๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => el-İhtiyar => Konuyu başlatan: Sümeyye üzerinde 23 Mart 2011, 14:18:46



Konu Başlığı: Yemin harfleri ve yeminin ne ile oluşa­cağı
Gönderen: Sümeyye üzerinde 23 Mart 2011, 14:18:46
Yemin Harfleri Ve Yeminin Ne İle Oluşa­cağı Bahsi




Yemin harfleri: 'bâ, vav ve ta'dır: Alışılagelen yemin bu harflerle oluşur. Yeminler Kur'an-ı kerîm'de de bu harflerle yer almaktadır. Şöyle ki;

"Rabbimiz Allah (cc)hakkı için. "(En'am: 23).

"Allah (cc) adı ile yemin ederler, "(Nisa: 62).

"Allah    (cc) andolsun,enden (peygamberler) göndermişizdir. "(Nahl: 63).evvelki   ümmetlere   de  Kelimesi de yemindir. Çünkü buradaki (lam) harfi (bâ) harfinin yerine geçmiştir. Çünkü Kur'an-ı kerîm'de hem; 'âmentüm bih've hem de; 'âmentüm leh' tâbiri geçmiştir. Bunda asıl kaide şudur; vaz'ediliş itibarıyla 'bâ' harfi ilsak (bitiştirme) içindir. 'Vav' harfi onun bedelidir ve cem' içindir. İlsakta cem' mânası da vardır. 'Ta' harfi de 'vav'ın bedelidir. Meselâ tiiras ve ticah kelimelerinin başındaki (tâ) harfi, Vav'ın bedelidir. 'Bâ' harfi asıl olduğuna göre; Allah (cc) admın başında da, diğer isimlerin başında da yemin için yer alabilir.

'Bâ' harfi kinayelerin başında da yemin için yer alabilir. Meselâ:  Sana yemin ederim ki, ben falan işi yapacağım." demek gibi.   Bedeli  olduğu   için, 'bâ' harfine göre 'vav'da noksanlık vardır. Dolayısıyla Vav' harfi kinayelerin değil, sarih isimlerin baş kısımlarında yemin harfi olarak yer alabilir. 'Ta' harfinin bedelin bedeli olması sebebiyle bu harf sadece Allah (cc) adının baş kısmında yemin harfi olarak yer alabilir. Diğer isimlerin ve kinayelerin başında yemin harfi olarak yer alamaz.

Bu harfler bazan gizlenerek 'esre  ile yetinildiği de olur.  Allah   bu   işi  yapmayacağım demek   gibi:   Başdaki   cerr harfi gizlendiği için, 'Allah(e)' de denilebilir. 104 Yemin harfinin gizlenmesi

delaletiyle ' de denmektedir. Bu; Basra ekolü ile Küfe ekolü [16] arasındaki ihtilaftan kaynaklanmaktadır.

Hz. Peygamber (sas); 'elbette ki karımı boşadım' diyen bir adama şu şekilde yemin ettirmişti; 'Allah(i) elbette ki kelimesiyle sadece bir talâkla boşamayı kastettim.' Araplar, hafiflik olsun diye, bazı harfleri kelimeden çıkarıp hazfetmeyi âdet haline getirmişlerdir.

Olumlu cümlelerdeki yemin; 'lâm' ve 'nun' harflerinden oluşan tekid ile bitişik olarak yapılır "Allah (cc) a yemin ederim ki ben muhakkak şu işi yaptım."

Veya; mutlaka yapacağım."

 "Allah (cc) a yemin ederim ki, ben şu işi Çünkü  ismin   sonunu esre okutan âmil, başa gelen harfdir. Bu âmil

hazfedilip kaldırılınca, esre yerine (başdaki harf kaldırıldığı için) fetha (üstün) gelebilir. Bu Arapçada bir kaidedir.

Yahut   "Allah (cc) a yemin ederim ki, bugün ben şu işi yapacağım." der de o işi yapmazsa, keffaret ödemesi gerekmez. Çünkü olumlu cümlelerdeki yemin ancak lügate göre tekid harfleri ile olur. Burada da tekid nûn'u yoktur.

Olumsuz cümlelerdeki yemin ise şöyle olur: (cc) a yemin ederim ki, bu işi yapmam."

 "Allah Veya; "Allah (cc) a yemin ederim ki, şu işi yapmadım." demek gibi.

Yemin Allah (cc) lâfzı ve bir de O'nun diğer güzel isimleri ile olur: Çünkü Allah (cc) adını tazim etmek gerekir. Adının saygınlığını çiğnemek caiz olmaz. Bu bilinen ve alışılagelmiş bir husustur.

Yeminler örf temeli üzerine kurulurlar. Yemin olduğunu insanların örfen kabul ettikleri şey yemindir. Örfen yemin olarak kabul etmedikleri şey yemin değildir. Yemin ederken insanların kasıt ve niyyetleri örfî hakikatlere yönelir. Aynı şekilde Örfün bulunmadığı hususda da lûgavî hakikate yönelir. Zira örfî hakikat, -anlayış daha evvel kendisine yöneldiği için- lûgavî hakikatin üstündedir.

Alîm, Hakîm gibi Allah (cc) dan başkalarına da isim olan kelimeler müstesna; yeminde niyyete ihtiyaç duyulmaz: Alîm ve Hakîm kelimeleriyle yemin edilirken, niyyete ihtiyaç duyulur. Bir görüşe göre denildi ki; Allah (cc) m her hangi bir ismi ile edilen yeminde niyyete ihtiyaç olmaz ve kişi bunlan söylemekle yemin etmiş olur. Ancak kişi bu isimleri söylerken Allah (cc) dan başkasını kastetmiş olursa, yemin etmiş olmaz. Çünkü bu sözü ile Allah (cc) dan başkasını kastetmiş olması muhtemeldir.

İmam Muhammed'den rivayet edildiğine göre; 'Allah (cc) in emanetine yemin olsun ki...' demek yemindir. Kendisine bunun mânası sorulduğunda; 'bilemiyorum. Öyle zannediyorum ki, Araplar âdeten böyle yemin ediyorlardı' demiş ve bunu yemin saymıştır.

Ebû Yûsuf dan rivayet edilen bir görüşe göre; bu yemin değildir. Bunu söyleyen kişinin farizaları kastetmiş olma ihtimali vardır. Ebû Yûsuf un bu görüşünü Tahavî nakletmiştir. [17]



[16] Basra ve Küfe ekolü; Arap Dilinin sarf ve nahvi (kelime ve cümle bilgileri vs.) hususunda araştırmalar, çalışmalar ve tartışmalar yapmış iki ekoldür. Bunlara 'Basriyyûn' ve 'Kûfıyyûn' denilmiştir. Ne gariptir ki; bu ekollerin en ileri gelenleri -kendi lisanları ile ilgilenmeyi bırakarak- Arapça ile alâkalı çok değerli çalışmalar yapan acemlerdi.

[17] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 3/348-351.



Konu Başlığı: Ynt: Yemin harfleri ve yeminin ne ile oluşa­cağı
Gönderen: Mehmed. üzerinde 23 Temmuz 2020, 22:30:47
Esselamu aleyküm Rabbim paylaşım için razı olsun


Konu Başlığı: Ynt: Yemin harfleri ve yeminin ne ile oluşa­cağı
Gönderen: Es-Sabur üzerinde 24 Temmuz 2020, 07:38:43
Yemin harfleri bellidir ve Kur an da geçmektedir


Konu Başlığı: Ynt: Yemin harfleri ve yeminin ne ile oluşa­cağı
Gönderen: Sevgi. üzerinde 24 Temmuz 2020, 07:39:24
Aleyküm Selâm. Vesileniz ile bir çok bilgiler ediniyoruz. Rabbim emeği geçenlerden razı olsun inşaAllah