๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => el-İhtiyar => Konuyu başlatan: Sümeyye üzerinde 14 Mart 2011, 15:13:02



Konu Başlığı: Ceninin öldürülmesi ve bunun hükmü
Gönderen: Sümeyye üzerinde 14 Mart 2011, 15:13:02
CENİNİN ÖLDÜRÜLMESİ VE BUNUN HÜKMÜ



Bir kimse bir kadının karnına vurur da kadın ölü bir cenin düşürürse, bu fiilden dolayı caninin akrabalarının bir gurre; yani erkek veya kadın bir köle veya elli dinar vermeleri gerekir. Düşen ceninin erkek veya kız olması farketmez: Kıyasa göre bu durumda bir şey gerekmez. Çünkü düşen ceninin sağ olduğu bilinmemektedir. Zahirî durum ilzam için uygun değildir. Ancak biz burada kıyasın hükmüne uymadık. Zira rivayet edildiğine göre; bir kadın kumasının karnına çadır direği ile vurmuştu; kuması da ölü bir cenin düşürünce, davalaşmak üzere Rasûlullah (sas) ın huzuruna varmışlar, Rasûlullah (sas) da vuran kadının ailesinin (aşiretinin) bir gurre (köle ya  da cariye) ya da bunun kıymeti olan beş yüz dirhem vermelerine hükmetmişti.' [21] Burada düşen ceninin erkek veya kız olduğu açıklanmamıştır. Çünkü ceninin erkek veya kız olduğunu ayırt etmek imkânsızdır. Zorluk ve sıkıntıyı bertaraf etmek için, erkek veya kız olması nazar-ı itibara alınmamaktadır.

Başka bir rivayette bu mes'ele şöyle anlatılmaktadır; “O kadın ölü bir cenin düşürdü ve kendisi de öldü. Rasûlullah (sas) da vuran kadının âkilesinin diyet ve cenin için de gurre (köle veya cariye) vermelerine hükmetti.” Bunu rivayet eden Muğîre (ra) derki, 'o ceninde hayat vardı.' Vuran kadının babası veya başka bir rivayete göre kardeşi İmran b. Uveymir el Eslemî de kalkıp dedi ki; 'yemeyen, içmeyen, bağırmayan, ses vermeyen bir varlık için mi diyet ödeyeceğiz?! Böylelerinin kanı helâldir, boşa gider.'

Onun bu itirazını Rasûlullah (sas) şöyle cevaplandırdı;

“Kâhinlerin secileri gibi seci' mi kullanıyorsun?! O cenin için köle veya cariye bir gurre verilmesi gerekir.” [22] Muhammed b. Mesleme bunu böyle rivayet etmiştir.

Eğer cenin sağ olarak düştükten sonra ölürse, âkilenin tam diyet, vuranın da ölüm keffaretini ödemesi gerekir: Çünkü o katil olmuştur. Kadın cenini ölü olarak düşürür, sonra kendisi de ölürse; kadın için diyet, cenin için de gurre verilir. Kadın öldükten sonra cenini de ölü olarak düşürürse, kadın için diyet lâzımgelirken, cenin için hiç bir şey gerekmez: Kadının ölmesi, ceninin ölümüne sebep olur. Cenin anasının ölümü sebebiyle boğulur ve anasının nefes almasıyla nefes alır. Ama anasının yediği darbe sebebiyle ölmesi de muhtemeldir. Şüphe sebebiyle gurre vermek gerekmez.

Kadın ölür ve sonra canlı olarak bir cenin çıkartır, sonra da o cenin ölürse, iki diyet ödenir: Çünkü bu durumda cani iki can öldürmüş olmaktadır.

İkiz ölü cenin düşürmenin iki gurresi vardır: Zira Rasûlullah (sas) bir cenin için bir gurre verilmesine hükmetmiştir. İki cenin, için ise iki gurre verilmesi gerekir. Zira bir darbe ile iki şahsı telef eden kimse, onlardan her biri için tıpkı büyükler gibi tazminat vermesi gerekir.

Biri ölü, diğeri sağ olarak düşürülür ve sonra da ölürse; ölü doğan için gurre, diri doğan içinse, tam bir diyet verilir: Her biri ayrı ayrı nazar-ı itibara alınır.

Gurre bir sene içinde ödenir: Rasûlullah (sas) ın böyle hükmettiği rivayet edilir.

Yaradılışının birazı ortaya çıkmış, fakat tamamlanmamış cenin için de gurre ödenmesi gerekir: Çünkü o ceninin bir çocuk olduğunu tespit etmişizdir. O artık tam bir çocuk gibidir. Rasûlullah (sas) cenin için gurre verilmesine hükmetmiş, kendisine sorulmadığı için de tafsilat vermemiştir.

Ölü olarak düşürülen bir cenin için ölüm keffareti ödenmez: Düşürülen ceninin canlı olmayabileceği düşünülerek bu mes'elede öldürme hâdisesinin tahakkuku kesin değildir. Düşürülen cenin için gurre ödemenin kıyasa aykırı olduğunu, ancak bunun nass icabı olduğunu açıklamıştık. Bu nass başka şey hakkında değil de, gurre hakkında vârid olmuştur. Keffaretlerin yolu tevkifidir ya da ittifak iledir. Kıyaslama ile değildir.

Cenin düşürme cinayetinden dolayı ödenen tazminat ceninin mirasçılarına intikal eder: Çünkü bu tazminat onun canının bedelidir.

Tıpkı  diyet gibi, ondan miras kalır. Ancak darbeyi vuran kişi ona mirasçı olamaz. Çünkü bu onun katilidir.

Düşürülen cenin bir cariyeninse, erkek ve de canlı olarak düşürülmüşse; çocuğun kıymetinin yirmide biri, kız ise kıymetinin onda biri tazmin edilir: Çünkü hür kadının düşürülen cenini için beş yüz dirhem verilmesi gerekir ki, bu da diyetin yirmide biridir. Hürrün diyeti, kölenin kıymeti mesabesindedir, ona göre nazar-ı itibara alınır. Ceninin gurresi vuranın malından alınır. Çünkü âkile, köleye diyet vermez. Fetvalarda şöyle denilmiştir; gebe kadın iddet beklemekte iken iddetini tamamlamak için hile yaparak çocuğunu düşürürse, kocaya gurre vermesi gerekir. Ancak bu gurreden miras payı alamaz. Bunun açıklaması daha evvel geçmişti. [23]



[21] Bu hadîsi rivayet etmiştir.

 

[22] Bu hadîsi Ebû Dâvud ve Neseî rivayet etmiştir.

[23] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/286-289.



Konu Başlığı: Ynt: Ceninin öldürülmesi ve bunun hükmü
Gönderen: Züleyha üzerinde 03 Mart 2020, 11:32:08
Allah razi olsun hocam selâm ve dua ile


Konu Başlığı: Ynt: Ceninin öldürülmesi ve bunun hükmü
Gönderen: Sevgi. üzerinde 18 Haziran 2020, 06:36:05
Bilgiler için Allah razı olsun kardeşim


Konu Başlığı: Ynt: Ceninin öldürülmesi ve bunun hükmü
Gönderen: Mehmed. üzerinde 20 Haziran 2020, 18:19:48
Ve aleykümüsselam Rabbim paylaşım için razı olsun