๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => el-İhtiyar => Konuyu başlatan: Sümeyye üzerinde 03 Nisan 2011, 14:13:29



Konu Başlığı: Kadınların kadılığı
Gönderen: Sümeyye üzerinde 03 Nisan 2011, 14:13:29
Kadınların Kadılığı:




Kadının, şâhidliğinin kabul edildiği sahalarda kadı olması caizdir (İmam Şâfıî): Ancak yine de mekruhtur. Çünkü kadılık vazifesini yürütürken, erkeklerle konuşur. Oysa kadınların hayatında esas olan, erkeklerden gizlenmeleridir.Ebû Hanîfe'nin şöyle dediği rivayet edilmiştir; kadı ancak bir sene müddetle   vazifede   bırakılır.    Çünkü kadılıkla uğraşırsa, ilmi unutur.

Bundan dolayı bir seneyi  doldurunca, devlet reisi onu alıp yerine başka birini tayin eder ki, dersle meşgul olsun. [11]

 

Kadılığa Tayin Edilen Kimsenin Yapacağı İşler:


Kadılığa tâyin edilen kimsenin Allah (cc) a karşı takva sahibi olması, O'na itaati her şeye tercih etmesi, âhiret için çalışması, tayin edildiği vazifede kendi çabasıyla hakka yönelmesi gerekir. Vazifeye başladığında kendisinden evvelki kadmın dâva dosyalarını ister. Onun tuttuğu sicil ve dosyaları gözden geçirir: Çünkü sicil ve dosyalar ihtiyaç anında hüccet olsunlar diye, tanzim edilmişlerdir. Evet, bunlar yeni atanana teslim edilirler: Çünkü çalışırken onun bunlara ihtiyacı olacaktır.

Emanetler hususunda ve vakıfları kaldırmada ileri sürülen delillere göre hareket eder. Çünkü bunlar Şer'î hüccetlerdir. Yahut ellerinde bulunduranların itiraflarına göre hüküm verir: Çünkü bunlar emin kimselerdir. Vazifeden azledilen bir kadı'nın sözüyle amel etmez: Çünkü o şâhiddir. Bir şahidin şehâdetiyle amel olunmaz. Ancak dâva dosyalarını bu azledilen kadı kendisine teslim etmişse, onun sözü ile hüküm verir: Çünkü onun eli, kendi eli gibidir. Bu hususda o emin biri olur. Yeni kadı'nın güvendiği iki erkeği -bir tane de kâfi olur-eski kadıya göndermesi gerekir: Bunlar gidip ondan divanını, yani sözünü ettiğimiz sicilleri ve dosyalarını teslim alırlar. Evraklan ilgili dosyalara yerleştirirler ki, kadı bunları birbirine karıştırmasın. Dâvaların aslını iyice açığa çıkarabilmek için, eski kadıdan her şeyi birer birer sorar ve dosyalan mühürlerler. Bu sorgu onu iltizam etmek için değil, mes'eleleri iyice kavramak içindir.

Azledilen eski kadı eğer dosyalan onlara vermek istemezse, vermeye zorlanır. Temize çekilmiş bu asıl nüshalar devlet malı olsa da -ki umumiyetle böyledir- alırlar. Çünkü bu müslümanlarm çıkarmadır. Hasımların parasıyla temin edilmiş olsa da alırlar. Çünkü onlar bu evrakı muamele yapılsın diye oraya bırakmışlardır. Eski kadı'nın parasıyla temin edilmiş   olsa   da   alırlar. Çünkü o bunlan servet edinmek için değil, dindarlığının bir gereği olarak tanzim etmiştir. Bu iki adam ondan emanetleri, yetimlerin mallarını teslim alır, hapisdekilerin adlarını yazar, onların nüshalarını teslim alırlar ki, yeni vazifeye başlayan kadı onların durumlarına bakıp anlayabilsin.

Bir kimse bir hakkı itiraf eder veya bu hususda aleyhine bir beyyine ortaya konulursa; kadı bu hüccetle amel ederek, onun aleyhinde bağlayıcı hüküm verir. Aksi takdirde kendi hüküm meclisinde; 'falan mahpusta hakkı olan varsa, mahkemeye gelsin1 diye ilan eder. Şayet bir kimse gelip onun aleyhinde iddiada bulunursa, onları yeniden muhakeme eder. O ilanı kendi uygun gördüğü müddetle yapar. Ama bu müddet zarfında mahkemeye gelen olmazsa, durumu iyice açıklık kazanmadıkça mahpusu salıvermez. Ortalarda görünmeyen bir kimsenin hakkından dolayı mahpus olması -ki, zahir olan da budur- ihtimaline binâen gerektiğinde onu getirip kendisine teslim edecek birini kefil kıldıktan sonra, o mahpusu salıverir. Çünkü azledilmiş olan evvelki kadı o mahpusu boşuna hapsetmiş olamaz. [12]



[12] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/103-104.

[13] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/104-105.



Konu Başlığı: Ynt: Kadınların kadılığı
Gönderen: Züleyha üzerinde 27 Mart 2020, 11:59:49
Allah razi olsun hocam selâm ve dua ile


Konu Başlığı: Ynt: Kadınların kadılığı
Gönderen: Sevgi. üzerinde 28 Mart 2020, 05:37:03
Esselâmü Aleyküm. Vesileniz ile bir çok bilgiler ediniyoruz elhamdülillâh. Rabbim bilgiler için razı olsun


Konu Başlığı: Ynt: Kadınların kadılığı
Gönderen: Mehmed. üzerinde 28 Mart 2020, 16:26:53
Ve Aleykümüsselam Rabbim paylaşım için razı olsun