> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Fıkhı Eseleri > el-İhtiyar  > Borçlunun hapsedilmesinin vücûbu
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Borçlunun hapsedilmesinin vücûbu  (Okunma Sayısı 787 defa)
03 Nisan 2011, 13:58:31
Sümeyye

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 29.261



Site
« : 03 Nisan 2011, 13:58:31 »



Borçlunun Hapsedilmesinin Vücûbu Ve Ne Zaman Caiz Olacağı



Hapsetmenin vâcibliğinin delili şu hadîs-i şerîfdir; "Varlıklı kimsenin borcunu ödemeyi geciktirmesi zulümdür. (Bu sebeple onun) ırzı ve onu cezalandırmak helâl olur.  [24] Bu ceza onu hapsetmektir. Bu,

selefden böyle rivayet edilmiştir. Kadı, hakları sahibine ulaştırmak için kadılık vazifesine tâyin edilmiştir. Borçlu borcunu ödemeye yanaşmazsa, kadı'nın onu ödemeye zorlaması gerekir. Zorlamanın dayakla yapılamayacağı hususunda icmâ olduğuna göre, tek çare onu hapsetmektir.

Davacının haklı olduğu ispatlanır da, borçlusunun hapsedilmesini isterse, kadı onu hapsetmez: Çünkü zulmü ortaya çıkmamıştır. Ama zulmü ve borcunu inkâr edişi başkalarının yanında ortaya çıkarsa, kadı onu hapseder. Borcunu ödemesini emreder. Ödemeye yanaşmazsa, hapseder: Çünkü artık zulmü ortaya çıkmıştır. Bu, alacaklının hakkının ikrar ile sabit olması halinde olur. Ama hakkı beyyine ile sabit olursa, kadı onu ilk defada hapseder. Çünkü beyyine ancak borcun inkâr edilmesinden sonra alacaklı tarafından ortaya konulur. Borcun inkârı ise, zulümdür. Kadı borçluya; 'malın var mı?' diye sormaz. Bunu davacıya da sormaz. Ancak dâvâlı bunu davacıya sormasını isterse, kadı davacıya sorar. Malî sıkıntı içinde olduğunu ikrar ederse, kadı onu salıverir: Çünkü bu durumda nass gereği borçluya zaman tanıma hakkı doğar. Ama bu, borçlunun yakasına sarılmaya mâni teşkil etmez.

Davacı borçlunun zengin olduğunu söylerken, borçlu malî sıkıntı içinde bulunduğunu söylerse, kadı da onun zengin olduğunu biliyorsa, yahut borç malın bedeli olan bir para veya borç olarak verilen bir mal ve bir para ise; yahut keffaret ve mehir gibi üzerine aldığı bir borç ise veya karısını mal karşılığında boşamasından doğan ve bunlara benzer şeylerin borcu ise; kadı borçluyu hapseder: Çünkü görünürde elde etmiş olduğu şey, hâlâ mevcudiyetini korumaktadır. Bunu üstlenmiş olması da, borcu ödeme gücüne sahip olduğunu gösterir. Bu gibi borçların haricinde, fakir olduğunu iddia eden borçlu hapsedilmez: Zira aslolan budur. Bu da telef edilen şeylerin tazmini, cinayet diyetlerinin, yakınların ve zevcelerin nafakalarının ödenmesi, ortak kölenin azad edilmesi gibidir.

Ancak varlıklı kimse olduğu ispatlanırsa,  yine hapsolunur:

Çünkü böyle bir kimse zâlimdir. Borçluyu bir müddet hapseden kadıya; 'eğer malı olsaydı, ortaya çıkarırdı' diye bir kanaat gelirse, onun durumunu araştırır; malı çıkmazsa, serbest bırakır: Çünkü görünüşde o malî sıkıntı içindedir. Dolayısıyla kendisine bir müddet tanınmasını hakeder. Borçlunun fakir olduğuna dâir iki kişinin şehâdet etmesi halinde de aynı hüküm söz konusudur. Hapse girdikten sonra ortaya konulan fakirlik delili kabul edilir. Bu hususda icmâ vardır. Ama hapse atılmadan evvel ortaya atılan bu delil kabul edilmez. Aradaki fark şudur; borçlu hapse konulduktan sonra bir karine bulmuştur. Hapsin şiddet ve sıkıntılarına katlanmıştır. Bu da onun fakir olduğunu gösteren bir delildir. Ve bu delil hapse konulmasından evvel mevcut değildi.

Zayıf bir görüşe göre denildi ki; bu delil her iki halde de kabul edilir. Bununla beraber zengin olduğu ispatlanırsa,  hapsi uzatılır:

Çünkü bu takdirde o zâlimin biridir.

Hapis müddetinin ne kadar olacağı hususunda farklı görüşler ileri sürülmüştür: Kimi iki, kimi üç ay demiş; bazıları da bir ay, bazıları dört ay, bazıları altı ay olarak takdir etmişlerdir. Doğrusu ilk söylediğimizdir. Çünkü insanlar hapse dayanma gücü hususunda farklıdırlar. Bu hususda aralarında çok fark vardır. En iyisi bu müddet kadı'nın takdirine bırakılmalıdır.

Erkek karısına nafaka vermezse, hapsedilir: Çünkü nafaka alması, kadının kocası üzerindeki bir hakkıdır. Kocası ona bu hakkını vermediği için zulmetmiştir. Zulmünden dolayı da hapsedilir. Bir baba çocuğuna olan borcunu ödemezse, hapsedilmez: Dedeler ve nineler de böyledirler. Çünkü bu durumda oğul babasına, dedesine veya ninesine örfe uygun biçimde iyi davranmamıştır. Oysa, onlara iyi davranması emredilmiştir. Ancak çocuğuna nafaka vermeye yanaşmazsa, hapsedilir: Çünkü nafaka vermemesi halinde çocuk helak olur. Bu cümleden olarak; baba çocuğuna saldırırsa, çocuğu -öldürerek de olsa-onu üzerinden defedebilir.

Hapisdeki adam hastalandığında orada kendisine bakacak biri varsa, kadı onu hapisden çıkarmaz. Ama yoksa, ölmesin diye çıkarır.

Hasım mahkemeye gelmezse; kadı onu döverek, tokatlayarak, hapsederek veya surat asarak... uygun gördüğü bir tarzda tâzir eder. [25]




[24] Bu hadîsi Buharı, Ebû Dâvud, Neseî, İbn. Mâce ve Ahmed rivayet etmiştir.

[25] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/114-116.


[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Borçlunun hapsedilmesinin vücûbu
« Posted on: 29 Mart 2024, 04:44:56 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Borçlunun hapsedilmesinin vücûbu rüya tabiri,Borçlunun hapsedilmesinin vücûbu mekke canlı, Borçlunun hapsedilmesinin vücûbu kabe canlı yayın, Borçlunun hapsedilmesinin vücûbu Üç boyutlu kuran oku Borçlunun hapsedilmesinin vücûbu kuran ı kerim, Borçlunun hapsedilmesinin vücûbu peygamber kıssaları,Borçlunun hapsedilmesinin vücûbu ilitam ders soruları, Borçlunun hapsedilmesinin vücûbu önlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes