Me müniyye

ME'MÜNİYYE

Ölen kimse geride ana, baba ve iki kız bırakır. Sonra iki kızından biri ölüp geride bazı mirasçılar bırakır. Bu mes'eleye Me'mûniyye denilir. Çünkü Halife Me'mûn Basra kadılığına bir kadı tayin etmek istemiş, bu sebeple Yahya b. Eksem'i huzuruna çağırtmış, ama onu küçümseyip, bu vazifeye lâyık olmadığı zannıyla beğenmemişti. Yahya'ya bu miras mes'elelerini sormuş, Yahya da; 'ey mü'minlerin emiri! İlk ölenin kadın mı, yoksa erkek mi olduğunu bana söyle. Ben de ona göre sana cevap vereyim' demesi üzerine Me'mûn onun bu mes'eleyi bildiğini anlamış, ona ahid vererek kadılığa tayin etmişti.

Bu mes'elenin cevabı, ilk ölünün erkek veya kadın olmasına göre değişir. Erkekse, 1. mes'ele 6 üzerine kurulur. İki kıza üçte iki, yani dört hisse; ana ve babaya altıda iki, yani iki hisse verilir. İki kızdan biri ölünce, o geride bir kız kardeş babanın babası olan bir sahih dede ve babanın anası olan bir sahih nine bırakmış olur. Buna göre terekeden altıda bir nineye, kalanı da dedeye verilir. Hz. Ebûbekir (ra) in kavline göre kız kardeş hisseden düşer. Zeyd b. Sabit (ra) dedi ki; 'nineye altıda bir verilir, kalanı da dedeyle kız kardeş arasında münaseha mes'elesinde anlatılan tashih usûlüne göre üç hisse olarak taksim edilir.

İlk ölü kadın ise; kendisinden sonra ölen kızı geride bir kız kardeş, anne anne olan bir sahih nine ve ananın babası olan fâsid bir dede bırakmış olur. Nineye altıda bir, kız kardeşe yarım verilir. Artan kısım da redd yoluyla bu ikisine verilir. Fâsid dede de icmâ ile hisseden düşer. [90]

[90] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/467.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın