Kiraya vermenin câizliği

Kiraya Vermenin Câizliği:

Kiranın câizliğinin delili şunlardır;

"Sizin için çocuğu emzirirîerse, onlara ücretlerini verin."(Talâk:6).

"Birbirlerine iş gördürmeleri için..." (Zuhruf: 32). Yani ücretle çalıştırarak birbirlerine iş gördürmeleri için, insanları derecelerle birbirlerine üstün kıldık. Hz. Peygamber (sas) bir hadîs-i şeriflerinde şöyle buyurmuştur:

"Bir ücretliyi (işçiyi) kiralayan, ona ücretini bildirsin.[2]"Rasûlullah (sas) risalet vazifesiyle gönderildiği zaman insanlar kira muamelesi yapıyorlardı. Onların bu muamelelerini uygun gördü. Kiranın meşruiyeti hususunda icmâ vardır.

İcar (kira) satış (bey1) lafzıyla akdedilmez. Çünkü kira halihazırda mevcud olmayan menfaatlerin kiracıya (müste'cire) temlikidir. Kiracının nıe'cur (kiralanan mal) dan menfaat sağlayabilmesi için kiralanan şeyin ona teslim edilmesiyle kira muamelesi başlar. Çünkü menfaatin kendisini kiracıya teslim etmek mümkün değildir. Bu sebeple kiralık nesneden faydalanma imkânının elde edilmesini menfaatin kendisinin yerine koyduk.

Yukarıda geçen hadîs-i şerîfe riâyet ve taraflar arasında meydana gelebilecek anlaşmazlığa mâni olmak için kirada menfaatlerin ve ücretin belli olması mecburidir. Alış verişde bedel olması uygun olan şeyler, kira ücreti olmaya da uygundurlar: Çünkü ücret de bir bedeldir. Ölçeklik, tartıhk, ölçülük, taneleri birbirine yakın irilikde olan sayılık nesneler bedel (fıat) olmaya uygun oldukları takdirde ücret de olabilirler. Hayvan eğer aynen verilecekse, ücret olabilir. Ama harç olarak verilecekse, -zimmette sabit olmayacağından dolayı- ücret olamaz. Kiralanan menfaatle karşılığında verilecek olan menfaatin cinsleri muhtelif ise, kirada menfaatin ücret olarak verilmesi uygundur. Ama alış verişde menfaatin bedel olması uygun değildir. Çünkü bedele akdin kendisiyle mâlik olunur. Oysa menfaate akdin kendisiyle mâlik olunmaz.

Kira şartlarla fâsid olur. Alış verişde olduğu gibi, kirada da görme muhayyerliği vardır. Kirada ikale ve fesih olabilir: Tıpkı alış verişde olduğu gibi... [3]

[2] Bu hadîsi Beyhakî ve Abdürrezzak rivayet etmiştir

[3] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/26-27.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın