektiği üzerinde durur. Aynı şekilde usûlcü, şer´î deliller ara­sında tearuz vukuunda hangisinin diğerine tercih edileceğine dair esasları tesbit eder. Bu ilmin konuları arasında istihsân, istishâb, maslahat, örf-âdet, sedd-i zerâyi´ gibi fer´î deliller bulunur. Hikmet-i teşrî, mekâsidü´ş-şerî´a gibi fıkh´ın en faydalı ve en önemli esasları dahi bu İlmin konuları arasında yer alır. Hüsün-kubuh, irâde hürriyeti, hikmet-i il...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Fıkıh Usulü
« Posted on: 29 Mart 2024, 14:44:39 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Fıkıh Usulü rüya tabiri,Fıkıh Usulü mekke canlı, Fıkıh Usulü kabe canlı yayın, Fıkıh Usulü Üç boyutlu kuran oku Fıkıh Usulü kuran ı kerim, Fıkıh Usulü peygamber kıssaları,Fıkıh Usulü ilitam ders soruları, Fıkıh Usulüönlisans arapça,
Logged
03 Nisan 2015, 15:22:02
SeLiNaY 8
Öğrenci Grubu
***
Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 1.465


« Yanıtla #1 : 03 Nisan 2015, 15:22:02 »

fıkıh kelimesi lügatta birşeyi bilmek,anlamak manasına gelir.fıkıhın şu şekildede tarifi yapılmıştır "fıkıh, ibadet,ukubat ve muamelate ait şer'i hükümlerin hey'et-i ummumiyesidir."
Allah sizden razı olsun...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes