Şarta bağlı olan talak

ŞARTA BAĞLI OLAN TALAK

1180 Bir şarta bağlı olarak yapılan boşamalarda; şart yerine geldiği zaman talak vaki olur. Meselâ: Talaka ehil olan koca, karısına: "- Eğer sen babanın evine benim iznim olmadan gidersen, boş ol" veya "Falan işi yaparsan, boşsun" derse, kadın babasının evine izinsiz gittiğinde veya "falan" işi yaptığında boş olur. Zira talakın (boşanmanın) bağlı olduğu şart tahakkuk etmiştir.(226) Şart lafızları; dilden dile farklılık arzeder.(227) Şartın geçerli olabilmesi için bazı mahiyetlerin bulunması gerekir. Bunlar;

a) Şartın gelecekte vuku bulması imkân dahilinde olmalıdır. Meselâ: "Eğer deve iğnenin deliğinden geçerse, sen boş ol" demek mümkün değildir. Çünkü koşulan şartın vukuu imkânsızdır.

b) Şart boşanma sırasında mevcut olmamalıdır.

c) Şarta bağlı talakın (boşamanın) yapıldığı sırada; kadının hakikaten ve hükmen karısı olması gerekir. Mesela; bir erkek, yabancı bir kadına: "Eğer baban bizim eve gelirse, sen boşsun" derse, bununla talak meydana gelmez.(228)

(226) Şeyh Abdulgani El Meydani-El Lübab fi şerhi'l Kitab-Beyrut: 1400 C: 3 Sh: 46-47, Ayrıca İmam-ı Merginani- A.g.e.C: 1 Sh: 250-251.

(227) Şeyh Nizamüddin ve heyet-A.g.e. C: 1 Sh: 415, Ayrıca Molla Hüsrev-Dürerû'l Hükkam fi şerhû Gureri'l Ahkam-İst: 1307 C: 1 Sh: 377 (Not: Arapça'da şart lafızları "İn, izâ, izâmâ, küllü, küllema, metâ, metâma'dır." Farsça'da "Eğer, hemi, hemişe, hergah, her zaman, herbar'dır. Türkçe'de "Eğer, her ne zaman, her ne vakit vb. Genel olarak şart, cezanın bağlandığı şeydir.")

(228) İmam-ı Kasani -A.g.e. C: 3 Sh: 128 vd, Ayrıca İbn-i Hümam-A.g.e. C: 3 Sh: 128-130. Şeyh Abdulgani El Meydani-A.g.e. C: 3 Sh: 47-48 (Not: Şartın meydana gelip gelmediği hususunda karı-koca arasında ihtilaf olursa, söz kocanın sözüdür. Ancak kadın aksine kat'i delil getirirse sözü muteber olur. Şartın meydana gelişinin bilinmesi yalnız kadına bağlı ise; söz kadına aittir. Meselâ: "Eğer adet (hayız) görür isen boş ol" derse, kadın da "Hayız (adet) gördüm" deyince talak vaki olur).

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın