Ezânın vasıfları

EZÂN'IN VASIFLARI

426 Müezzin'de değil de; okunan ezân'ın kendisinde bulunması gereken bazı vasıflar vardır: Şöyle ki:

1) Ezân yüksek sesle okunmalıdır. Zira ezân'dan maksad, namaz vaktini insanlara ilan etmektir. Resûl-i Ekrem (sav)'in Ya Bilâl, sen iki parmağını kulağına koy! O zaman sesin daha yüksek çıkar"(73) buyurduğu bilinmektedir. Ezânı minarede veya mescid'in dışında okumak, mescid'in içinde okumaktan daha efdaldir. Kadıhan'da da böyledir. Ezân okuyan müezzinin sesini gücünün yettiğinden daha fazla yükseltmeye çalışması mekruhtur. Muzmarat'ta da böyledir.(74)

2) Ezân çabuk değil, yavaş yavaş okunmalıdır. Zira Resûl-i Ekrem (sav) Hz. Bilâl (ra)'e hitaben: "Ezân okuduğun zaman yavaş yavaş oku. İkamet getirdiğin zaman ise hızlı oku"(75) buyurmuştur. Ezân'da ve ikamette, kıble'ye doğru dönmek esastır. Zira melek Ezânı kıbleye doğru dönerek okumuştur. "Hay'yaleteyn"de sağına ve soluna döner. Zira o insanlara bir hitabtır"(76) Ezân'da tercih yoktur. Yani: İki şehadeti iki defa alçak sesle okuyup sonra geri dönerek yüksek sesle okumak yoktur. Kifaye'de de böyledir"(77)

427 Sabah namazının Ezânında "Hayya'ale'l felâh" cümlesinden sonra iki defa "Es-Selâtü Hayrûn mine'n-Nevm" denir. Zira rivayet edilmiştir ki: Hz. Bilâl (ra) Resûl-i Ekrem (sav)'e gelip, onu uyur halde bulduğunda "Es-Selâtü Hayrûn mine'n-Nevm" (Yani namaz uykudan hayırlıdır) demiştir. Bunun üzerine Resûlullah (sav): "- Bu ne güzel sözdür. Sen bu sözü Ezânında oku" buyurmuş ve sabah namazına tahsis etmiştir.(78) Ezân okurken, tekbirin baş harfini uzatmak (Yani Allah lafz-ı celâlinin elifini uzatmak) küfürdür. (Zira o takdirde "Allah büyük müdür?" denilmiş olur) Ekber kelimesindeki "be" yi uzatmak ise fahiş hatadır.(79)

EZÂN'LA İLGİLİ DİĞER MESELELER

428 Kadınlar için Ezân ve ikamet mekruhtur. Çünkü Ezân ve ikamet cemaatin müstehab olan sünnetlerindendir.(80) Yolcu olan kimse Ezân okur ve ikâmet yapar. Zira Resûl-i Ekrem (sav): "Yolculuk ettiğiniz zaman Ezân okuyunuz ve ikamet yapınız"(81) buyurmuştur. Her ikisini birlikte terketmek mekruhtur. Ancak yalnız ikamet getirmekle iktifa edilirse caiz olur. Zira Ezân gaibtekilerin hazır bulundurulması içindir. Namaz vakti girmeden önce Ezân okunmaz.(82)

429 Ezân ve ikamet; beş vakit farz namaz ve Cum'a namazının sünnetidir. Bunların dışında kalan: Vitir, teravih, bayram, cenaze namazı ve nafile namazlar için Ezân ve ikamet sünnet değildir. Muhıyt'te de böyledir.(83) Kaza namazı için Ezân okunur ve ikamet yapılır. Zira Resûl-i Ekrem (sav) ta'ris gecesinde (gece sonunda indikleri bir mahalde uyuyup kalmışlardı) sabah namazını kuşluk vaktinde Ezân ve ikametle kaza etti.(84) Eğer mükellefin birçok namazları kazaya kalmışsa; bunları arka arkaya kılarken, birincisi için Ezân okur ve ikamet getirir. O mahalden ayrılmadığı süre içerisinde bu kafi gelir. Köleler de, namazlarını Ezânsız ve ikametsiz olarak kılarlar.(85)

430 Müezzinin Ezânı abdestsiz olarak okuması kerahetle caizdir. Fakat asıl olan abdestli olarak Ezân okumak ve ikâmet yapmaktır. Cünüb'ken Ezân okumak ve abdestsiz olarak ikâmet yapmak da mekruhtur.(86)

431 İmam-ı Ebû Yusuf (rh.a) "Müezzinin: Mü'minlerin ulû'lemr'i için namazların hepsinde: "-Allah'ın selamı ve bereketi üzerine olsun ey Ulû'lemr!.. Namaza gel, felâha gel demesinde bir beis görmem" buyurmuştur. İmam-ı Muhammed (rh.a) ise bunu hak'tan uzak gördü. Zira insanlar cemaat işlerinde birbirlerine müsavidirler. İmam-ı Ebû Yusuf (rh.a) ise; bunu onlara mahsus kıldı. Zira onlar mü'minlerin işleriyle ziyadesiyle meşgul oldukları için, cemaati kaçırmasınlar. Kadı ve Müftü de bu minval üzere davet edilir."(87) Bugün mü'minlerin Bey'at'la bağlandıkları "Ulû'lemr" leri ve O'nun tayin ettiği kadı'sı bulunmadığı için; İmam Yusuf (rh.a) bu kavli ile amel etmek mümkün değildir.

432 Müezzin'in Ezân okurken veya ikamet yaparken; yürümesi veya konuşması uygun değildir. Ayrıca o sırada verilen bir selâma da mukabelede bulunmak mekruhtur.(88) Bir kimse mescid'de Kur'an-ı Kerim okurken Ezânı işitse, okumayı bırakmaz. Zira hazır olmak bir icabettir. Eğer evinde Kur'an-ı Kerim okurken işitirse, okumayı bırakıp icabet eder. Zahiriyye'de böyle zikredilmiştir.(89)

(73) Molla Hüsrev - Dürerû'l Hükkam fi şerhi Gurerû'l Ahkam - İst: 1307 C: 1, Sh: 55.

(74) Şeyh Nizamüddin ve bir heyet - A.g.e. C: 1, Sh: 55-56.

(75) İmam-ı Merginani - El Hidaye şerhû Bidayetü'l Mübtedi - Kahire: 1965 C: 1, Sh: 41.

(76) Şeyh Abdülgani - El Lübab fi şerhi'l Kitab - Beyrut: 1400 C: 1, Sh: 60.

(77) Şeyh Nizamüddin ve bir heyet - A.g.e. C: 1, Sh: 56.

(78) Molla Hüsrev - Dürerû'l Hükkem fi şerhi Gureri'l Ahkam - İst: 1307 C: 1, Sh: 56, ayrıca İmam-ı Merginani - El Hidaye şerhû Bidayetü'l Mübtedi - Kahire 1965 C: 1, Sh: 41.

(79) Şeyh Nizamüddin ve bir heyet - El Feteva-ı Hindiyye - Beyrut: 1400 C: 1, Sh: 56.

(80) Molla Hüserv - A.g.e. C: 1, Sh: 57, ayrıca İbn-i Abidin - Reddü'l Muhtar Ale'd Dürri'l Muhtar - İst: 1982 C: 2 Sh: 67.

(81) İbn-i Hümam - Fethû'l Kadir - Beyrut: 1315 D. Sadr Mtb. C: 1, Sh: 178.

(82) Şeyh Abdülgani - El Lübab fi Şerhi'l Kitab - Beyrut: 1400 C: 1, Sh: 60. Ayrıca İmam-ı Merginani - A.g.e. C: 1, Sh: 43.

(83) Şeyh Nizamüddin ve bir heyet - A.g.e. C: 1, Sh: 54.

(84) İbn-i Hümam - A.g.e. C: 1, Sh: 175.

(85) Şeyh Nizamüddin ve bir heyet - A.g.e. C: 1, Sh: 54.

(86) Şeyh Abdülgani - A.g.e. C: 1, Sh: 60, ayrıca İmam-ı Merginani - A.g.e. C: 1, Sh: 42.

(87) İmam-ı Merginani - El Hidaye şerhû Bidayetü'l Mübtedi - Kahire : 1965 C: 1, Sh: 42.

(88) Şeyh Nizamüddin ve bir heyet - El Feteva-ı Hindiyye - Beyrut: 1400 C: 1, Sh: 54.

(89) Molla Hüsrev - Dürerû'l Hükkam fi şerhû Gurerû'l Ahkam - İst: 1307 C: 1, Sh: 57.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın