> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Çeşitli Konularda Eserler > El-Akl ve Fehmül Kuran > Siyasî Eğilimleri
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Siyasî Eğilimleri  (Okunma Sayısı 1128 defa)
06 Temmuz 2011, 18:00:01
Ekvan
Varlıklar, alemler, dünyalar. (Evren).
Tecrübeli Üyeler
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 19.233


« : 06 Temmuz 2011, 18:00:01 »



Siyasî Eğilimleri


Haris hiç bir halife ya da vali ile herhangi bir şekilde karşı kar­şıya gelmemiş, hem dinî hem de dünyevî hayat anlayışı gereği bu zümreden uzak durmuştur. Ne var ki Haris önde gelen bir düşünür, sufî bir okulun lideri ve bîr kelam mezhebinin de sahibi idi. Bu ko­numda olan birinin, İslâm'da teşrî (yasama) ve yargı sorunları ile iç-içe olan siyasî sorunlara ilişkin de düşünceleri olmalıydı. Üste­lik Muhasibi hilafet sorununun ayrılmaz bir parçası olan sahabe arasında akıtılan kanlara ilişkin de görüş beyan etmişti. Şia'nın gö­rüş ve iddialarına şiddetle karşı çıktığı; ayrıca onun bir kelamcı ve bir fıkıhçı olduğu; fıkıh ve kelam ilimlerinin de siyasî sorunlara muhatab olduğu bilinen bir gerçektir.

Bütün bu nedenlerle onun siyasî bir düşüncesi olmalıydı. Ne var ki onun ele alıp enine boyuna işlediği diğer siyasî sorunlara ilişkin görüşleri konusunda bildiklerimiz satır-aralarında rastlanılabilecek bilgi kırıntılarından ibarettir.

Örneğin er-Riaye isimli eserinde "Riya endişesi ile ameli terk caiz midir?" başlığı altında bu konuya yer vermektedir.

Hilafet, valilik ve kaza sorumluluğu üstlenenlerin veya Allah'ın dinine davetle yükümlü olanların veya fetva makamındakilerin in­sanların en hayırlıları olduklarına ilişkin kanaati destekleyen ha­disler ve bir takım görüşler vardır.

Adil imamın bir günü, kişinin altmış yıi ibadet etmesinden daha hayırlıdır.

Üç zümre cennete ilk önce girecektir: Bunlardan biri adil devlet başkanıdır.

Bu hadisler ve Ebu Hureyre'nin rivayet ettiği: "Üç zümrenin duası geriye çevrilmez. Bunlardan biri adil devlet başkanıdır" ha­disi buna örnektir.

Ebu Said el-Hudri'den gelen bir rivayette Hz. Peygamber (s) şöyle buyurmuştur:

Kıyamet günü bana en yakın kişi adil devlet başkanıdır. [242] Haris el-Mekasib'te, şunları söylemektedir:

Sıkıntılı ve rahat dönemlerde müslümanların yöneticilerini engelle­meme, dinleme, itaat etme ve çekiştirmeme hususunda ilim sahipleri icma etmiştir ve bu konuda hiç bir ihtilaf yoktur. Bütün alimler; kal­binde bid'at taşımayan bir halife kıbleye yönelip namaz kıldığında arkasında namaz kılmanın helal olduğu konusunda icma halindedir­ler.

"Benim kabule şayan bir duam var ve sadece bir imam dışında hiç kimse için bu duaya yönelmedim" diyen Fudayl b. İyaz doğru söyle­mektedir. Çünkü imamın salahı halkın ibadet, yiyecek, içecek ve meclislerinin temiz olması demektir. Hükümdarın halkına adil dav­ranması deniz gibidir. Haricîlere ve hırsızlara karşı dinî bir güç ve bir güvencedir.[243]

Bütün bunlar güvenilir ve adil bir hükümdar için geçerlidir. Pekî ya imam durumunu değiştirir ve istikametten saparsa durum ne olacak? Muhasibi bu noktaya istisna kaydı getirmekte ve şunları söylemektedir:

Ancak Allah (c) ve Rasulü'ne (s.a) isyan hali müstesna! Onlara bu husuta itaat gerekmez. Ebubekir (r.a): "Sultana sövmeyin" demiştir, İbn-i Ömer ise: "Siz onlara sövmezseniz Allah (c) onların başına yukarıdan taş yağdırır. Ama: 'Allahım! Onların bize zulmettiği gibi sen de onlara zulmet deyin' demiştir.

İmran b. Husayn bir gün kendisine: Hz. Peygamber'in "Yaratıcı'ya isyan durumunda mahluka itaat yoktur" buyurduğunu hatırlatan Ha­kem b. Amr el-Ğıfarî'ye: "Evet! Sen şimdiye kadar nasıl yaptıysan öyle devam et" demiştir.

İbn-i Ömer'den bir rivayete göre Hz. Peygamber (s.a): "Yaratıcıya isyan durumunda mahluka itaat yoktur" buyurmuştur. Bu konuda ic­ma vardır ve Yüce Allah'a isyan yani zina, içki, puta tapma ve haksız yere adam öldürme durumunda hiç kimseye itaat olmadığı husu­sunda hiç bir ihtilaf yoktur.[244]

Bu durumda ne olacak? Böyle birine isyan edecek miyiz? Bu noktada Muhasibi isyanı reddetmekte ve şunları söylemektedir:

Eğer kalbinde bidat taşımayan müslüman bir devlet başkanı kıbleye yönelip namaz kılarsa arkasında namaz kılman helaldir. Günahkar ve yalancı biri bile olsa sövmen haramdır.

Ve ayrıca: "Devlet başkanı, lütuf ve ihsanda bulunduğu, maişet konusunda insanlar arasında eşit davrandığı, ihtiyacı kadarı ile ye­tinip esirlerin fidyesini verdiği, düşmanla savaştığı, haccı organize ettiği ve gayr-i müslim tebaadan alınan cizyeyi kendi zimmetine geçirmediği halde halka eşit davranmaz ve adaleti eşit dağıtmaz ise böyle bir devlet başkanı da onun yönetiminden razı olanlar da Allah'a karşı isyankardırlar" [245] diyen hatalı bir fırkaya cevap ver­mektedir.

Şayet böyle bir devlet başkanına isyan caiz değilse biz zulüm ve düşmanlıkta ona yardımcı mı olmuş olacağız? Bu gibi durum­larda Muhâsibî; açıkça küfrünü görmediğimiz sürece ona isyan et­meksizin olumsuz bir tutum sergilememiz ve karanlık için çalış­mamamız gerektiğini, bu konuda Allah (c) katından kesin bir delile sahip olduğumuzu ve Hz. Peygamberin de bunu ifade ettiğini söy­lemektedir. O, alimlerin görüşlerini serdetmekte ve bu görüşlerden birini tercih etmektedir:

Bir zümrenin Yüce Allah'ın: Kötülük ve düşmanlıkta yardımlaşmayın [246]ayet-i kerîmesinin tefsirinde ihtilaf ettiklerini; bir kıs­mı "yardım asi olana su vermektir" derken bir kısmının; "harama yardımcı olmak haram işlemek" gibidir dediğini; başka bir kısmının ise "müslüman bir şahsın idamı için sultana bıçak yahut darağacı ve­ya cellada kırbaç satmak bunların hepsi haramdır" tezini savunurken bir başka zümrenin ise "bunlar mubahtır çünkü kötülük, işleyene ait­tir" dediğini söylemiştir. Bunlar bu ayetin anlamı konusunda birbiri ile çelişen yorumlar ileri sürmektedir. Çünkü Hz. Peygamber (s) içki konusunda; sıkana, saklayana, satana, satın alana, taşıyana, kendisi­ne içki getirilene, içene, parasını yiyene ve içki meclisinde bulunana olmak üzere on sınıf insana (dokuzu sayılmış=çev) lanet etmiş bunun üzerine Sa'd üzüm bağını bozmuş ve: "Şayet satarsam ne iğrenç bir ihtiyar olurum" demiştir.

Başka bir fırka: "Bir çıkarın söz konusu olduğu her yerde bu tür yö­neticilere yardım haramdır" demiştir ki bu görüş son derece cahil ve düşmanea bir görüş olup sufî bir zümreye aittir. Başka bir fırka: "Onlara silah, canlı hayvan ve başka eşya ve mühimmat satmak suç­tur. Onlara yardım ve destekten vazgeçmek en erdemli yoldur" de­miştir ki bunlar es-Sevrî mezhebi mensubu kurra ve zahidler zümresidir. İbn-i Veki' b. el-Cerrah, Ebu İshak el-Fezarî, İbn-i Ebi Zi'b, Ahmed b. Hanbel ve Bişru'l-Hafî bu kanaattedirler ki Mekke, Ye­men, Şam sahilleri ve Abadanlı bazı sufîler bu hususta kendilerini desteklemektedirler.[247]

Muhâsibî'nin bu gibi yöneticilerden sakınma; haram olan konu­larda emirlerini yerine getirmeme ve helal olan konularda onlarla işbirliği yapmama şeklinde özetlenebilecek olan bu son görüşü ter­cih ettiği açıkça bellidir. O bu konudaki görüşünü iki temel ilkeye indirgemektedir:

1- Birr sahibi (iyi) olsun günahkar olsun arkasında namaz kılı­nan, yönetimle ilgili konuların kendisine bırakıldığı, yolları ve köprüleri onaran, büyük camileri imar eden, sur ve burçları aydın­latan, ülkenin her yanma vali ve diğer görevlileri atayan, haccı or­ganize eden, gayr-i müslimlerden alınan vergiyi ilgili yerlere ulaş­tıran, ganimetleri taksim eden, haraç toplayan, lütuf ve ihsanları takdir eden, kayıtları (divan) tutan, fakirlere nafaka veren ve borç­ları ödeyen bir hükümdarın bulunması kaçınılmazdır ve hükümdar olmaksızın ülke ıslah olmaz.

2- Selef ulemasının çoğunluğunun görüşü şudur: Devlet başka­nının iyilik yapması halkın çıkarına olup, kötülük yapıp yalan söy­lemesi ve günah işlemesi ise halka zulümdür. Böyle bir durumda onun yönetimine sabretmek, cemaatten ayrılmayarak yönetimine karşı çakmamak, alış-veriş yapmak, sanayi ve ticaret sektöründe çalışmak caizdir. Bunlarla (yönetici sınıf) aranda bir perde (mesa­fe) bulunsun ki birine karşı tuzak kurduklarını gördüğünde aynı ile karşılaşmaktan sakınabilesin. Ömer (r.a) şöyle demiştir:

Şayet dövülür veya bir haksızlığa uğrarsan sabret. Huzeyfe (r.a) ise şöyle demiştir:

Sultana silah çekmek adetten değildir.

Hz. Peygamber (s.a) de: "Benden sonra bir takım fitneler ve bencilİlklerle karşılaşacaksınız" buyurduklarında, "Ey Allah'ın Elçisi böy­le bir durum karşısında bize ne emredersiniz?" denildi. Hz. Peygam­ber: "Üzerinizdeki hakkı sahibine verin ve her zaman sizinle olan Allah'a yönelin" buyurdular.

Bu hadis İslâm'ın son derece önemli bir prensibini vazetmekte­dir.[248]

Muhâsibî bu görüştedir. Kişinin gönlünü Allah'tan uzaklaştırıp dünya ve içindekilerle meşgul olmamak gibi kendine özgü bir ha­yat felsefesinde buluştukları için mutedil sufî okulları ve Ehl-i Sünnet hadisçileri bu görüşü benimsemişlerdir. Buna bir de Hâ-ris'in düşmanlıktan ve fırkalardan hiç hoşlanmadığını ve Ahmed b. Hanbel'e cevap vermeye yellenmeyecek kadar nahif bir kişilik sa­hibi olduğunu da ilave etmek gerekir. [249]



[242] er-Riaye, s.229-229.

[243] el-Mekasib, s. 232-233.

[244] el-Mekasib, s. 232.

[245] el-Mekasib, s. 234.

[246] Maide: 5/5.

[247] el-Mekasib, s. 216.

[248] el-Mekasib, s. 207-208.

[249] Haris El- Muhasibi, El- Akl Ve Fehmü’l Kur’an, İşaret Yayınları, İstanbul, 2003: 98-102.



[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Siyasî Eğilimleri
« Posted on: 28 Mart 2024, 15:45:38 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Siyasî Eğilimleri rüya tabiri,Siyasî Eğilimleri mekke canlı, Siyasî Eğilimleri kabe canlı yayın, Siyasî Eğilimleri Üç boyutlu kuran oku Siyasî Eğilimleri kuran ı kerim, Siyasî Eğilimleri peygamber kıssaları,Siyasî Eğilimleri ilitam ders soruları, Siyasî Eğilimleriönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes