Şufa hakkının doğması

Şufa Hakkının Doğması:

Şufa hakkı ancak satışdan sonra olur: Çünkü satıcı kendi mülkünü gözden çıkarıp satacak olduğunda şufa vâcib olur. Satıcının mülkünü gözden çıkarması da, o mülkü satmasıyla bilinir. Bu sebepledir ki, -müşteri her ne kadar onu yalanlasa bile- satıcı mülkünü sattığını ikrar ederse, şufa hakkı sahibi o mülkü alır. Satıcının, mülkünü satarken muhayyer olmayı şart koşması, şufayı engeller. Çünkü mülk satıcının mülkiyetinden çıkmamıştır. Ama müşterinin alırken muhayyer olmayı şart koşması, şufayı engellemez. Çünkü o mülk artık satıcının mülkiyetinden çıkmıştır. Görme muhayyerliği ile ayıp muhayyerliği şufayı engellemez.

Şufa hakkı sahibinin satılan yerde şufa hakkının bulunduğuna dair şâhid getirmesiyle şufa kesinlik kazanır: Zira şâhid getirmekle onun şuf a talebinde bulunduğu anlaşılır. İleride de anlatılacağı gibi, şufa hakkı sahipliğinde o mülke sahib olma talebinde bulunmak gereklidir.O akann şufa hakkı sahibi olduğunu kadının

huzurunda ispatlamaya ihtiyacı vardır ki, bu da ancak şâhid getirmekle olur. Şâhidler onun o akarın şufa hakkı sahibi olduğuna dair şehadette bulunursa akarda, şufa hakkının bulunduğu kesinlik kazanır.

Şu a hakkı sahibinin satılan mülkü almakla mülkiyetine geçirir:

O akarı müşteriden aldığında veya hâkim akann ona verilmesine ukrnetmesiyle, şufa hakkı sahibi o akan mülkiyetine geçirir. Çünkü evvelce yapılmış olan alış veriş akdiyle, akar müşterinin mülkü olmuştur. Artık onun rızası ve mahkeme karan olmaksızın -hibeden geri dönmek gibi- o mal müşterinin mülkiyetinden çıkıp başkasının (meselâ şufa hakkı sahibinin) mülkiyetine geçmez. Hatta şufa hakkı sahibi, üzerinde şufa talebinde bulunduğu komşusunun akarına bitişik olan ve kendisine şufa hakkı sahipliğini kazandıran kendi akarını şufa talebinden sonra satarsa, şufa hakkı bâtıl olur. Bu hade iken ölürse, yine şufa hakkı bâtıl olur ve mirasçılarına intikal etmez.

Şufa hakkında müslüman, zımmî, ticaret yapmasına izin verilen, mükâteb köle ve bir kısmı azad edilmiş köle eşit durumdadırlar: Çünkü nasslar umumidir. Şufa sebebi olan akarların bitişikliği durumu mevcuttur. Şufa mânası da bunları kapsamaktadır ki, o mâna da zararın bertaraf edilmesidir. [6]

[6] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/31-34.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın