Sayfayı Yazdır - Zorlanmış sayılmayan durumlar

Zorlanmış Sayılmayan Durumlar:

Hapis veya dayak tehdidi ile içki içmeğe, leş yemeğe, dinden dönmeğe, bir müslümanın veya zımmînin malını telef etmeğe zorlanan; zorlanmış sayılmaz: Burada kaide şudur; içki içmek, leş yemek, başkasının malını yemek, ölümden korkacak derecede acıkma durumunda mubahtır. Bununla alâkalı olarak Allah (cc) şöyle buyurmuştur:

"Her kim bunlardan yemeğe mecbur kalırsa; başkasının hakkına saldırmadan ve haddi aşmadan bir miktar yemesinde bir günah yoktur." (Bakara: 173).

Dövülerek veya hapsedilerek bu işleri yapmaya zorlanan kimsenin bu işleri yapması caiz değildir. Çünkü bu ikrar mânasında değildir. Böyle bir zorlama ile bu işleri yapmak mubah olmadığına göre, dininden dönmek de mubah olmaz. Çünkü küfür; bu sayılanlardan daha büyük bir suç, daha şiddetli bir haramdır ve bunlardan çok daha çirkindir. Çünkü diğerlerinin haramhğı sem'î (işitme yolu ile) dir. Küfrün haramlığı ise, hem sem'î ve hem de aklîdir.

Ölümle tehdid edilirse, yukarıdaki fiilleri işlemesine izin vardır: Ölümle tehdid edildiğinde içki içebilir, domuz eti ve leş yiyebilir. Bakara sûresinin 173. âyet-i kerîmesi buna cevaz vermektedir. Bunun izahı şöyledir; zaruret hali, haramlıkdan müstesnadır. Dolayısıyla zaruret halinde içki içmek, leş yemek; zaruret yokken ekmek yiyip su içmek gibidir. Ölümle tehdid edilen kişi -helâl olduğunu bildiği halde-içki içmez, leş yemez ve bu sebeple de öldürülürse; açlık halinde'bunları yiyip-içmeyip ölen kimse gibi günahkâr olur. Çünkü bu durumda haramlık; "...bir miktar yemesinde bir günah yoktur." (Bakara: 173). âyet-i kerîmesiyle ortadan kalkmaktadır.

Başkasının malını telef etmeğe (zorlanan kimsenin durumuna) gelince; açlık durumunda olduğu gibi, burada da mubah olur, günah ortadan kalkar. Evvelki kısımlarda anlatılan deliller muvacehesinde tazminatı da zorlayan şahıs öder. Ölümüne sebebiyet verecek bir dayak ile veya bir parmak ucu da olsa, bir organını kesmekle -çünkü organlar da canın tamamı gibi saygındır. Bilinmezini ki, açlık halinde bir kimseyi öldürmek mubah olmadığı gibi, vücudunun bir organını kesmek de mubah olmaz- tehdit edilirse; tehdit edildiği şeyi yapmasına izin vardır. Eğer aç bırakılmakla tehdit edilirse; ölümüne sebebiyet verecek derecede acıkmadıkça, kendisinden istenileni yapamaz. Ama açlığı o kerteye gelirse, muztar hale gelir.

Dinden dönmye zorlanan kimsenin durumuna gelince; bu kimse -kalbinde iman kökleşmiş olduğu halde- kendisinden istenileni yapabilir. Zira rivayet edildiğine göre Ammar b. Yasir (ra), müşrikler kendisini küfre dönmeye zorladıklarında, onların söylemesini istedikleri şeyleri söylemiş, sonra da ağlayarak Hz. Peygamber (sas) in huzuruna gelmiş ve Rasûlullah (sas) de şöyle sormuştu:

"-Arkanda ne var? (sana ne oldu?)." "-Şer var, sana dil uzattım."

"-Bunu yaparken kalbini nasıl hissettin ?"

"-Kalbimde iman yerleşik idi (kalbim imanla doluydu)." Ammar (ra) in bu cevabı üzerine Hz. Peygamber (sas) onun göz yaşlarını silmeğe başladı ve şöyle buyurdu: "Senin ne suçun var! Bunu sana tekrar söyletirlerse, tekrar söyle. "Bundan sonra da şu âyet-i kerîme nazil oldu:

"Kalbi iman ile dolu olduğu halde (inkâra) zorlanan başka. "(Nahl: 106). Bunda Kitab'dan delil vardır. Sünnetteki delil; "Bunu sana tekrar söyletirlerse, tekrar söyle." hadîs-i şerifidir. Buna delil teşkil eden de Ammar (ra) m fiilidir. [4]

[4] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/153-155.

๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => el-İhtiyar => Konuyu başlatan: Sümeyye üzerinde 03 Nisan 2011, 13:32:55