Fıtır sadakası; aslî ihtiyaçlarından fazla nisab miktarı bir mala sahib olan hür ve müslüman herkese vâcibdir: Nitekim bunu açıklamıştık. Burada hür olma şartı vardır. Çünkü köle mülk sahibi olmadığı için, bu emre muhatap değildir. Burada müslüman olma şartı da vardır. Çünkü fıtır sadakası ibadettir. Bu sadakayla alâkalı olarak Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur:   

“O, (fıtır sadakası) oruçlunun kötü sözlerinden temizliktir.” [78] Bu sadakayı müslüman ve zengin olan kimseler vermekle mükellefdirler. Zira Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur:

“Zengin olunmadan sadaka verilmez.” [79] Diğer bir rivayete göre de şöyle buyurmuştur:

“Sadaka ancak zengin olunduğunda verilir.” [80] Sadaka-i fıtrin vâcib olmasının delili şu hadîs-i şerîfdir:Abdullah b. Salebe b. Suayr (ra) Hz. Peygamber (sas) in şöyle buyurduğunu  rivayet  etmiştir:   

“Büyük, küçük her hür ve köle için buğdaydan yarım sa' veya hurma yahut arpadan bir sa' verin.” [81]

Hz. Ömer (ra) in bu hususda şöyle dediği rivayet edilmiştir: “Rasûlulîah (sas) fıtır zekâtını (sadakasını) erkek, kadın, hür ve köleye; hurma veya arpadan bir sa' olarak farz kıldı.” [82] Bir hadîs-i şerîfde de Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur:

“Yahudi veya Hıristiyan da olsalar, her hür ve köle için fıtır sadakası verin.”

Bu kimseler kendilerinin fitrelerini vermekle mükellef oldukları gibi, küçük çocuklarının, hizmet için kullandıkları kölelerinin ve kendilerinden çocuğu olan cariyelerinin; müslüman olmasalar bile, fitrelerini   vermekle   mükellefdirler: Kişinin bu sayılanların fitrelerini vermesinin vâcib oluşunun sebebi; bunların geçimlerini temin edip, veliliklerini yapmasıdır. Çünkü başkalarına karşı korunma ve müdafaada kendisi gibidirler. Bu hususda Hz. Peygamber (sas)    şöyle buyurmuştur:   

“Geçimlerini temin ettiğiniz kimselerin fıtır sadakalarını verin.” [83] Bu sebeple kişinin kendi küçük çocuklarının, müslüman ve kâfir kölelerinin fıtır sadakalarını vermesi gerekir. Müdebber ve ümmü veledler de köle hükmündedirler. [84]

Kişinin kendi ana ve babası, büyük çocukları, eşi ve mükâtep kölesi için fıtır sadakası vermesi gerekmez. Çünkü kişinin bunlar üzerinde velayeti yoktur. Ama babası fakir ve deli olursa, babasının fıtır sadakasını vermesi gerekir. Çünkü bu durumda babasının geçimini temin etmek ve ona velayet etmekle mükellefdir. Babaları varken torunların fıtır sadakalarını vermek gerekmez ama babaları vefat etmişse, torunların fıtır sadakalarını vermek gerekir. Bir görüşe göre torunların fıtır sadakasını vermek büyük babaya asla vâcib değildir.

Fıtır sadakasıyla ilgili olarak İmam Ebû Yûsuf’un şöyle dediği rivayet edilmiştir: Bir kimse emirleri olmaksızın karısının ve geçimlerini temin etmekde olduğu büyük çocuklarının fıtır sadakalarını verse, geçerli olur. Çünkü adete göre bu hususda o, izinlidir. [85]





[75] Bu hadîsi Ebû Dâvud ile İbn. Hibban rivayet etmiştir.
[76] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 1/243-244.

[77] Cami, Dernek ve  Cemiyete Hizmet Eden Müesseselere Zekât Verilmesi: Zekâtın verileceği yerler geçen mevzularda, yukarıda anlatıldı. Bunların hâricinde kalan; cami, dernek ve cemiyete hizmet eden müesseselere zekât verilmez. (Bakınız: H. Günenç, günümüz Mes'elelerine Fetvalar, C: 1, S: 243). Ve yine hükümete verilen vergiler de şartları oluşmadığı ve zekât niyyeti ile toplanmadığı için, zekât yerine geçemez. Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları:1/245.

[78] Bu hadîsi Ebû Dâvud, İbn Mâce ve Sahih’inde Hâkim rivayet etmiştir.

[79] Bu hadîsi Buhari ve Ahmed b. Hanbel rivayet etmiştir.

[80] Bu hadîsi Neseî ve Ahmed b. Hanbel rivayet etmiştir.

[81] Bir sa’ 2917 gramlık ölçektir. Bu hadîsi Ebû Dâvud ve Ahmed b. Hanbel rivayet etmiştir.

[82] Bu hadîsi Buharî, Müslim, Mâlik, Ebû Dâvud, Tirmizî, İbn Mâce ve Ahmed b. Hanbel rivayet etmiştir. Bu hadis-i şerifin ravisi hakikatte Abdullah b. Ömer (r.a) dir.

[83] Bu hadîsi Dârekutnî ve Beyhakî rivayet etmiştir.

[84] Müdebber; hürriyeti efendisinin ölümüne bağlanan köledir. Ümmü veled  ise; efendisine çocuk doğuran cariyedir.

[85] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları:1/245-247.

Esselamu aleyküm.fitir sadakasinin nasıl olduğunu nasıl verileceğini öğrenmiş olduk.rabbim bizleri hakkıyla fıtır sadakasini veren rahmete erişen kullardan olalım inşallah...

Allah razi olsun hocam selâm ve dua ile

Aleyküm selâm. Rabbim bizleri fıtır sadakasını verenlerden eylesin inşaAllah. Bilgiler için Allah razı olsun kardeşim

Ve Aleykümüsselam Rabbim bizleri ilim öğrenen kullarından eylesin Rabbim paylaşım için razı olsun

Fıtır sadakası Ramazan da verilen fitredir durumu iyi olanların vermesi gerekir