İstinca

İSTİNCA
(HACETLERDEN TEMİZLENME)

394 İstinca: pislik yolundan çıkan necaseti gidermektir.(315) İmam-ı Merginani: "İstinca sünnettir. Zira Resûl-i Ekrem (sav) bunu titizlikle ve devamlı olarak yapmıştır"(316) hükmünü zikretmektedir.

395 Resûl-i Ekrem (sav)'in: "Kim taş ile istinca ederse bunu tek etsin. (Üç, beş, yedi vs.) Kim bunu yaparsa güzel yapmıştır. Kim yapmazsa ona birşey lâzım gelmez" Hadis-i Şerifini esas alan Hanefi fûkahası: Taş ile istincanın şart olmadığını, aksine su ile istincanın daha efdal olduğunu beyan etmiştir.(317)

396 Kur'an-ı Kerim'de: "Orada tertemiz olmak isteyen kimseler vardır. Allah da tertemiz olanları sever"(318) hükmü beyan buyurulmuştur. İmam-ı Merginani: "Bu Ayet-i Kerime taş ile istinca ettikten sonra, pislik mahallini su ile yıkayan kimseler hakkında nazil buyurulmuştur. Sonra bu (su ile yıkamak) edebtir. Bir kavle göre de sünnettir. Mükellef zann-ı galibini esas alarak temizleninceya kadar su kullanır"(319) buyurmaktadır.

397 Beş türlü istinca vardır: "Hayız, nifas ve cünüblükten temizlenirken, necaset mahallini yıkamak vacibtir. Mahrecinin (çıktığı yerin) çevresine dağılan necaset, az olsun veya çok olsun yıkamak imam-ı Muhammed (rh.a)'e göre vacibtir. Necaset mahrecinden (çıkış yerinden) ileri geçmediği zaman su ile yıkamak sünnettir. Bevilden (Küçük abdest'ten) sonra zekerin başını veya ferci yıkamak müstehabtır. Yellendikten sonra istinca etmek ise, esas olan kavle göre bid'attır."(320) İstinca sol el ile yapılır. Herhangi bir özür olmadığı süre içerisinde sağ el ile istinca yapılmaz.(321) Dürri'l Muhtar'da: "Yürümek, öksürmek veya sol tarafına yatıp uyumak suretiyle istibra yapmak vaciptir"(322) hükmü beyan buyurulmuştur. İstibra (kurulanmak) idrardan sonra gelen sızıntıyı gidermek manasınadır. Mükellef olan erkeğin, sidiğin eserinin kalmadığına kalbi kanaat getirinceye kadar istibra yapması lâzımdır. Öksürmek sûretiyle de istibra yapılır. Çünkü damarlar boğazdan tenazül uzvuna kadar uzanır. Öksürmek bunları hareket ettirir ve sidik kanallarını temizler. Kadınlar için istibra sözkonusu değildir. Onlar kaza-i hâcet ettikten sonra azıcık durur, sonra taharetlenirler. Ayakta abdest bozmak mekruhtur. Zira Hz. Aişe (r.anha) validemiz: "-Size kim Peygamber (sav)'in ayakta abdest bozduğunu söylerse inanmayın!.. O ancak oturarak abdest bozardı" demiştir. Bu hadisi Tirmizi, Nesâi ve İmam Ahmed b. Hanbel, güzel bir isnadla rivayet etmişlerdir.(323) İmam Nevevi "Müslim" şerhinde, buradaki kerahat tahrimiyye değil, kerahat-i tenzihiyyedir" demiştir.

(315) İbn-i Abidin - Reddü'l Muhtar Ale'd Dürrü'l Muhtar - İst: 1982, C: 1, Sh: 573.

(316) İmam-ı merginani - El Hidaye Şerhû Bidayetü'l Mübtedi - C: 1, Sh: 37.

(317) İbn-i Hümam - Fethû'l Kadir - Beyrut: 1315, D. Sadr Mtb. C: 1, Sh: 148-149.

(318) Et Tevbe Sûresi: 108.

(319) İmam-ı Merginani - A.g.e. C: 1, Sh: 37.

(320) Şeyh Nizamüddin ve bir heyet - A.g.e. C: 1, Sh: 50.

(321) Şeyh Abdülgani - A.g.e. C: 1, Sh: 54.

(322) İbn-i Abidin-A.g.e. C: 1, Sh: 593.

(323) İbn-i Abidin-A.g.e. C: 1, Sh: 592.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın