> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Fıkhı Eseleri > el-İhtiyar  > Rehnin neması ve masrafları
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Rehnin neması ve masrafları  (Okunma Sayısı 1600 defa)
04 Nisan 2011, 17:37:27
Sümeyye

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 29.261



Site
« : 04 Nisan 2011, 17:37:27 »



 

Rehnin Neması Ve Masrafları:





Rehin olarak verilen malın nafakası ve çoban ücreti borçluya aittir: Keza, rehinenin yararı ve bekası için ihtiyaç duyulan her şeyi temin etmek de borçluya aittir. Çünkü rehine hâlâ onun mülkiyetindedir. Bu zikredilenler de onun malına yapılan masraflardır. Çoban ücreti de hayvanın nafakasındandır. Çünkü hayvanın yemi, kölenin giysisi, köle çocuksa emzirilmesi için verilen ücret, rehine bahçenin ağaçlarının İslahı ve sulanması ve meyvelerin devşirilmesi de nafakadan sayılmaktadır.

Rehinedeki nema da ona aittir: Çünkü rehine sahibinin mülkiyetinde kalmaya devam etmektedir. Nemaya misal olarak rehinenin yavrusu, sütü, yağı ve meyvesi gösterilebilir. Bu nema asılla birlikde rehin olur: Çünkü rehine, ayrılmaz olan lâzım bir haktır. Asıldaki bu hak ona tâbi olan şeylere de sirayet eder. Ancak bu nema helak olursa, onu elinde bulunduran alacaklının tazmin etmesi gerekmez: Çünkü nema doğrudan rehin akdinin kapsamına girmemiştir. Bu sebeple de borcun bir bölümü ona karşı konulamaz. Ayrıca rehin alan alacağını tahsil etmek cihetiyle onu teslim almamış ve kefaletini de üzerine almamıştır ki, onu tazmin de etsin... Meselâ satılan ama, henüz teslim edilmeden satıcının yanında iken doğuran bir hayvanın yavrusu da müşterinin malı olur. Ancak müşteriye teslimden evvel ölürse, satıcı onun için tazminat ödemez. Kıymetinin artıp eksilmesi de nazar-ı itibara alınmaz. Zira bu, insanların rağbetlerine göre değişir. Ayna gelince; bu değişmemiştir. Tesellüm kıymet üzerinde değil, aynın kendisi üzerinde cereyan etmiştir.

Rehin bırakılan akarın geliri, rehin alınan (köle) m kazancı rehin değildir. Satılan malın kazancı ve geliri gibi, rehnin bedeli de değildirler.

Eğer nema kalıp asıl rehine helak olursa; alacaklı, alacağının nemaya düşen miktarı karşılığında onu elinden çıkarır: Çünkü rehin, rehin alanın teslim almasıyla tazmin edilen bir mal olur. Fazlalık ise, rehnin çözülmesi ile amaçlanan bir şey haline gelir. Asla tâbi olan nema veya fazlalık amaçlanan bir şey olunca, -satılan hayvanın yavrusunda olduğu gibi- bedelin (borcun) bir kısmı onun mukabili olur. Bu durumda borç, asıl rehnin alındığı gündeki kıymeti ile, nemanın iade edildiği   gündeki   kıymeti   arasında taksim edilir: Bunun sebebini açıklamıştık. Ve asla isabet eden borç düşer: Bunun sebebini de evvelki kısımlarda açıklamıştık.

Rehine ilâve yapmak caizdir (İmam Züfer). Ama borcu arttırmak caiz değildir (Ebû Yûsuf). Bir rehine iki borç karşılığında rehine olamaz: Ebû Yûsuf dedi ki; borçda da ilâve yapmak caizdir. Çünkü borç ve rehin, semen (bedel) ve satılan şey gibidir. İhtiyacı giderme ortak paydası ile bunların ikisinde de arttırma caizdir. Bunların ikisinde de tasarrufda bulunmanın şahinliği ve tarafların her ikisinin de buna teşebbüsde bulunmalan buna delildir. Kanaatimize göre rehine ilâve yapmak borcun şayi olmasını gerektirir ki, bu da rehnin şahinliğine mâni değildir. Borca ilâve yapmak da rehnin şayi olmasını gerektirir. Çünkü rehnin bir kısmının fazlalaştınlan borca karşılık olarak konulması mecburidir. Rehnin şayi olması ise, -açıkladığımız gibi- rehnin sahihliğine mânidir.

İmam Züfer dedi ki; rehine de, borca da ilâve yapmak caiz değildir. Borca ilâve yapmanın caiz olmamasının sebebini Ebû Hanîfe ile Ebû Yûsuf açıklamışlardır. Rehine de ilâve caiz değildir. Çünkü rehin veren kimse malını borcun bir kısmı karşılığında rehin vermiştir de, onu borcun tamamı karşılığında malını rehin verse, -rehin alan ilk rehni geri vermedilçe- caiz olmaz.

Buna karşı verilecek cevabımız şudur; alış veriş bahsinde de geçtiği gibi, rehine yapılan ilâve akdin aslına iltihak eder ve aslıyla birlikte ilâvesi, sanki yeni rehin verilmiş gibi olur.

Rehinenin   korunmasına   âit   yerin kirası alacaklıya aittir:

Rehineyi korumak rehin alanın vazifesidir. Korumalıdır ki, onu sahibine geri verebilsin ve kendisi de hakkını alabilsin. Koruma bedeli de kendisine aittir. Koruma vazifelisinin ücretini rehin kölenin kaçması halinde onu yakalatıp getirtme masrafını da kendisinin karşılaması gerekir. Çünkü kendisi kölenin sahibine geri verilmesini sağlamak için, onu bulmak zorundadır. Bulma masrafını da kendisi karşılamak mecburiyetindedir. Rehinenin kıymeti borçdan fazlaysa, bu fazlalığa düşen koruma masrafı mal sahibine aittir. Çünkü bu durumda fazlalık rehin alanın elinde bir emanettir. Onun eli mal sahibinin elidir. Masraflar mal sahibine aittir. Rehnin kıymetinin borçdan fazla olması halinde fazla kıymete isabet eden koruma masrafının mal sahibine âit olduğu hükmünün tezahürü, rehin bırakılan köle kaçarsa, onun geri getirilmesi mes'elesinde apaçık görülmektedir. Çünkü köleyi bulup getirmek kefalet sebebiyledir. Bulup getirme masrafı da, kefalet nisbetinde takdir edilir. Rehin bıraklan evin kirasının tamamını rehin alanın karşılaması gerekir. Çünkü ev tamamıyla rehin için alıkonulmaktadır. Kirasının tamamını da, rehin alanın ödemesi gerekir. Ama rehin bırakılan bir haraç arazi ise, haracı; o araziyi rehin verenin ödemesi gerekir. Çünkü haraç, rehin verenin mülkünün masrafıdır.

Rehini korumak alacaklının işidir. Bunu şahsen yaptığı gibi; eşine, çocuğuna ve evinin hizmetçisine de yaptırabilir: Bu daha evvel de anlatılmıştı. [5]

 

Alacaklının Rehinden Yararlanma Hakkı:



Alacaklının rehinden yararlanma hakkı yoktur: Çünkü bu hususda ona verilmiş bir izin yoktur. Ona sadece rehni yanında alıkoyma salahiyeti verilmiştir. Borçlu alacaklıya rehini kullanması için izin verir ve o da kullanırken zayi olursa, emanet olarak zayi olur: Çünkü bu kendi mevzuunda da anlatılacağı gibi, iğreti (âriye) dir. Kullanmadan evvel zayi olursa, tazmin edilmesi gerekir. Çünkü rehin veren sahibinin eli onun üzerinde sayılır. Kullanmadan sonra zayi olursa, yine tazmin edilmesi gerekir. Çünkü bu durumda iğreti hükmünden çıkar ve rehin veren sahibinin eline dönmüş sayılır. [6]





[5] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/59-61.

[6] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/61.


[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Rehnin neması ve masrafları
« Posted on: 29 Mart 2024, 10:12:00 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Rehnin neması ve masrafları rüya tabiri,Rehnin neması ve masrafları mekke canlı, Rehnin neması ve masrafları kabe canlı yayın, Rehnin neması ve masrafları Üç boyutlu kuran oku Rehnin neması ve masrafları kuran ı kerim, Rehnin neması ve masrafları peygamber kıssaları,Rehnin neması ve masrafları ilitam ders soruları, Rehnin neması ve masraflarıönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes