> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Tefsir Eserleri > Emri Maruf Nehyi Münker > Hisbe tekilâtı
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Hisbe tekilâtı  (Okunma Sayısı 969 defa)
27 Mayıs 2011, 15:35:35
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 25.839


Site
« : 27 Mayıs 2011, 15:35:35 »



"Hisbe Tekilâtı" Maruf Ve Münker Görevlerinden Bıridir


Nasıl ki ekonomik, siyasal ve eğitim kurumlarıyla İslâm devletinin, İslâm şeriatına boyun eğmesi zorunlu ise, ümmetin dînî, ahlâkî ve İslâmî kaidelerin tatbikatını üslenmiş kontrol mekanizması dediğimiz hisbe teşkilâtının da bütün yönleriyle insanları islâm iie ıslah ettiği bir gerçektir. 213
İslâm ulemasının "ma'rufu emr ve münkeri nehy" kavramı içinde bu teşkilâtı zikretmesi değerini daha da yükseltmiştir. Allâme İbn-i Haldun şöyle der:
"Hisbe teşkilâtı ise müslümanların idaresini üslenmiş idareciye farz olan ma'rufu emredip münkerden sakındırmaya çalışması gibi İslâm'ın temel mekanizması içinde dînî bir görevdir. Bu göreve ehil olan tâyin edilir. Kendisine maaş bağlanır. Görevi ciddi yürütmesi için yardımcı elemanlar verilir. Kötülükleri araştırır. Kötü fiilleri işleyenleri durumlarına göre terbiye eder ve ta'zir cezaları verir. Şehirde amme menfaatini temin için halka sorumluluklar yükler. 214
İslâm ulemasının açıklamalarına dayanarak "hisbe idaresinin görevlerini" üç kısma ayırmamız mümkündür.
1- Ümmeti dînen ve ahlaken ıslah etmek:
Meselâ: Halkı, namaz kılmağa yöneltmek, imam ve müezzinlerin görevlerini îfâ etmede ihmalkar davranmamaları ve görevi terketmemeleri için uyarmalar yapmak, ehliyetsiz kişilerin şefî mes'elelerde rastgele görüş beyân etmelerini engellemek, halkı, mahrem kadınlarla oturmaktan ve onlarla karışık oturup gezmek gibi şeriat ve ahlâkla çatışan davranışlardan men'etmek.
2-Ölçü veya tartı konularında; eksik ölçüp tartmak, alış veriş veya fiat tanzimindeki kusurları gizlemek, yeme-içme, özürlü eşyayı alıp satmak, yasak antlaşmalar, vurgunculuk (ihtikâr) gibi hüküm sahasına girmeyen mes'eleleri çözmek veya mahkemelere sevkedip halli güç olan işlerin denetimini yapmak.
3- Umûmî yolculuğu kontrol:
Meselâ; halkın içecek sularını temin, surlarını inşa etmek, gelen yolculara yardım etme ve gereken kolaylıkları çoğaltmak, ulaşım kurallarına riayeti sağlamak ve halkı bu tür kurallara uymaya icbar etmek. Sahibine ve mala zarar vermemek cihetiyle balkonlu binaları yıkmak.215
Hisbe teşkilatı, hükümetin men'ettiği bir işi yapmaz. Hükümetin hisbeye tâyin ettiği memurlarına rağmen bu görevi yapmak aynı şekilde halkın da görevidir.
Devletçe yasaklanmış fiilleri işleyen herkesi hesaba çekmek halkın görevi olduğu gibi idarecilerin de sorumluluk sahasıdır. Ancak ilk plânda hükümetin tayin ettiği hisbe teşkilatındaki görevlilerin bu vazifeyi yürütmeleri zorunludur. Başkalarına göre bu görev nafile mertebesindedir. Yâni fahri bir görevdir.
Şimdi muhtesib ile mutetavvf (=fahri memur) arasındaki farkı belirtelim.
İmam el-Mâverdî bu iki görevli arasında dokuz fark sayar. Şöyle ki:
1- Muhtesib, resmî memur olması nedeniyle farz işleri yaptırmakla görevlidir. Farz-ı kifâyeler dâhil nafile işleri yaptırma da fahri memurun görevidir.

2- Muhtesibin farz olan işleri yapması resmî görevidir. Görevini bırakıp başka işlerle uğraşamaz. Fahrî memurun görevi nafile cinsinden olduğundan onun yerine başka işlerle de uğraşabilir.
3-Muhtesib duyulan zaruret üzerine tayin olunmuştur. Fahrî memur ise bir zaruret ve arzu üzerine tayin olunmamıştır.
4- Muhtesib kendisini tâyin edene cevap vermek ve direktiflerini yerine getirmek zorundadır. Fahri memur ise cevap vermek ve emirlere uymak mecburiyetinde değildir.
5-Muhtesibin, açıkça işlenen kötülüklerden, terkedüen iyiliklerden bahsetmesi gerekir ki kötülüklerin kalkmasını, iyiliklerin yapılıp yayılmasını sağlayabilsin. Fahri memur ise bu çeşit kötülük ve iyiliklerden bahsetmekle, yapılmamasını veya yapılmasını başkasına emredemez.
6- Muhtesib, açıkça işlenen kötülüklerin yapılması, iyiliklerin yapılmaması halinde bir takım yardımcıları tutabilir. Kötülükleri yenmede, iyilikleri yapmada resmî görev yaptığından., yardımcılar alma yetkisi vardır. Oysa fahrî memurun kendi sahasına giren konularda yardımcı alması doğru değildir. 216
7- Muhtesib, alenî olarak kötülükleri işleyenleri, suçlar için konulan cezaların sınırlarını aşmamak üzere tazir cezalarıyla cezalandırır. Fahrî memur ise kötü işlere karşılık tazîr cezaları veremez. 217
8-Muhtesib, çalıştığı teşkilâttaki görev karşılığı hazineden maaş alır. Fahrî memurlar önlediği kötülükler karşılığında maaş alamaz. Çünkü yaptığı işleri karşılıksız yapar.
9-Muhtesib, dinî hükümler dışında örfe ait hususlarda içtihadıyla hareket serbestisine sahiptir, insiyatifini kullanabilir. Sokaklarda oturma, sokaklara saçaklar, balkonlar çıkarmak gibi hususlarda görüşü ne ise onu uygular. Bu yetki nafile işleri yapan fahri memurda yoktur. 218
İslâm devletinin yapısı ile ilgili verilen açıklamalardan şu netice ortaya çıkmıştır; "Ma'rufu emredip münkerden nehyetme" İslâm devletinin yapıp yapmamakta muhayyer kaldığı bir görev olmadığı gibi, bu görevi yapanın sadece sevap kazanacağı terkedenin cezalandırılmayacağı bir çalışma da değildir. Aksine Allah Teâlâ'nın İslâm devletine farz kıldığı bir görevdir. Bu farziyeti yerine getirmek, devletin sorumluluklarının en önemlisi ve görevlerinin en büv görevi ihmâle uğratacak ve İslâm devletini ma'zur gösterecek hiç bir engel tecviz edilemez. Bu nedenle bu görev "İslâmî karakteri dinin renk ve boyasını" tam anlamıyla yansıtan yegâne çalışmadır.


213 El-Hisbe il-İslâm: 44-45
214 HİSBE: Eskiden İslâm devletinde fiatlarm ve benzeri İslâmî kaidelerin tatbikatını kontrolle görevli makam (Er-Raid: Hisbe Mad. Sh: 567)
215 MUKADDIME: (İbni Haldun): 225
216 Daha fazla bilgi için (el-Ahkâmu-s-Saltuniyye: 231) ve daha sonrası Et-Turuku-l Hükmiyye Fi's-Siyaseti-ş-Şer'iyye: 215 ve daha sonrası
217 Bu konuyu, ileride bahsedeceğimiz "vasıta ve yollar" konusunda daha geniş olarak ele alacağız.
218 konuya "Hadler ve Âdabı" bölümünde genişçe temas edeceğiz.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Hisbe tekilâtı
« Posted on: 19 Mart 2024, 08:07:56 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Hisbe tekilâtı rüya tabiri,Hisbe tekilâtı mekke canlı, Hisbe tekilâtı kabe canlı yayın, Hisbe tekilâtı Üç boyutlu kuran oku Hisbe tekilâtı kuran ı kerim, Hisbe tekilâtı peygamber kıssaları,Hisbe tekilâtı ilitam ders soruları, Hisbe tekilâtıönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes