> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Fıkhı Eseleri > Emanet ve Ehliyet > Vekâletin önemi ve mâhiyeti
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Vekâletin önemi ve mâhiyeti  (Okunma Sayısı 815 defa)
01 Aralık 2011, 22:55:50
Sümeyye

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 29.261



Site
« : 01 Aralık 2011, 22:55:50 »



VEKÂLET'İN ÖNEMİ VE MÂHİYETİ


  2047 Vekâlet; lûgat yönünden muhafaza etmek, korumak manasınadır. Allahû Teâla (cc)'nın güzel isimlerinden birisi olan "Vekil" de; bu mâhiyettedir. Bu sebeble: "- Seni malıma vekil ettim" diyen kimse hakkında biz; "- Ancak o kimse, muhafaza etmeye mâlik olur" deriz. Ba'zıları: "Vekâletin tertibi; tefviz ve i'timâd manasına delâlet eder" demişlerdir. Tevekkül de; bu mâhiyettedir. Nitekim: "Allah (cc)'a tevekkül ettik" denir. Yani "Biz işlerimizi Allahû Teâla (cc)'ya tefviz ve teslim eyledik" manasınadır. Tefviz; bir işin idâresini birine vermek veya işleri birine ısmarlamaktır. Bu sebeble; tevkil (Vekil kılma); lugat yönünden, işi başkasına tevfiz etmek, ısmarlamak demektir.(180) İslâmi ıstılâhta: "Bir kimsenin, başka bir kimseyi; kendi yerine koymasına ve tasarruflarını belirlemesine vekâlet denilir"(181) tarifi esas alınmıştır. Resûl-i Ekrem (sav)'in alış-veriş işlerinde Hz. Hizâm (ra)'ı vekil tâyin ettiği bilinmektedir.(182) Daha önce Hz. Ali (ra)'nin; davalarını tâkip etmesi için, kardeşi Akil b. Ebi Talib (ra)'i vekil tâyin ettiğini zikretmiştik!.. Hanefi fûkahası: "Bir kimsenin; kendisinin akid yapması câiz olan her hususta, bir başkasını vekil tâyin etmesi sahihtir. Çünkü insan; bazı hallerde, kendisi bizzat yapma gücüne hâiz olmayabilir. Bu gibi durumlarda; ehil olan bir kimseyi, vekil tâyin ederek ihtiyacını giderir"(183)  hükmünde ittifak etmiştir. İbn-i Münzir: "İlim sahiplerinden ileri gelenlerin hepsinin icmâ'ına göre: mahkemeye gidemeyecek durumda olan hasta ile şehirde bulunmayan kimse, haklarını talep edecek ve kendileri adına konuşacak bir vekil tâyin etme yetkisine sahiptirler"(184) hükmünü zikreder.

 

 2048 Vekâletin rüknü; kendisi ile vekâletin sabit olabildiği hususi sözlerdir. "- Seni, şu malı satman için vekil tâyin ettim" demek gibi!.. İstihsânen vekilin; vekâleti kabul etmesi, sıhhatinin şartlarından değildir. Fakat vekâleti kabul etmediğini açıkça söylerse, o vekâlet reddedilmiş sayılır. Şâyet; "İstersen vekilim olmayı kabul et ve şu malımı sat" der, muhâtabı olan kimse susar ve satışı yaparsa caiz olur. Fakat "Hayır!.. Kabul etmem derse" bâtıl olur. Serahsi'nin Muhıyt'inde de böyledir.(185)

 

 2049 Resûl-i Ekrem (sav)'in döneminde "Vekâlet" daha ziyâde; alış-veriş işlerinde yaygındır. Haklarını savunmada güçlük çeken kimseler; Kadı (Hâkim) huzurunda, vekilleri tarafından temsil edilmektedirler. Günümüzde de; en çok ticari işlerde ve "Avukat" adı altında mahkemelerde, vekillere rastlanmaktadır. Sonuç olarak; insanların ihtiyaçlarında fazla bir değişiklik sözkonusu değildir. Vekâlet'in hükmü; vekilin, kendisini tâyin eden kimsenin (Müvekkilin) yerine geçmesi ve onun adına tasarrufta bulunmasıdır. Vekil tâyin eden kimsenin koyduğu şartlara aynen riâyet gerekir. Sarih bir izni olmadığı müddetçe vekil; bir başkasını vekil tâyin edemez.(186) Vekâletin sıfatı'na gelince; vekâlet câiz olan akidlerden (Sözleşmelerden) ibarettir. Vekil müvekkilini, müvekkil de vekili istediği an azledebilir. Belli bir süre ile sınırlandırılması mecburiyeti yoktur.(187) Vekil; yapacağı veya yaptığı iş karşılığında müvekkilden ücret talebinde bulunabilir. Bu gibi hallerde vekil; ecir (ücretli) durumuna geçer.(188) Herhangi bir ücret tâyin olunmamışsa vekil'e; ecr-i misli (Ehl-i vukuf'un tayin edeceği ortalama ücret) ödenir. Müvekkilin ölümü halinde; vekâletten azil kendiliğinden gerçekleşir.(189) Müvekkilin veya vekil'in; cinnet getirmesi veya akli dengesini kaybetmesi durumunda, aralarındaki akid (Sözleşme) sona erer. Nitekim Mecelle'de: "Müvekkilin yahud vekilin tecennüm etmesiyle (cinnet getirmesi ve delirmesiyle) vekâlet bâtıl olur"(190) hükmü kayıtlıdır. Esâsen bu gibi durumlar ferdi; tasarruftan alıkoyan ve velisinin yardımını gerektiren hallerdir. Fıkıhta bu hâle "Hacr" denilmiştir. Şimdi kısaca bu meseleyi izaha gayret edelim.




 (180) İmam-ı Serahsi-El Mebsut-Beyrut: ty C: 19, Sh: 2. Ayrıca Molla Hüsrev-A.g.e. C: 2, Sh: 282.

 (181) Şeyh Nizamüddin ve Heyet-El Feteva-ı Hindiyye-Beyrut: 1400 C: 3, Sh: 560. Ayrıca İmam-ı Kasani-El Bedaiû's Senai-Beyrut: 1974 C: 6, Sh: 19.

 (182) İmam-ı Merginani-El Hidaye Şerhû Bidayetü'l Mübtedi-Kahire: 1965 C: 3, Sh: 136. Ayrıca İmam-ı Kasani-A.g.e. C: 6, Sh: 20, İbn-i Hümam-Fethû'l Kadir-Beyrut: 1316 C: 6, Sh: 104-105.

 (183) İmam-ı Serahsi-A.g.e. C: 19, Sh: 3. Ayrıca İmam-ı Merginani-A.g.e. C: 3, Sh: 136, İmam-ı Kasani-A.g.e. C: 6, Sh: 20.

 (184) İbn-i Münzir-Kitabû'l İcma-Ank: 1983 Sh: 90.

 (185) Şeyh Nizamüddin ve Heyet-A.g.e. C: 3, Sh: 560.

 (186) İmam-ı Kasani-El Bedaiû's Senai-Beyrut: 1974 C: 6, Sh: 21. Ayrıca Şeyh Nizamüddin ve Heyet-A.g.e. C: 3, Sh: 566.

 (187) Şeyh Nizamüddin ve Heyet-A.g.e. C: 3, Sh: 567.

 (188) Ömer Nasuhi Bilmen-Hukuki İslamiyye ve Istılahat-ı Fıkhiyye Kamusu-İst: 1976 C: 6, Sh: 328 Madde: 53-54.

 (189) İmam-ı Merginani-El Hidaye Şerhû Bidayetü'l Mübtedi-Kahire: 1965 C: 3, Sh: 154. Ayrıca Molla Hüsrev-A.g.e. C: 2, Sh: 294.

 (190) A. Hikmet Berki-Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye-İst: 1979 Sh: 320 Madde: 1530.


[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Vekâletin önemi ve mâhiyeti
« Posted on: 28 Mart 2024, 19:33:41 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Vekâletin önemi ve mâhiyeti rüya tabiri,Vekâletin önemi ve mâhiyeti mekke canlı, Vekâletin önemi ve mâhiyeti kabe canlı yayın, Vekâletin önemi ve mâhiyeti Üç boyutlu kuran oku Vekâletin önemi ve mâhiyeti kuran ı kerim, Vekâletin önemi ve mâhiyeti peygamber kıssaları,Vekâletin önemi ve mâhiyeti ilitam ders soruları, Vekâletin önemi ve mâhiyeti önlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes