> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Çeşitli Konularda Eserler > El-Akl ve Fehmül Kuran > Sünnîdir
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Sünnîdir  (Okunma Sayısı 1507 defa)
06 Temmuz 2011, 17:52:19
Ekvan
Varlıklar, alemler, dünyalar. (Evren).
Tecrübeli Üyeler
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 19.233


« : 06 Temmuz 2011, 17:52:19 »



Sünnîdir

 
Muhâsibî okulu başlangıçtan itibaren kurtuluş yolunu; Kitap ve Sünneti, Selef-i salihini ve şer'î nassların zahiri anlamlarını izle­mekte aramış ve aradığını Allah'a takva ile bağlılık, farz olan yükümlülükleri ifa, helaller, haramlar ve şer'î hadlerde takva ölçüle­rine riayet, içten ve samimi duygularla Allah'a ibadet ve Hz. Peygamber'i (s.a) örnek almakta bulmuştu. [251] Muhâsibî tassavvufî keşf ve vuslat için bile tek çıkar yolun şeriate bağlılık olduğu ka­naatindedir:

Gönlünün açılmasını ve imanın gönlüne erişmesini isteyen ve vuslat için vesile arayan kimse; Kitap ve Sünnetin belirlediği, hidayet ehli­ne mensup imamlarımızın benimsediği sınırlan gözetmeli ve akıl sahiplerinin izlediği yönteme göre hareket etmelidir.[252]

O, cehalet dehlizinden iman aydınlığına çıkmak ve şüphe iş­kencesinden kurtulup yakîni bilgiye erişmek isteyenin Allah'ın ki­tabından feyz alması gerektiğini düşünüyordu:

Çünkü Allah Teala: Allah iman edenlerin dostudur. Onları karanlık­lardan aydınlığa çıkarır [253]buyurmaktadır. Sadece Al­lah'ın lütfü ile düşünen kimseler bunun ayrımına varabilir ve bunu isteyebilirler; onlar, şer'î hükümlerin zahiri anlamları ile amel eder ve şüpheden arınırlar. Hz. Peygamber (s.a): Helal de haram da apa­çık ve bellidir; bu ikisi arasında şüpheli olan şeyler vardır. [254] bu­yurmaktadır. Tedbiri bırak ve aklını Allah (c) için kullan, takdir olunanlann (kaderde olanların) gerçekleşmesi karşısında Allah'tan yar­dım iste.[255]

Haris, zühd eğilimlerinde bir takım aşırılıkları bulunan Abdük ve İbn-i Yezid'i şeriate aykırı davrandıkları düşüncesi ile kınamış ve hulul iddiasında bulunan Ebu Hamza'yı da boğazlamakla tehdit etmiştir. O, iç yaşantıdaki sağlık belirtilerinden birinin de nefisle cihad, Sünnet [256] ve zahiri yaşantı ile uyum olduğunu düşünerek el-Mekasib, el-Mesail ve er-Riaye isimli eserlerini bu amaçla kale­me almıştır.

Muhasibi tasavvufi hassasiyetlerle meczettiğî fıkhî bir bakış açısı ile; Allah eri olan erkek, kadın ve hikmet ehlinin çevrelerin­deki insanlardan farklı olan konum ve tutumlarını, sosyal etkinlik­leri ile şer'î takva ölçüleri arasındaki ahengi ele almıştır.

el-Mesail fî A'mali'i-Kulub ve'l-Cevarih isimli eserinde ise kalplerin amelleri ile uzuvların amelleri arasında ayrım yapmıştır. Haris, söz ve eylemlerin dışa dönük (zahirî) yönlerini ölçülüp tartılabilir olarak düşünürken, kalbî istekleri de terazi olarak düşün­müştür.

el-Mesail fi'z-Zühd bir çoklarınca yitirilmiş olan fıkhî bir bakış açısı ile mal (tasarrufu) sorunu üzerinde yoğunlaşarak aynı konuyu ele almaktadır.

er-Riaye isimli eserinde; kalplerin amelleri ve bunların yol aça­bileceği tehlikeleri ele almış, her fırsatta nefsi itham ederek şeriatı iç alemin gözlemcisi konumuna getirmiştir.

Hâris'in ele aldığı bütün bu konular dervişin iç-yaşantısında sürçme ve tehlike noktalarıdır. Bu anlamda Haris, tasavvufta bilinç (sahv) felsefesinin kurucusu olan el-Cüneyd'in hocasıdır. Bu felse­fe duyularda kendinden geçme (vecd) ve fena hali ve bu esnada kuldan sadır olan söz ve davranışların geçici olduğunu düşünmek­te ve aslolanın bilinç hali olduğunu ileri sürmektedir. Şer'î ve aklî ilke ve yasaları aynı oranda gözeten Muhâsibî bu noktada son de­rece seçkin bir yere sahiptir. Bu açıdan Muhâsibî’nin tasavvuf anlayışına tasavvuf salikinin iç ve dış davranışlarım sıkı bir şekilde kontrol etmeyi öngören ölçülü, muhafazakar, Sünnî bir eğilim ha­kimdir. Onu ilim ile hâli telif konsunda ısrarlı olan tasavvuf ekol­lerinin öncülerinden biri olarak değerlendirenleri böyle düşünme­ye iten Hâris'in bu eğilimidir. Haris bir fakih ve bir mutasavvıftır; bir başka ifade ile onun tasavvufu bir fıkıh tasavvufudur. Durum­ları bu yargıya uygun düşen beş kişiden -el-Cüneyd, Ruveym, İbn-i Ata ve Amr el-Mekki- biri de Hâris'tir. Bu söylediğimizin bir diğer delili Hâris'in hallerini ilim ile telif etmeye ve dengele­meye özen gösteren bu sufîlerin hocaları veya yakın dostları olma­sıdır. Muhâsibî'nin seçkin ve takva sahibi bir kişiliğe sahip olması onlar üzerinde derin bir etki bırakmıştı. Massignon, onun tasavvuf anlayışına ilişkin şunları söylemektedir:

İlk kez Muhâsibî; öğretilerinde tam bir tevazu, eşine az rastlanır bir dirayet ve geleneklere katıksız bir saygı ile ahlâkî iç olgunluğu araş­tırmış ve son derece hassas ve dikkatli felsefî tanımlamalara yer vermiştir.[257]

O halde Muhâsibî; 'Kul, vacip olanı yitirerek takva talebinde bulunmamalıdır’ diyen bir anlayışın sahibi ve böyle bir anlayışın üstadıdır. [258] Kendisine: 'Falanca şahıs sana yakın gelinceye kadar rabbına ibadet et [259] ayeti gereği kendisine yakın geldiği için namaz ve oruçtan vazgeçti" denildiğinde: "Evet cehennemlik olduğuna ilişkin yakînî bilgi gelmiştir" diye cevap vermiştir.

Bütün bu nedenlerle Üstad Ahmed Emin'in: "Hicri üçüncü as­rın başlarından itibaren tasavvuf felsefeşleşerek Hint ve Yunan fel­sefesine yaslandı. Basra kökenli olduğu halde Irak'ta ortaya çıkan ve Bağdatlı sufîlerden çoğunun hocası olan Muhâsibî; tasavvufu felsefe haline dönüştüren şahıstır" şeklindeki ifadeleri son derece yadırgatıcıdır.[260]

Tasavvufun Hicri üçüncü yüzyılın başlarında felsefe haline dö­nüştüğü fikri doğru olabilir. Yunan ve Hint felsefesinden etkilendi­ği de doğrudur. Tasavvufu Hâris'in felsefe haline dönüştürdüğünü söylemek ise kesinlikle doğru değildir. Hem söz hem de amel iti­barı ile o selef düşüncesine bağlı idi. İç-alemi itibarı ile olduğu gi­bi seyr-i sülukünde de selefi idi ki biz bunu kesin delillerle daha önce ortaya koyduk. Bu konuda Üstad Ahmed Emin mazur olabi­lir çünkü; onun bu iddiaları ileri sürdüğü dönemde henüz Hâris'in eserleri basılmamıştı. Diğer müellifler gibi Üstad Ahmed Emin de Haris'e ilişkin biyografileri okumuştu. Bunlara göre Haris bir kelamcı, bir sufî, bir hadisçi ve bir fakihti ve o dönemde çeşitli alanlarda 200'e yakın eser kaleme almıştı. Bu tür bilgileri okuyan Ah­med Emin bunlar ışığında: "Bu düzeyde bir kültüre sahip olan biri tasavvuf felsefesine de yer vermiş olmalıdır" diye düşünmüş ola­bilir. Doğrusu Hâris'in bütün yaptığı; bölük pörçük ve dağınık bil­gileri bir araya getirip düzenlemek; tasavvufun bu gelişiminde İslâmî bir kriter olması nedeni ile fıkıh ve insanî bir kriter olması nedeni ile de akılla bütün bu bilgileri meczetmekten ibarettir. [261]


[251] el-Vasaya, s. 29-30.

[252] Risaletu'l-Müsterşidin, s. 30.

[253] Bakara: 2/257.

[254] Risaletu'l-Müsterşidin, s. 31.

[255] Risaletu'l-Müsterşidin, s. 39.

[256] Risaletu'l-Müsterşidin, c. 1/73.

[257] Massignon; Essai; p. 241-242.

[258] el-Hılye, c. 1/76.

[259] Hicr: 15/99

[260] Duha'l-İslâm, c. 1/227.

[261] Haris El- Muhasibi, El- Akl Ve Fehmü’l Kur’an, İşaret Yayınları, İstanbul, 2003: 103-106.





[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Sünnîdir
« Posted on: 28 Mart 2024, 16:50:22 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Sünnîdir rüya tabiri,Sünnîdir mekke canlı, Sünnîdir kabe canlı yayın, Sünnîdir Üç boyutlu kuran oku Sünnîdir kuran ı kerim, Sünnîdir peygamber kıssaları,Sünnîdir ilitam ders soruları, Sünnîdirönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes