> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Fıkhı Eseleri > el-İhtiyar  > Kısıtlılık fâsıkın kısıtlanamaması
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Kısıtlılık fâsıkın kısıtlanamaması  (Okunma Sayısı 1121 defa)
03 Nisan 2011, 13:42:11
Sümeyye

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 29.261



Site
« : 03 Nisan 2011, 13:42:11 »



Kısıtlılık Fâsıkın Kısıtlanamaması
 


Fâsık kısıtlılık altına alınamaz: Bu Ebû Hanîfe'ye göre açıkça ve kat'î olarak böyledir. İmameyn'e göre ise, eğer fasık malını iyi idare edebiliyorsa, kısıtlılık altına alınmaz. Çünkü âyet-i kerîmede;

"Eğer onlarda akılca bir olgunlaşma görürseniz, (hemen mallarım kendilerine verin). "(Nisa: 6). Kendisinde bir nevi reşidlik görülmüştür ki, o da malını iyi idare etmesidir ve bu da nassm kapsamına girmektedir. Kaldı ki kısıtlama, malı kötü idare etme sebebiyle yapılır. Yolsa kişi dinî yönden bozuk olmakla kısıtlılık altına alınamaz. Bilindiği gibi, zımrmlik ve kâfirlik, fasıklıkdan daha büyük bir suç oldukları halde, zımmîler va kâfirler kısıtlılık altına alınmamaktadırlar.

Borçlu da kısıtlılık altına alınmaz. Sefihin kısıtlılık altına alınmasından bahsedilirken, bunun sebebi açıklanmıştı. Kadılık âdabı bahsinde de anlattığımız şekilde; alacaklılar borçlunun hapsedilmesini isterlerse, kadı; malını satıp borcunu ödeyinceye kadar onu hapseder- Borçlunun nakit parası varsa ve borç da nakit para cinsindense, kadı; borçlunun izni olmasa da bu parayla Ödemede bulunur: Çünkü alacaklı borçlunun izni olmasa da, hakkını ondan alabilir. Bu hususda kadı ona yardımcı olmaktadır. Borçlunun dirhem parası olup, borç dinar parası olarak verilecekse, veya durum bunun tersi ise, kadı borç için değişik parasını satar: Kıyasa göre, eşyalar gibi, bu parayı da satamaz. Çünkü bu bir çeşit kısıtlamadır. Ama istihsana göre paralık, mallık ve muayyen olmama bakımından bu iki para bir cins gibidir. Ama eşyalar böyle değildir. Çünkü eşyalar her bakımdan borçlara zıttır. Maksat; paralardan ayrı olarak borçlara yönelmektir.

Bunun için eşyalarını ve akarını satmaz: Böyle yapmak; onu kısıtlılık altına almak ve aynı zamanda karşılıklı rızaya dayanmayan bir ticaret demektir. İmameyn'e göre bunlar da satışa çıkarılır ki, fetva da buna göredir: İmameyn dediler ki; alacaklılar müflis borçlunun kısıtlılık   altına   alınmasını   isterlerse,   kadı   onu   kısıtlılık altına alır.

Aiacaklılann durumunu göz önüne alarak, onlara zarar vermesin diye kısıtlıyı tasarruflardan ve ikrardan meneder. Çünkü bazan borçlu malını başkasına muvazaayla satarak, onların haklarına kavuşma imkânını ortadan kaldırabilir. Ancak raiç bedelle satmaktan menedilmez. Çünkü böyle bir satış sebebiyle aiacaklılann hakları zayi olmaz.

Borçlu borcunu ödemek için malını satmaya yanaşmazsa; kadı onun malını satarak elde ettiği parayı alacaklan nisbetinde alacaklılara paylaştırarak öder. Çünkü borcu ödemek onun vazifesidir. Ödemek için de malını satması gerekir. Buna yanaşmazsa, buruk ve iktidarsız erkeğin karısını, o erkeğe niyabeten boşayabildiği gibi; kadı, borçluya niyabeten borçlunun malını satar. Ebû Hanîfe'nin buna dâir gerekçesi daha evvel geçmişti.

İmameyn'in buna karşı cevaplan ise, şöyledir; müflis borçlunun malım muvazaalı olarak satacağı sadece vehmedilmektedir. Kesin bir hükmü bir vehme dayandırmak mümkün değildir. Müflisin borcunu ödemesini sağlamak kadi'nın vazifesidir. Ama bu maksatla müflisin malını satma işi illâ da kadı'nın vazifesidir, diye bir şeyi kabul etmeyiz. Ama buruk ve iktidarsız erkeğin kansında durum bunun tersinedir: Eğer kocası boşamıyorsa, kadı o kadını kocasından ayırır. Müflisin borcunu ödemesi için kadı onun malını satamaz. Ancak -hangi yolla öderse ödesin- borcunu ödesin diye onu hapseder.

Sonra bu iki mes'ele esas alınarak bunlardan çeşitli hükümler çıkarılır. Şöyle ki; müflisin borcunu ödemesi için paralan, sonra eşyalan, sonra da akarlan satılır. Böyle yapmakla borçları çabuk ödenir. Aiacaklılann haklarına riâyet edilmiş olur. Bu durumda müflis borçlunun üzerinde bir iki parça giysisi bırakılır. Kısıtlılık halindeyken bir başkasının kendisi yanında malı bulunduğunu ikrar ederse, borçlannı ödedikten sonra o ikramı gereğini yapması, yani o malı sahibine vermesi lâzımgelir. Çünkü evvelki aiacaklılann o malda haklan vardır. Eğer o ikramı gereğini derhal yerine getirip o malı sahibine teslim etmesi sahih olsa, onun kısıtlılık altına alınmasının bir faydası olmaz. Ama kısıtlılık altına alındıktan sonra bir mal kazanır da, o malla alâkalı bir ikrarda bulunursa; bu ikran hemen geçerli olur. Çünkü evvelkilerin haklannın bu malla bir alâkaları yoktur. Kısıtlılık halinde iken bir mal tüketirse, hemen o malı ödemesi gerekir.   Çünkü tükettiği müşahede edilmiştir. Müdafaa edecek hali kalmamıştır.

Kısıtlılık altındaki sefih kimsenin kansına, küçük çocuklarına ve yakın akrabasına kendi malından nafaka verilir. Çünkü nafaka aslî ihtiyaçlardan olup, aiacaklılann haklanna göre daha önceliklidir. Mehr-i misil Ödeyerek bir kadınla evlenirse, caizdir. Diğer borçlular da bunu örnek alabilirler.

Müflisin hiç malı çıkmazsa -kadılık âdabında da anlatıldığı gibi- hapsedilmeyip serbest bırakılır. Hapisten çıktıktan sonra alacaklıların onu devamlı takip etmelerine mâni olunmaz. Ancak onlar bunu tasarruflarından ve yolculukdan menedemezler. Sadece fazla kazancım alıp, aralarında alacakları nisbetinde paylaşırlar: Bu hususda Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur: "Hak sahibi (alacaklı) nin eli vardır (müdahale edebilir), dili vardır (hakkını almak için kadıya başvurabilir)".

İmameyn dediler ki; kadı borçlunun iflasına hükmettiğinde aiacaklılann onu takib etmelerine mâni olur. Ancak alacaklılar onun yeniden mal elde ettiğine dair bir beyyine ortaya koyarlarsa, o zaman kadı onlann onu takip edip yakasını tutmalarına mâni olmaz. Bu hüküm kadı'mn iflas hükmü vermesinin şahinliğine dayanmaktadır. İmameyn'e göre bu hüküm sahihdir ve bu sebeple borçlu kendisine mühlet verilmesini hakeder.

Ebû Hanîfe'ye göre kadı'nm iflasa hükmetmesi sahih değildir. Çünkü iflas tahakkuk etmez. Mal gidip gelir. Bir kimsenin iflasına şehâdet etmek, hakikatte mevcud olmayan bir şeye şehâdet etmektir ki, bu kabul edilmez. Zira şâhidler insanlann hallerinin iç yüzünü ve işlerinin gizliliklerini tam olarak anlayamazlar. Meselâ bazan bir kimsenin malı olur da, hiç kimse bu malın farkında olmaz. Zâlimlerden ve hırsızlardan korktuğu için malî sıkıntı içinde bulunduğunu, fakir olduğunu söyleyerek, o malı gizler. Yakasına sarılıp kendisini sıkıştırdıklarında da malı onlara verir.

Borçluyu takip (mülazemet) etmek; onun gittiği her yere beraber gitmek, evine girdiğinde de kapısının önünde oturmaktır. Eğer borçlu kadın ise, fitneden sakınmak için ona mülazemet edilmez. Ancak alacaklı güvendiği bir kadını ona mülazemette bulunması için gönderir. Borçlunun varlıklı olduğuna dair ileri sürülen beyyine, yoksul olduğuna dair ileri sürülen beyyineden daha öncelikle kabul edilir. Çünkü varlık delili ispatlayıcı bir delildir. Ama insanda aslolan yoksul olmaktır. [10]

 



[10] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/133-136.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Kısıtlılık fâsıkın kısıtlanamaması
« Posted on: 29 Mart 2024, 00:37:20 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Kısıtlılık fâsıkın kısıtlanamaması rüya tabiri,Kısıtlılık fâsıkın kısıtlanamaması mekke canlı, Kısıtlılık fâsıkın kısıtlanamaması kabe canlı yayın, Kısıtlılık fâsıkın kısıtlanamaması Üç boyutlu kuran oku Kısıtlılık fâsıkın kısıtlanamaması kuran ı kerim, Kısıtlılık fâsıkın kısıtlanamaması peygamber kıssaları,Kısıtlılık fâsıkın kısıtlanamaması ilitam ders soruları, Kısıtlılık fâsıkın kısıtlanamaması önlisans arapça,
Logged
24 Mart 2020, 11:58:07
Züleyha

Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 1.439


« Yanıtla #1 : 24 Mart 2020, 11:58:07 »

Rabbim bizleri hidayetten ayırmasın inşallah selam ve dua ile...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı
25 Mart 2020, 14:20:23
Mehmed.
Görevli Sorumlusu
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 18.662


Site
« Yanıtla #2 : 25 Mart 2020, 14:20:23 »

Esselamu aleyküm Rabbim paylaşım için razı olsun
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

26 Mart 2020, 02:39:25
Sevgi.
Bölüm Görevlisi
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 17.948


« Yanıtla #3 : 26 Mart 2020, 02:39:25 »

Aleyküm selâm. Paylaşımda emeği geçenlerden Allah razı olsun
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes