๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => el-İhtiyar => Konuyu başlatan: Sümeyye üzerinde 03 Nisan 2011, 13:56:09



Konu Başlığı: El ihtiyar kadıdan başkasını hakem tayin etmek
Gönderen: Sümeyye üzerinde 03 Nisan 2011, 13:56:09
El- İhtiyar Kadıdan Başkasını Hakem Tayin Etmek




Davacı ve dâvâlının bir kimseyi aralarında hüküm vermek için hakem tayin etmeleri caizdir (İmam Şâfıî): Çünkü davacıyla dâvâlı kendi şahısları üzerinde karar verme hak ve salahiyetine sahiptirler, Binâen aleyh, hakem onlar hakkında âdeta bir kadı, başkaları hakkında ise, sulhçü olur. Çünkü ikisinin haricindeki kimseler o hâkimin vereceği hükme razı olmayabilirler. Hakemin de o ikisi dışındaki kimse üzerinde bir salahiyeti yoktur. Ama kadı böyle değildir. Bunun sureti şöyledir; müşteri hakem kararma dayanarak kusurlu malı satıcısına geri verirse, satıcının o malı kendisine satmış olan şahsa geri verme imkânı olmaz. Çünkü hakem kararı sadece satıcı ile müşteriyi bağlar. Ama üçüncü şahsı bağlamaz. Keza, hatâen öldürme hadisesinde hakem tâyin edilen zat, katilin akrabalarının diyet ödemelerine hükmederse, -hakemin onlar üzerinde salahiyeti olmadığından - bu karar onları bağlamaz.

Hadd ve kısas gibi şüphe ile düşen dâvalarda hakem tâyin etmek caiz değildir: Çünkü davacıyla davalının kendi kanları hakkında hüküm verme salahiyetleri yoktur. Kendilerinin mubah kılmalarıyla, kanları mubah olmaz.

Zayıf bir görüşe göre denildi ki; kısasda hakem tâyin etmek caizdir. Çünkü taraflar bu hakka sahiptirler. Sahip olduklarına göre bu haklarını başkasına devredebilirler. Haddler ise, Allah (cc) in hakkıdır. Hadd için hakem tâyin etmek caiz değildir.

Hırsızlığın tazmininde hakem tâyin etmek caizdir. Ama el kesme cezası hususunda caiz değildir.

Hakemin hüküm verme ehliyetine sahip olması şarttır: Çünkü kadı gibi, hakemin karan her iki tarafı bağlar. Hem hakemliğe tayin edilirken, hem de hüküm verirken hüküm verme ehliyetine sahip olması şarttır.

Hakem tayin edilen delilleri dinler: Tarafların ikrarına, yeminden dönmelerine ve çekinmelerine göre hüküm verir: Çünkü onun   kararı   Şer'î bir hükümdür. Her iki taraf üzerinde karar verme salahiyeti olduğundan dolayı, hakemin verdiği hükmü her iki tarafın da verine getirmesi lâzımdır. Dâvan ve davacıdan her birinin hüküm verilmeden önce hakem tayini işinden dönme hakları vardır: Çünkü o ancak her ikisinin rızasıyla ikisi hakkında hüküm vermek için hakem tayin edilmiştir. Devlet reisi ile kadıda olduğu gibi, rızaları yok olunca, hakemlik salahiyeti sona erer.

Hakemin verdiği karar bir kadıya havale edilirse; mezhebine uygun görürse imzalar: Çünkü bu durumda bozmasında fayda yoktur. Uygun değilse, bu kararı bozar: Çünkü hakemin kadı üzerinde bir salahiyeti yoktur. Böyle olunca, kadı hakemin kararını tasdik etmekle mükellef olmaz. Ama kadı böyle değildir; onun salahiyeti umumîdir.

Hakemin, lehlerine şâhidlik edemeyeceği kimselerin lehine hüküm   vermesi   töhmete   sebep   olacağından   dolayı   caiz değildir.

Doğrusunu Allah (cc) bilir. [27]



[27] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/120-121.


Konu Başlığı: Ynt: El ihtiyar kadıdan başkasını hakem tayin etmek
Gönderen: Züleyha üzerinde 24 Mart 2020, 11:59:27
Çok değerli bilgiler teşekkür ederiz selametle..


Konu Başlığı: Ynt: El ihtiyar kadıdan başkasını hakem tayin etmek
Gönderen: Mehmed. üzerinde 25 Mart 2020, 19:00:20
Esselamu aleyküm Rabbim paylaşım için razı olsun


Konu Başlığı: Ynt: El ihtiyar kadıdan başkasını hakem tayin etmek
Gönderen: Ceren üzerinde 25 Mart 2020, 22:34:45
Esselamu aleyküm.rabbim razı olsun paylaşım dan kardeşim...


Konu Başlığı: Ynt: El ihtiyar kadıdan başkasını hakem tayin etmek
Gönderen: Sevgi. üzerinde 26 Mart 2020, 02:54:41
Aleyküm selâm. Bilgiler için Allah razı olsun kardeşim


Konu Başlığı: Ynt: El ihtiyar kadıdan başkasını hakem tayin etmek
Gönderen: Es-Sabur üzerinde 26 Mart 2020, 06:28:58
İki kişi bir dava için hakem tayin edebilir bu hakemin verdiği karar değişebilir ancak Kadı nın vereceği karar bağlayıcı olur