Hayvanların işlediği cinayetler

HAYVANLARIN İŞLEDİĞİ CİNAYETLER

1361 Resûl-i Ekrem (sav)'in: "Hayvanın yaralaması hederdir"(256) buyurduğu bilinmektedir. Bu sebeble; hayvanın firar ederek kendiliğinden işlediği cinayet ve zarardan sahibi mes'ul değildir. Hanefi fûkahası "Hayvanın suç işlemesi" ile "Hayvanın üzerinde suç işleme (Sürücü'nün Cinayeti)" hadiselerini ayrı ayrı olarak ele almıştır. Bir kimse, köpeğini kışkırtır ve ısırması için salıverirse, cinayeti bizzat tasarladığı için, meydana gelecek zarardan mes'ûl olur. Ancak köpek firar eder, başıboş dolaşırken kendiliğinden bir kimseyi ısırırsa, meydana gelen zarardan sahibi mes'ûl olmaz. Fûkaha; kasden salıverme ve tedbirsiz davranma hallerinin dışında, hayvanın işlediği cinayetten sahibinin mes'ûl olmayacağında ittifak etmiştir.(257)

1362 Hayvanın üzerindeki kimse (sahibi veya sürücüsü); hayvanın çiğneyerek ezdiği, ön ayaklarıyla vurduğu ve ısırdığı zaman, meydana gelerecek zararı tazmin etmekle mükelleftir. Hayvanın işemesinden veya yola terslemesinden meydana gelecek zararları tazmin etmez.(258) Ancak arka ayaklarıyla teptiği veya kuyruğunu vurmak suretiyle meydana getirdiği zararlar hususunda ihtilaf vardır. Trafik kazalarında arabanın sürücüsü (şöför) mes'üldür. meydana gelen zararı tazmin etmekle mükelleftir. Kadı ve ehl-i hibre, suç durumunu dikkate alarak tazminat miktarını tesbit etmekle yükümlüdürler.

1363 Hayvanın üzerindeki kimse (sahibi veya sürücüsü); herhangi bir şahsı öldürürse, keffaret vacip olur. Zira mübaşirdir, yani cinayetin işlenmesine bizzat vesile olmuştur. Hataen öldürülen (maktül) binicinin murisi ise; ona varis olamaz. Çünkü katili mirastan mahrum olur.(259) Hayvanı önünden sürüp giden kimse ile çekip götüren kimse, bunun aksinedir. Onlara keffaret vacib olmaz ve ölümüne sebeb oldukları kimseye varis olabilirler. Çünkü tesebbüben (bir sebeble) öldürme sözkonusu olur. Ancak akılesinin diyet vermesi gerekir. Çünkü bizzat mübaşir (cinayeti işleyen) değilse de, cinayete sebeb olma söz konusudur.

1364 Bir kimse; bir hayvana ağaç veya başka bir vasıta ile (iğne, mıh vs.) dürttüğü için, hayvanın tekmesine hedef olur ve ölürse kanı hederdir.

(256) Sahih-i Buhari-İst: 1401 Çağrı Yay. C: 8, Sh: 46-47 K. Diyet: 28-29. Ayrıca Sünen-i Ebû Davud-İst: 1401 Ç: 4, Sh: 715 K. Diyet: 30, Molla Hüsrev-Dürerû'l Hükkam fi Şerhi'l Gureri'l Ahkam-İst: 1307 C: 2, Sh: 113, İbn-i Hümam-Fethû'l Kadir-Beyrut: 1318 C: 8, Sh: 351.

(257) İmam-ı Merginani-A.g.e. C:4, Sh:201-202. Ayrıca Şeyh Nizamüddin ve Heyet-A.g.e. C:6, Sh:53, Molla Hüsrev-A.g.e. C:2, Sh:113, İbn-i Hümam-A.g.e. C:3, Sh:351-352.

(258) Şeyh Abdülgani El Meydani-El Lübab fi Şerhi'l Kitab-Beyrut: 1400 C: 3, Sh: 163-164. Ayrıca Şeyh Muhammed İbn-i Süleyman-Mecmuaû'l Enhur (Şerhû Damad) İst: 1316 Mtb. Amire Tb. Ofset: Beyrut: ty C: 2, Sh: 659-660.

(259) İmam-ı Merginani-A.g.e. C: 4, Sh: 199. Ayrıca Molla Hüsrev-A.g.e. C: 2 Sh: 112, İbn-i Hümam-A.g.e. C: 8, Sh: 349-350 (Not: Sürücü ile yaya çarpışsalar; ister kasıdlı, ister hataen, ister bir sebeble olsun, yayanın ölümü halinde diyet gerekir. Kasıdlı ve hataen çarpmalarda; ayrıca sürücüye keffaret vacip olur. Bir sebeble (Tesebbüben) olursa, keffaret vacip olmaz. Günümüzdeki bütün trafik suçları, bu genel hüküm içerisinde değerlendirilebilir. Zira, umumi yoldaki kaza halinde "Diyet"in düşmeyeceği kesindir.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın