Fasid ortaklık

FASİD ORTAKLIK

1465 Ortaklığın sahih olması için gereken şartlardan birisi bulunmayan ortaklığa "Fasid" denir.(182) Batıl ile fasid arasında önemli bazı farklar vardır. Fasid ortaklıkta eksik olan vasıf tamamlanabilir. Batıl olan ortaklık ise haramdır ve meşrû değildir.

1466 Resûl-i Ekrem (sav)'in: "İnsanlardan ot, su ve ateşi menetmeyiniz. Zira bunlar misafir ve yolcuların azığı, zayıfların kuvvetidir."(183) buyurduğu bilinmektedir. Hz. Ömer (ra)'den gelen bir rivayette, bunlara "tuz"da ilave olunmuştur. Yine bir başka Hadis-i Şerif'te: "Müslümanlar üç şeyde ortaktırlar: "Su, ot ve ateş" buyrulmuştur. Buradaki ortaklar şirket manasına değil, kullanma serbestliğidir.(184) Nitekim Mecelle'de: "Su, ot ve ateş mübahtır. İnsanlar bu üç şeyde ortaktırlar. Yeraltında cereyan eden sular kimsenin mülkü değildir"(185) hükmü yer almıştır. Denizler ve büyük göller de aynı hükme tabidirler. Mübah olan maddelerde şirket sahih değildir. Çünkü, şirket, vekâleti gerektiren bir hadisedir. Mübah olan şeyleri almak için, başkasını vekil tayin etmek sahih değildir.(186)

1467 Kur'an-ı Kerim'de: "Hem kendinize hem de yolculara bir geçimlik olmak üzere deniz avı ve onu yemek size helal kılındı. İhramda olduğunuz sürece size kara avı yasaklandı"(187) hükmü beyan buyurulmuştur. Bu ayette; deniz avı, avın yenilmesi ve kara avcılığı (ihramda olma hali hariç) serbest bırakılmıştır. Dolayısıyla herkes için "Müşterek mübahlar" cümlesindendir. Avcılardan her biri, elde ettiği avın sahibidir.(188)

(182) Şeyh Nizamüddin ve heyet-A.g.e. C: 2, Sh: 332.

(183) İmam-ı Yusuf-Kitabû'l Harac-İst: 1973 Bahar Yay. Sh: 163.

(184) Ali Haydar Efendi-A.g.e. C: 3, Sh: 512.

(185) Mecelle-i Ahkam-ı Adliyyeİst: 1979 (2 Bsm) Sh: 252, Madde: 1234-5.

(186) İmam-ı Merginani-A.g.e. C:3, Sh:11. Ayrıca Şeyh Nizamüddin ve heyet-A.g.e. C:2, Sh:332, İbn-i Hümam-A.g.e. C:5, Sh:31-32.

(187) El Maide Sûresi: 96.

(188) Şeyh Nizamüddin ve heyet-El Feteva-ı Hindiyye-Beyrut: 1400 C: 2, Sh: 332.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın