Şufa hangi mallarda olur

Şuf’a Hangi Mallarda Olur:

Şuf a muamelesi sadece akarlarda olur: Zira bununla alâkalı olarak Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur: "Şufa ancak evde ve duvarda olur." İnşâallah ilerideki satırlarda da açıklayacağımız gibi, devamlı olarak bitişik olan bir mülke sonradan gelip yerleşmek isteyen bir kimsenin zararını bertaraf etmek için akarda şuf a vâcib olmuştur. Ama menkul mallarda böyle bir durum söz konusu değildir. Çünkü menkul, yani taşınabilir mallarda akarlar gibi devamlılık yoktur. Dolayısıyla akardaki şuf a hakkı taşınır mallarda söz konusu olmaz. Şuf a akarlarda vâcibdir. Bu akar ev dükkân ve köy gibi taksim edilir mülklerden olsa da; kuyu, değirmen ve yol gibi taksim edilir mülklerden olmasa da; hüküm aynıdır: Çünkü şufayı vâcib kılan nasslar bu hususda bir sınıflandırma yapmamaktadırlar. Şufanın sebebi de, kişinin mülküne bitişik olan mülkdür. Şufayı vâcib kılan mâna, bitişik mülke sonradan gelip yerleşmek isteyen kimsenin vereceği zararı önlemektir. Bu mânada mülkün taksim edilir olmasına veya olmamasına göre değişmez. Bu hususda Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur:

"Şufa ev olsun, duvar olsun; ortaklık olan her şeyde vardır [4]

Şuf a; akarı, mal sayılan bir bedel karşılığında başkasına mülk edindirmekle icab eder: Ama nikâh, hul', icare, amden öldürenle sulh yapma gibi mal olmayan bir şey karşılığında akara sahip olma halinde şuf a vâcib olmaz. Hibe, vasiyyet, sadaka ve miras gibi bedelsiz bir yolla sahip olma durumunda da şuf a vâcib olmaz. Çünkü şuf a hakkı sahibi o akarı sonradan gelip o akara yerleşmek isteyen yabancı şahsın satın aldığı bedelin misli veya kıymeti ile alır. Bu sayılan şeylerin ise ne misli, ne de kıymeti vardır. Bedelden hâli olan şeylere gelince; onların hükmü açıktır. Mezkur bedeller arasında bu karşılaştırma yapıldığında aralarında mümaselet, yani denklik olmadığı açıktır. Kıymete gelince; bunların kıymetleri gerçekten malum değildir. Çünkü kıymet; kendisine değer biçilen şeyin yerine manen geçen bir şeydir. Bu şeylerde böyle bir durum tahakkuk etmemektedir. Ancak akdin sahih olması için icarede ecr-i misil, nikâhda da mehr-i misil ile kıymet takdiri yapılır. Ama bu hüküm başkalanna sirayet etmeyip, sadece bu ikisine mahsusdur. Hibe bahsinde de anlatılacağı gibi, akdin yapılışı esnasında bedel şart koşularak yapılan hibe üzerinde de şufa vâcib olur. Çünkü bu hibe olmayıp, nihaî bir satıştır. İnşâallah sulh bahsinde de anlatılacağı gibi, ikrarda bulunarak veya susarak yapılan sulhda da şufa vâcib olur. [5]

[4] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/28.

[5] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/28-31.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın