Kadın kendisini boşamaya salahiyetli kılmak

Kadın Kendisini Boşamaya Salahiyetli Kılmak:

Ama bir kimse karısına; 'dilediğin zaman kendini boşa derse; hüküm bunun hilâfinadır. Zira kadın bu sözün kendisine söylendiği meclisden kalkıp gitmekle de kendisini boşama salahiyetini kaybetmez. Kocasının ona; 'dilediğin zaman1 demesi, ona geniş zamanda boşama salahiyeti kazandırmaktadır. Bu kelime geniş zaman mânasında olduğundan, kadın kendisini boşama salahiyetine sahip olur. Şüphe sebebiyle bu salahiyet onun elinden çıkmaz.

'Sen, boşamadiğım müddetçe üç kere boşsun, sen boşsun1 denilirse; bu sözle kadın tek bir talâkla boş olur: Burada boşanmanın şartı tahakkuk ediyor. Bu şart da boşamadan soyutlanmış bir vaktin mevcud olmamasıdır.

Bir kimse karısına; 'ben senden boşum derse; boşamaya niyyetli olsa bile, bu sözle talâk vâki olmaz. 'Ben senden bâİnim' yahut; 'ben sana haramım1 sözüyle talâka niyyet etmişse, bir bâin talâk meydana gelir: Fark şudur; talâk, nikâh bağım ortadan kaldırmaktır. Bu bağ erkekle değil de, kadınla kâim olur. Ya da talâk, mülkün izâlesdir. Burada mülk kadın, mâlikse erkekdir. 'Bâinim' demek; kan-koca arasındaki bağı koparmak içindir.'Ben sana haramım1 demek, aralarındaki helâlliği ve bağı ortadan kaldırmak içindir. Helâllik ise, ikisi arasında müşterek bir vakıadır. Talâkın değil de, helâllik ve kan-kocalık bağının her ikisine izafe edilmesi sahih olur. [19]

Parmak İşaretiyle Boşama:

Üç parmakla işaret yapılarak; 'sen şöyle boşsun denilirse, üç talâk; tek parmakla işaret yapıldığında bir talâk, iki parmakla da iki talâk meydana gelir. Bu durumda dikilmiş olan parmaklar nazar-ı itibara alınır: Parmakla işaret etmek, talâk sayısını bildirmek içindir. Bir hadîs-i şerîfde Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur: "Ramazan ayı şöyle, şöyle ve şöyledir. (Bu sırada iki elini bütün parmaklarıyla iki sefer çırptı. Üçüncü çırpışda sağ veya sol) baş parmağını yumdu. "Yani üçüncü çırpışda dokuz gün olduğunu söylemek istedi. Örf de bu şekildedir. (Bu durumda toplam 29 gün eder).

Üç parmakla işaret ederek, karısına; 'sen şöyle boşsun1 diyen bir kimse, ben açtığım üç parmağı değil de, yumduğum iki parmağı veya avucumun içini kastetmiştim, derse; bu sözü hüküm bakımından tasdik edilmez. Çünkü bu niyyeti, görünen duruma ters düşmektedir.

Ama parmakların sırt kısmı ile işaret yapılırken, muteber olan; yumulan parmaklardır: Çünkü o, insanlar arasında câri olan âdete dönerek yumuk parmaklan sayısınca talâkı ikâ ettiğini bildirmek istemektedir.

'Şöyle' kelimesini kullanmaksızm karısına; 'sen boşsun1 derse, bir talâk vâki olur. Çünkü sayıyı söylemediği takdirde, geride sadece; 'sen boşsun' sözü kalır ve bu durumda bir talâk vâki olur.

Bir kimse karısına; 'sen bir talâkla boşsun' veya; 'iki talâkla boşsun' yahut; 'üç talâkla boşsun1 derken, sayıyı söylemeden karısı vefat ederse; talâk vâki olmaz. Çünkü sayıyı zikrederse, o sayı miktarınca talâk vâki olur. Sayının zikredilmesinden evvel kadın vefat ederse; talâk vâki olmadan evvel talâk mahalli ortadan kalktığı için, boşama geçersiz olur. Fetâvâ'da denilir ki; bir kimse karısına; 'sen şöyle ve şöyle boşsun' derse, karısı üç talâkla boş olur. Çünkü o; 'şöyle ve şöyle' diyerek ikrarda bulunduğuna göre, örf gereği ona on bir talâk lâzımgelir. Bu durumda karısına; 'sen on bir talâkla boşsun' demiş gibi olur. Böyle dediğinde üç talâk vâki olduğuna göre, Öyle dediğinde de üç talâk vâki olur. [20]

[19] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 3/126.

[20] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 3/127.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın