|
Konu Başlığı: Nesh Nerede Caizdir Gönderen: Ekvan üzerinde 18 Haziran 2011, 11:33:10 Nesh Nerede Caizdir? Nasih ve mensuh; sadece hükümlerde; emir ve nehiylerde; şer'î had ve cezalarda caizdir... Bu anlamda nesh; beda, ya da çelişki içermez. Ama Allah (c); bir süre için yükümlü tutmayı, bu süre geçtikten sonra terkini emretmeyi murad ettiği ve sonra da neshederek yerine başka bir hüküm koymayı ezelde murad ettiği ilk fiilin; bir süreye kadar yapılmasını murad etmiş, bir emir vermiş veya bir şeye hükmetmiştir. Burada Allah, kendi emrini neshetmemiş; emre konu olan bir şeyi yine emre konu olan başka bir şeyle neshetmiştir. Önceden ortaya konulmuş bir irade gereği; cehalet veya bilgisizlik söz konusu olmaksızın; önce bir şeyle emrolunup, sonra nehyolunarak başka bir şeyle emrolundukları konular insanlar arasında da söz konusudur. Örneğin kişinin çocuğuna önce tarlada çalışmasını emretmesi böyledir: Bu emri ile o, çocuğun, ekim zamanı tarlada çalışmasını sonra da bu işi bırakarak evinde kendi hizmetinde çalışmasını murad etmiştir. Bu iki emirden her ikisi de başlangıçta ortaya koyduğu bir irade gereğidir. Muhâsibî; daha sonra, sapkın bir fırka olmasına rağmen Mutezile'nin geçmiş ve geleceğe ilişkin haberlerde neshe cevaz vermekten kaçınıp hükümlerde neshe cevaz verdiği için, Ehl-i Sünnet ile aynı çizgide buluştuğunu ama bu sağlıklı girişi, rağmen sağlıksız sonuçlara ulaştığını belirtmiştir. [616] [616] Haris El- Muhasibi, El- Akl Ve Fehmü’l Kur’an, İşaret Yayınları, İstanbul, 2003: 244-245. |