Yemenin mertebeleri

Yemenin Mertebeleri:

Yemeğe gelince; onun da şu mertebeleri vardır: Farz olan yeme; ölmeğe mâni olacak kadar yemektir: Bedenin varlığını devam ettirebilmek için bu miktarda yemek mecburîdir. Bedenin varlığının devamı bunsuz mümkün değildir. Evvelce de açıkladığımız gibi insan bu miktardaki yemekle farîzaları eda etme imkânını bulur ve bu sebeple de sevap kazanır. Bu hususda Peygamber Efendimiz (sas) şöyle buyurmuştur:

“Allah (cc) her şeyde insana sevap ihsan eder. Kul; kaldırıp ağzına götürdüğü lokmadan dahi sevap kazanır.” Çünkü yemeği, içmeği bırakıp ölen kimse günahkâr olur. İnsan böyle yapmakla kendisini tehlikeye atmış olur. İnsanın böyle yapması Kur'ân-ı kerîmin muhkem âyetiyle yasaklanmıştır.

Sevap olan yemek; orucu kolaylıkla tutma ve ayakta namaz kılmaya kuvvet kazanmak derecesinde, farz olan miktara ilâve olan yemektir: Bununla alâkalı olarak Peygamber Efendimiz (sas) şöyle buyurmuştur:

“Kuvvetli mü'min Allah (cc) a zayıf müminden daha sevimlidir.” [138] Çünkü Allah (cc) a itaat etmek için kuvvet kazanma yolunda didinmek ve uğraşmak da bir itaattir. Ebû Zerr el- Gıfarî (ra) ye amellerin en üstünü soruldu: O da bu dediğimize işaret olarak; 'namaz kılmak ve ekmek yemek' dedi.

Mübah olan yemek; bedeni kuvvetlendirmek için doyuncaya kadar yemektir: Bu miktardaki yemeği yemekten dolayı kişi ne sevap ve ne de günah kazanır. Bunu helâlinden elde etmişse, bunun için ufak bir hesaba çekilir. Rivayet edildiğine göre; üzerinde kuru ve taze hurmalar bulunan bir ağaç kökü kendisine getirildiği zaman, Rasûlullah (sas);

“Bunun için de mutlaka hesaba çekileceksiniz!” buyurmuştur. Hz. Ömer (ra) buna karşılık o kökü kaldırıp; 'bunun için mi hesaba çekileceğiz?’ deyince, Peygamber Efendimiz (sas) şöyle buyurmuştur:

“Evet, vallahi. Canım kudret elinde bulunan Allah (cc) a yemin ederim ki, (içtiğiniz ve kullandığınız) soğuk suyun, sıcak suyun dahi kıyamet gününde hesabını vermeniz istenecektir. Yalnız avretinizi örttüğünüz bez parçası, kendisiyle açlığınızı giderdiğiniz ekmek parçası, kendisiyle susuzluğunuzu giderdiğiniz bir yudum su bundan hâriçtir.”

Başka bir hadîs-i şerîfde de şöyle buyurmuştur:

“İnsanoğluna, belini ayakta tutmak için yediği bir kaç lokma yeterlidir. Yetecek miktarda yemek yemekten dolayı kişi kınanmaz.”

Haram olan yemek; doyduktan sonra yenen yemektir: Çünkü fazla yemekle mal zayi edilmiş, beden de hastalığa sürüklenmiş olur. Bu ise, israf ve savurganlıktır. Bu hususda Peygamber Efendimiz (sas) şöyle buyurmuştur: “Âdemoğlu karından daha kötü bir kap doldurmuş değildir. Şayet bu mutlaka yapılacaksa, karnın üçte biri yemeğe, üçte biri içmeğe, üçte biri de soluk alıp vermeğe ayrılmalıdır.” [139] Adamın biri Rasûlullah (sas) ın meclisinde geğirdi: Peygamber Efendimiz (sas) ona öfkelenerek şöyle buyurdu:

“Geğirtini bizden uzak tut Kıyamet gününde insanların en uzun müddet azap çekenlerinin dünyada en çok tok olanlar olduğunu bilmez misin?!” [140] Hz. Ömer (ra) e denildi ki;

“- Cevariş almaz mısın?” Sordu;

“- Cevariş de ne oluyor?”

“- Yemeği sindiren hazmettirici bir nesnedir.” (Dedi ki);

“- Sübhânallah! Müslüman kişi doygunluğun ötesinde yer mi hiç?!” [141]

[138] Bu hadîsi Müslim rivayet etmiştir.

[139] Bu hadîsi Tirmizî, İbn. Mâce, Ahmed ve Hâkim rivayet etmiştir.

[140] Bu hadîsi Tirmizî, İbn. Mâce ve Müstedrek'inde Hâkim rivayet etmiştir.

[141] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/169-171.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın