Sayfayı Yazdır - Katilin sanat erbabından olması

Katilin San'at Erbabından Olması:

Katil san'at sebebiyle birbirlerine yardımcı olanlardan ise, âkilesi san'atından olanlardır. Anlaşmalarla yardımlaşanlardan ise, âkilesi; bu anlaşmaya dâhil olanlardır: Evvelce de açıkladığımız gibi bunun mânası, yardımlaşmadır. Divanı veya aşireti olmayan kimseye gelince; bir görüşe göre denildi ki, bu durumda katilin mahallesi veya köyü nazar-ı itibara alınır. Bunda da esas olan yakınlık sırasıdır. Divan veya aşireti olmayan katilin malından diyet ödenmesi gerektiğini söyleyenler de vardır.

Başka bir görüşe göre denildi ki; divan ve aşireti olmayan katil müslümansa, diyetin devlet hazinesinden ödenmesi gerekir. Çünkü diyet, yardımlaşma itibarıyla vâcib olur. Müslüman cemiyetinin ferdleri birbirleri ile yardımlaşırlar, birbirlerini korurlar. Sokakta bulunan çocuk büyüyüp cinayet işlerse, onun için de yukarıdaki ihtilaf câridir. [52]

Şehrin, Kendi Köyleri İçin Âkile Olması:

Bir şehir başka bir şehre âkile olmaz. Ama bir şehir kendi köylerine âkile olur. Çünkü şehir halkı kendi divanları, köylüleri ve kasabalılarıyla yardımlaşırlar. Ama başka bir şehrin divanındakilerle yardımlaşmazlar. İki bâdiye muhtelif olduklarında, iki ayrı şehir gibi olurlar.

Katil, âkilesinden biri gibi diyet öder: Kendisine zarar gelmesin diye, diyetin tamamı kendisine yüklenmedi. Ama bu durumda kendisine zarar verilmemektedir. Çünkü cani kendisidir. Âkilesinin bir ferde düşen paydan daha azını ödemesi de söz konusu olamaz. Âkilenin ödemesi, yardımlaşma sebebiyle vâcib olur. Herhalde onun da öncelikle kendisine yardımcı olması gerekir. [53]

[52] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/320.

[53] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/320-321.

๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => el-İhtiyar => Konuyu başlatan: Sümeyye üzerinde 13 Mart 2011, 14:54:12