|
Konu Başlığı: Hallacın Öldürülmesi Gönderen: Esila üzerinde 20 Kasım 2010, 00:59:53 Hallacın Öldürülmesi Muhammed B. Hüseyin B. Şehriyar. Muhammed B. Halef B. Hayyan. Mansur B. İsmail B. Ömer. Ebu Nasr El-Muhib. Hicretin Üçyüzyedînci Senesi Hicretin Üçyüzyedinci Senesinde Vefat Eden Meşhur Şahsiyetler. Ahmed B. Ali B. Müsenna. İshak B. Abdullah B. İbrahim.. Zekeriya B. Yahya Es-Sacî Ali B. Sehl B. Ezher. Hicretin Üçyüzsekizinci Senesi Hicretin Üçyüzsekizinci Senesinde Vefat Eden Meşhur Şahsiyetler. İbrahim B. Süfyan. Ahmed B. Es-Salt Abdullah B. Sabit B. Yakub. Hicretin Üçyüzdokuzuncu Senesi Hallacın Biyografisi Hallacın Hilelerine Örnekler. Hallacın Öldürülmesi Hicretin Üçyüzdokuzuncu Senesinde Vefat Eden Meşhur Şahsiyetler. Büyük Mutassavvıflardan Ebü´l-Abbas B. Atâ. Hicretin Üçyüzonuncu Senesi Ebu Bişr Ed-Dolabî Taberî Hicretin Üçyüzonbîrinci Senesi Hicretin Üçyüzonbirinci Senesinde Vefat Eden Meşhur Şahsiyetler. Hallal Ahmed B. Muhammed B. Havin. Ebu Muhammed El-Cerirî Maânî´l-Kur´ân Adlı Eserin Sahibi Zeccac. Mutedid´in Azatlısı Bedr. Hamid B. Abbas. İbn Huzeyme. Hicretin Üçyüzonikinci Senesi Hicretin Üçyüzonîkinci Senesinde Vefat Eden Meşhur Şahsiyetler. İbrahim B. Hamiş. Ali B. Muhammed B. Furat Muhammed B. Muhammed B. Süleyman B. Haris B. Abdirrahman. Hicretin Üçyüzonüçüncü Senesi Hicretin Üçyüzonüçüncü Senesinde Vefat Eden Meşhur Şahsiyetler. Ali B. Abdülhamid B. Abdullah B. Süleyman. Hafız Ebü´l-Abbas Es-Serrac. Hicretin Üçyüzondördüncü Senesi Hicretin Üçyüzonbeşinci Senesi Hicretin Üçyüzonbeşinci Senesinde Vefat Eden Meşhur Şahsiyetler. İbn Cessas El-Cevherî Abdullah B. Muhammed El-Kazvinî Ali B. Süleyman B. Mufaddal Hicretin Üçyüzonaltıncı Senesi Hicretin Üçyüzonaltıncı Senesinde Vefat Eden Meşhur Şahsiyetler. Benan B. Muhammed. Hicretin Üçyüzonyedinci Senesi Karmatîlerin Hacer-Î Esved´i Alarak Kendi Memleketlerine Götürmeleri Muhammed B. Hüseyin B. Şehriyar Künyesi Ebu Bekir el-Kattan´dır. Aslen Belhlidir. Fellas´tan ve Bişr b. Muaz´dan rivayetlerde bulundu. Ebu Bekir eş-Şafiî ve Muhammed b. Ömer b. el-Ciabî de kendisinden rivayetlerde bulundular. İbn Naciye, onun yalancı olduğunu söylemiştir. Darekutnî ise: "Onda sakıncalı bir durum yoktur." demiştir. [1] Muhammed B. Halef B. Hayyan Muhammed b. Halef b. Havyan b. Saduka b. Ziyad. Künyesi, Ebu Bekir ed-Dabbî idi. Kadılık yapmıştır. Veki´ adıyla tanınır. Âlim, fazıl bir zat olup tarih bilgisi vardı. Nahivci, kurra ve fakih idi. Çeşitli eserleri vardır. "Kitabu Adedi Âyil Kur´ân" (Kur´ân ayetlerinin sayısı) adlı eser ona aittir. Ahvaz kadılığı yaptı. Hasan b. Are-fe´den, Zübeyir b. Bekkar´dan ve diğerlerinden hadis rivayet etti. Ahmed b. Kamil, Ebu Ali es-Savvaf ve diğerleri kendisinden rivayetlerde bulundular. Onun güzel şiirlerinden biri şudur: "İlim talebesi günün birinde kitaplarda ebedi kalacak birşeyi ilimden isterse, Ben önler için paçaları sıvayıp gayretle çalışırını; okkam kula-fcm, defteri de kalbim olur," [2] Mansur B. İsmail B. Ömer Künyesi, Ebü´l-Hasan el-Fakir idi. Şafiî imamlarındandı. Bu mezheple ilgili çeşitli eserleri vardır. Güzel şiir yazardı. İbnü´l-Cevzî dedi ki: "Onun şiirlerinde Şiilik kokusu vardır." Askerlik yapardı. Fakat bir zaman sonra gözlerini kaybedince Remle´yG gidip yerleşti. Daha sonra Mısır´a geldi, orada vefat etti. [3] Ebu Nasr El-Muhib Sofi şeyhlerin dendi. Kerem sahibi, cömert ve mürüvvetli bir kimseydi. Bir dilencinin: "Rasûlullah´m hatırına bana birşeyler verin " dediğini işitince, izarını ortadan yardı ve yarısını dilenciye verdi. İki adım attıktan sonra tekrar dilenciye döndü ve izarının ikinci yansını da ona verdi ve: "Bu, çok birşey değildir." dedi. [4] Hicretin Üçyüzyedînci Senesi Bu senenin safer ayında Kerh mıntıkasında büyük bir yangın meydana geldi. Bu yangın nedeniyle çok sayıda insan Öldü. Bu senenin rebiyülahir ayında 150 kadar müslüman esir Bağdat´ın Kerh mıntıkasına getirildi. Bunları emir Bedir el-Hamnanî kurtarmıştı. Bu senenin zilkade ayında çok parlak ışıklar saçan büyük bir yıldız üç parçaya bölünerek düştü. Düşmesinden sonra havada bulut bulunmadığı halde şiddetli bir yıldırım sesi duyuldu. İbn Cevzî, böyle demiştir. Bu senede Karmatîler Basra´ya girdiler, orada çok bozgunculuk yaptılar. Bu senede Hamid b. Abbas vezirlikten azledildi. Yerine üçüncü kez Ebü´l-Hasan b. Furat vezirliğe iade edildi. Bu senede halk zindanların kapılarını kırdı ve oradaki mahkumları çıkardı. Güvenlik kuvvetleri, mahkumları yakalayıp tekrar zindana attılar. Kurtulan mahkum olmadı. Bu senede Ümmü Musa el-Kahramane´nin kardeşi Ahmed b. Abbas, insanlara haccettirdi. [5] Hicretin Üçyüzyedinci Senesinde Vefat Eden Meşhur Şahsiyetler Ahmed B. Ali B. Müsenna Künyesi, Ebu Ya´lâ´dır. Musulludur. Meşhur "Müsned"in sahibidir. İmam Ahmed b. Hanbel´den ve onun tabakasındaki hadisçilerden hadis dinledi. Seçkin bir hadis hafızı idi. Güzel tasnif edilmiş eserleri vardır. Rivayetlerinde adildir, zaptı sağlamdır. [6] İshak B. Abdullah B. İbrahim Adı, İshak b. Abdullah b. İbrahim b. Abdullah b. Seleme´dir. Künyesi, Ebu Yakub el-Bazzar´dır. Kûfelidir. Şam´a ve Mısır´a seyahatlerde bulundu. Çok sayıda kitap yazdı. "Müsned" adlı hadis kitabını tasnif etti. Bağdat´a yerleşti. Sika ravilerdendir. Hafız İbn Muzaffer ondan hadis rivayet etmiştir. Bağdat´a geldi. Taberanî, Ezdî ve diğer hadis hafızları kendisinden rivayetlerde bulundular. Kendisi de sika ve arif bir hadis hafızı idi. Hicretin 307. senesinde Halep´te vefat etti. [7] Zekeriya B. Yahya Es-Sacî Fıkıhçıdır, muhaddistir. Sünnet ve hadiste Ebü´l-Hasan el-Eş´a-rî´nin şeyhidir. [8] Ali B. Sehl B. Ezher Künyesi, Ebü´l-Hasan´dır. İsfahanlıdır. Daha Önceleri lüks bir hayat yaşardı, ama sonraları abid ve zahid bir kimse oldu. Günlerce bir-şey yemediği vakidir. Şöyle derdi: "Allah aşkı beni yemekten ve içmekten alıkoydu." "Ben başkalarının hastalık ve marazlr. ölmeleri gibi ölmem. Benim ölümüm, bir çağrıya icabet nedeniyle olacaktır. Çağrılacağım, ben de o çağrıya icabet edip gideceğim." Gerçekten de ölümü kendisinin dediği gibi oldu. Bir ara bir cemaatle oturmakta iken, ansızın "lebbeyk!" (Buyur Allah´ım!) dedi ve cansız yere düştü. Bu senede vefat eden meşhur şahsiyetler arasında "Müsned" sahibi Muhammed b. Harun er-Ruyanî, İbn Düreyc el-Akberî ve Heysem b. Halef de bulunmaktadır. [9] Hicretin Üçyüzsekizinci Senesi Bu senede Bağdat´ta fiyatlar yükseldi, pahalılık meydana geldi. Halk huzursuz oldu. Ayaklanarak vezir Hamid b. Abbas´m köşküne yürüdü. Çünkü halife, ovadaki verimli arazileri vezir Hamid´e iltizam olarak vermişti. Yani oraları işleterek gelirini vezirin kendisi elde edecekti. Fiyatlar işte bu nedenle yükselmiş, pahalılık meydana gelmişti. Halk, ayaklandığı cuma gününde hatibe saldırdı, onu hutbe okumaktan menetti. Minberler kırıldı, güvenlik görevlileri öldürüldü. Çok sayıda köprüler yakıldı. Bunun üzerine halife, ayaklanan halk Jle savaşılmasını askerlere emretti. Sonra da Hamid b. Abbas´a yapılan iltizam fermanım bozdu. Böylece fiyatlar düştü. Bir ölçek buğday beş dinardan eksiğe satılır oldu. Halkın gönlü rahatladı ve fitne dindi. Herkes sakinleşti. Bu senenin temmuz ayında şiddetli bir dolu yağdı. Öyle ki, insanlar damların üzerinden inip evlerin içine kapandılar, yorganlara bürünerek ısınmaya çalıştılar. Bu senenin kış mevsiminde insanlarda aşırı şekilde balgam meydana geldi ve şiddetli soğuklar görüldü. Öyle ki, bazı hurmalıklar bundan zarar gördü. Bu senede Kahramane´nin kardeşi Ahmed b. Abbas, insanlara haccettirdi. [10] Hicretin Üçyüzsekizinci Senesinde Vefat Eden Meşhur Şahsiyetler İbrahim B. Süfyan Bu zat, fıkıhçı idi. Haccac b. Müslim´den, "Sahih-i MüslinTi rivayet etmiştir. [11] Ahmed B. Es-Salt Ahmed b. es-Salt b. Mugallez Ebü´l-Abbas el-Hamanî. Hadis uyduranlardan biridir. Dayısı Cebbare b. Mugallez, Ebu Nuaym, Müslim b. İbrahim, Ebu Bekir b. Ebi Şeybe, Ebu Ubeyd Kasım b. Sel-lam´dan ve diğerlerinden hadis rivayet etmiştir. Ancak kendisi, Ebu Hanife ve diğer zatlar hakkında hadisler uydurmuştur. Yahya b. Marn, Ali b. el-Medinî, Bişr b. el-Haris´ten de tümü yalan olan haberler nakletmiştir. Ebul-Ferec İbnü´l-Cevzî dedi ki: «Muhammed b. Ebü´l-Fevaris bana: "Ahmed b. es-Salt, hadis uydururdu." dedi.» îshak b. Ahmed el-Huzaî, Mufaddal el-Cündî ve Abdullah b. Muhammed b. Vehb ed-Dineverî de bu senede vefat eden meşhur şahsiyetler arasındadır. [12] Abdullah B. Sabit B. Yakub Künyesi, Ebu Abdillah´tır. Kurra ve nahivciydi. Tuz şehrindendir. Ama sonraları Bağdat´a gelip yerleşmiştir. Amr b. Şebbe´den rivayetlerde bulunmuştur. Ebu Amr b. es-Semmak da kendisinden rivayetlerde bulunmuştur. Abdullah´ın güzel şiirlerinden biri şudur: "Eğer hafızan sağlam değil, bilinçli biri de değilsen, O zaman Beyt hakkındaki ilminin faydası olmaz. Cehaletle, bilgisizce meclise gelip katılıyorsun. Ama senin kitaplardaki ilmin emanettir, iğretidir. Bir kimse kendi zamanında böyle olursa, Onun zamanı geriye doğru gider." [13] Hicretin Üçyüzdokuzuncu Senesi Bu senede Bağdat´ta bir zındıkın öldürülmesi nedeniyle birçok mahallelerde yangınlar meydana geldi. Öldürülen zındıkın taraftarları, çok yerleri ateşe verdiler. Bu nedenle halkın çoğu öldü. Bu senenin cemaziyelevvel ayında halife Muktedir, hadim Mu-nis´i Mısır ve Şam valiliklerine atadı. Ona Muzaffer lakabını taktı ve bu hususu ülkenin bütün şehirlerine mektuplarla duyurdu. Bu senenin zilkade ayında Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Ta-berî, kendisine eleştiri alarak yönelttikleri bazı hususlarda Hanbeli-lerle tartışmak üzere, vezir İsa b. Ali´nin evine getirildi. Fakat Han-beliler, münazara için oraya gelmediler. Bu senede vezir Hamid b. Abbas, kıymeti 100.000 dinar olan ve Naura adını taktığı bir bahçeyi halifeye takdim etti. Oradaki meskenlere çok kıymetli halılar serdi. Bu senede Hallaç diye bilinen Hüseyin b. Mansur Öldürüldü. Aşağıda onun biyografisini, yaşayışını ve ne şekilde öldürüldüğünü, haksızlık yapmadan, ilaveler yapmadan, kendi arzularımıza kapılmadan, insaf ve adaletle kısaca anlatacağız. [14] Hallacın Biyografisi Onun söylemediği sözleri ona isnad etmekten, sözleri ve fiillerinde ona iftira etmekten Allah´a sığınarak deriz ki: Hallacın asıl adı, Hüseyin b. Mansur b. Muhamma el-Hallac´dır. Künyesi, Ebu Muğis´tir. Ebu Abdillah olduğu da söylenir. Dedesi, Fars´ın Beyda kentinden Muhamma adında Mecusi bir kimsedir. Vasıfta yetişti. Tüster´de yetiştiği de söylenir. Ama daha sonra Bağdat´a geldi. Mekke´ye gidip geldi, yazın ve kışın orada mescidin ortasında mücavir olarak yaşadı. Çeşitli senelerde bu halde yaşayışını sürdürdü. Nefsiyls mücahede edip zahmetlere katlanırdı. Mescid-i Haram |