Müslüman olan esirin durumu

Müslüman Olan Esirin Durumu:

Esir yakalandıktan sonra İslâm ülkesine getirilmeden önce müslüman olursa, hür olmaz. Ama yakalanmadan evvel müslüman olursa, hür olur. Bunun delili şudur: Peygamber Efendimiz (sas) dâr-ı harpte ganimetin satılmasını yasaklamıştır. Taksim etmek de manen satmak sayıldığından, bu yasağın kapsamına girer. Çünkü Peygamber Efendimiz (sas) Bedir harbinde elde edilen ganimetleri Medine'de taksim etmişti. Eğer daha evvel taksim edilmesi caiz olsaydı, taksimi geciktirmezdi. Zira bu hakkı ihtiyacı olduğu halde sahibine geç vermek onun izni olmadan caiz değildir. Geciktirmede müslümanlar zarar görürler. Ganimetin dâr-ı harpte taksimi caiz olsaydı, sonradan gelecek olan takviye kuvvetlerinin ganimetten ümitleri kesildiği için, cephedeki orduya katılmazlardı. O zaman cephede bulunanlara kâfirlerin tekrar saldırmalarından emin olunamazdı. Cephedeki askerlerden her biri meydana düşen ganimeti ülkesine taşımakla meşgul olduğu için, bu durum bazan düşmanın onlara yeniden saldırmasına sebep olabilir.

Peygamber Efendimiz (sas) in Hayber'de elde edilen ganimetleri Hayber'de, Mustâlik oğulları harbinde elde edilen ganimetleri de Beni Mustâlik yurdunda taksim ettiğine dâir edilen rivayetlere gelince; oralar fethedilip İslâm ülkesi haline getirildiği için Peygamber Efendimiz (sas) onlardan elde edilen ganimetleri oralarda taksim etmiştir. Devlet reisi ganimetleri dâr-ı harpte taksim ederse, caiz olur. Bu hususta icmâ vardır. Çünkü o, içtihada medar olan bir mes'elede hüküm vermiştir.

Savaşta geri hizmetlerde çalışanlarla, önde çarpışanlar ganimetten eşit pay alırlar: Çünkü sebepte eşittirler. O sebep de inşâallah ileride anlatılacağı gibi birbirlerine mücavir olarak bulunmalarıdır. Çünkü düşmanı kovalamak; savaşanlar gibi, geri hizmetlerde çalışanlar vasıtasıyla da ve hatta daha fazlasıyla olur. Bunlar sebepte savaşçılara ortak olduklarından, istihkakda da onlara ortak olurlar.

Orduya, dâr-ı harpte iken, sonradan katılan takviye kuvvetler de, ganimette evvelkilerine ortak olurlar: Hz. Ömer (ra) de Sa'd b. ebî Vakkas (ra) a böyle yazmıştı. Bunların ortaklıkları, ganimetlerin İslâm diyarına getirilmesi veya ganimetlerin dâr-ı harpte taksim edilmesiyle veya devlet reisinin ganimetleri dâr-ı harpte satmasıyla sona erer. Bu üç sebepden biri mevcud olunca, ortaklık kesilir. Çünkü ganimet üzerinde bu üç sebepden biri ile mülkiyet sabit olur. Mülkiyet üzerinde istiklâl, ortaklığı keser.

Askerler dâr-ı harpten bir beldeyi fethedip, oraya hâkim olduktan sonra kendilerine takviye kuvvet ulaşırsa, sonradan gelenler ganimette onlara ortak olamazlar.

Ticaretle meşgul olan kişiler savaşa katılmadıkça, ganimetten pay alamazlar: Çünkü onların ganimetten pay alma sebepleri yoktur. O sebep de, savaş maksadıyla cepheye gitmeleridir. Bu olmayınca, diğer sebep nazar-ı itibara alınır ki, o da savaşma hakikatidir. Savaşçının savaş halindeki durumu da, yani piyade veya süvari olduğu da ganimet taksimi hususunda nazar-ı itibara alınır. Açıkladığımız sebepden dolayı tacir de böyledir. [63]

[63] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/62-63.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın