|
Konu Başlığı: Galle ne demektir? Gönderen: Sümeyye üzerinde 13 Mart 2011, 14:32:08 Galle Ne Demektir? Galle kelimesine gelince; bu, vasiyyet esnasında mevcud olan ürünü ve daha sonra pey der pey yetişecek olan ürünleri de örfen kapsamına alır. Meselâ; 'falan adam bahçesinin, tarlasının ve evinin gallesini (gelirini) yiyor' denilir. Bu kelime ile, o esnada mevcud olan gelir ile, daha sonra elde edilecek gelirler kastedilir. Dolayısıyla ürünle gelir arasında fark vardır. Bir kimse koyunlarının yününü veya yavrularını yahut sütünü vasiyyet etmişse; ister 'daimî' kaydını koysun, ister koymasın; bu vasiyyet sadece ölümü esnasında mevcud olanlara mahsustur: Bilindiği gibi vasiyyet, ölüm anında bir şeyin başkasına mülk edilmesidir. Şu halde o şeyin ölüm esnasında mevcud olması esastır. Zira kıyas mevcud olmayan şeyi mülk etmeyi yasaklar. Çünkü lehdar bunu kabul etmez. Ancak Şeriat, müsakat ve icarede mevcud olmayan ürün ve gelirin üzerine akid yapılabileceğini bildirdiği için, biz vasiyyette de kıyasen bunun caiz olacağım söyledik. Hatta vasiyyette daha iyi olur. Çünkü vasiyyet kapısı daha geniştir. [28] Gelirleri Vasiyyet Etmek: Koyunun yavrularını, yününü ve sütünü vasiyyet etmeğe gelince; bunların mevcud olmayanları hakkında her hangi bir hüküm vârid olmamıştır. Ancak satış akdine tâbi olarak ve hul'ün maksadına uyularak, bunların mevcud olanları hakkında hüküm vârid olmuştur. Aynı şekilde Şer'î hükümlere uyularak bunların mevcud olmayanlarının değil de, mevcud olanlarının vasiyyet edilmesi caiz olur. Bir kimse kölesinin ve evinin gelirinin düşkünlere verilmesini vasiyyet ederse, caiz olur. Evinde düşkünlerin oturmasını ve kölesinin onlara hizmet etmesini vasiyyet ederse, caiz olmaz. Düşkünler için değil de muayyen bir düşkün için vasiyyet ederse, caiz olur. Çünkü nafaka ve tamir masrafı karşılanmadan köleyi çalıştırmak ve evde düşkünleri iskân etmek mümkün olmaz. Bunlardan birinin üzerine hükmetmek mümkün değildir. Vasiyyeti yerine getirmek mümkün olmadığı için de vasiyyet geçersiz olur. Gelirin vasiyyet edilmesine gelince; evin tamir masrafını ve kölenin nafakasını bu gelirden karşılamak mümkün olduğu için, vasiyyetin yerine getirilmesi vâcib olur. Hastalık halinde azad etmek, hibe etmek ve değerinden çok ucuza satmak; vasiyyette bulunmak sayılır: Bu vasiyyet terekenin üçte birinde muteber olur. Bunlar mal sahibinin hastalığı halinde ve mirasçıların hakkının taallûk ettiği malın bağışlanması olduğundan, bu tasarruflar malının üçte birinde muteber olur. Bunun sebebini açıklamıştık. [29] [28] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/347-348. [29] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/348-349. |