Harka

HARKA

Ölen kimse geride ana, dede ve kız kardeş bırakırsa; buna harka mes'elesi denilir. Çünkü sahabîlerin sözleri bu mes'eleyi harka haline getirmiştir. Hz. Ebûbekir (ra) bu mes'elede; 'anaya üçte bir, kalanda dedeye verilir’ demiştir. Zeyd b. Sabit (ra); 'anaya üçte bir, kalan mal dede ile kız kardeş arasında üç hisse üzerine taksim edilir' demiştir. Hz. Ali (ra); 'anaya üçte bir, kızkardeşe yarım, kalan da dedeye verilir' demiştir. İbn Abbâs (ra) dan bu mes'ele hakkında iki rivayet gelmiştir: Bir rivayete göre, kız kardeşe yarısı verilir. Kalan mal da ana ile dede arasında yarı yarıya taksim edilir. Diğer rivayete göre; ki bu Hz. Ömer (ra) in de kavlidir kız kardeşe yarım, anaya kalan malın üçte biri, artan ise dedeye verilir. Buna 'Osmaniye mes'elesi' de denilir. Çünkü Hz. Osman (ra) bu mes'elede icmâa aykırı görüş beyan eden tek zat olmuştur. O, şöyle demiştir; 'anaya üçte bir verilir. Kalan mal ise dede ile kız kardeş arasında yarı yarıya taksim edilir.' Bu sebeple bu mes'eleye harka adı verilmiştir. Hatta buna; 'Hz. Osman (ra) ın üçlüsü', 'İbn. Mes'ûd (ra) un dörtlüsü' ve 'Şa'bî'nin beşlisi’ de denilir. Çünkü Haccâc bu mes'eleyi kendisine sorduğunda Şa'bî; 'bu mes'elede beş sahabî ittifak etti' demiştir. Hz. Ebûbekir (ra) in sözü de buna eklenirse, 'altılı' olur. [85]

[85] Harka; aynı yere basmayarak ayrı ayrı yerlere basarak giden deveye denilir. Ashabın her biri bu mes'elede ayrı görüşler beyan ettiği için, bu mes'eleye 'harka mes'elesi’ denilir. (Mütercim). Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/464.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın