2 Kur an Fıkhı

2- KUR'ÂN FIKHI

Ben anladım ki Kur'ân'ın anlaşılması kurtuluşa, Kur'ân'dan gaflet ise helaka götürür. Arşı ötesinden, yedi kat göklerden, bizzat Allah konuştuğu için; Allah'ın kelamını dinledikleri zaman yer ve gök ehli erişe ya da (tamamı?) [784] cansız düşüp ölseler; bu onların hakkıdır ve kendilerine çok görülmemelidir. Kur'ân'ı Yüce Allah vahyettiği ve söze olan sevgi, söyleyene olan sevgi gereği olduğu için; Kur'ân'ı vahyeden Allah'ı yüceltme duygusu göğsünü kapladığı zaman, Allah'a saygının bir gereği olarak senin nazarında artık O'nun kelamı ve bu kelamı anlamaktan daha yüce, asil, yararlı, tatlı ve daha leziz hiç bir şey bulunmamalıdır.

Biz kendi aramızda, kendi yapımızda ve varlıklarda aynı şeyi görürüz.

Babanın, akrabanın, alim ve asillerin sözlerini, onlan sevdiğimiz oranda sever ve onlara duyduğumuz saygı oranında da söylediklerine saygı duyarız. Kendi aramızda tekrarlar ve sahibine duyduğumuz saygı gereği, içeriğini anlamaya gayret ederiz.

Bize göre alimin sözü cahilin sözünden; asil olanın sözü ayak takımının sözünden; bize iyilik yapanın sözü yapmayanın sözünden daha hoş, tatlı ve üstündür; içten gelerek bize nasihat edenin sözü nasihat etmeyenin ya da içten gelerek yapmayanın sözünden daha güzeldir. Bizi seven, bize acıyan ve üstümüze titreyen annemizin sözünde bulduğumuz tad ve lezzeti, bir başkasının sözünde bulamayız.

Müminler olarak bize göre Allah'tan daha büyük ve şerefli hiç bir varlık yoktur. Üstelik büyüklük ve şerefin sadece Allah'a ait olduğunu kabul etmeyenler için büyüklük ve şeref diye bir şey yoktur. Allah'tan daha alim, bize daha yakın ve daha merhametli bir varlık yoktur. Üstelik bir başkası, Allah kalbine merhamet hissi ilham ettiği, kalbini rahmet ve merhametle bezediği ve güzel öğüt telkin ettiği için bize merhamet edebilir, acıyabilir ve içten davranabilir.

İşitmiyor musun? Abdullah, "Birinin Allah'ı sevip sevmediğini öğrenmek istiyorsan, Kur'ân'ı sevip sevmediğine bak" demektedir.

Yezid b. Harun, Şube, Ebu İshak, Abdurrahman b. Yezid'ten [785] bize gelen bir rivayete göre Abdullah, "Birinin kalbinde Allah ve Peygamber sevgisi bulunup bulunmadığını anlamak istiyorsan bak: eğer Kur'ân'ı seviyorsa Allah'ı ve Peygamber'i de seviyordur" demiştir.

Huceyn el-MÜsennâ, İsrail ve Ebu İshak'tan.bize gelen bir rivayete göre Abdullah b. Yezid, "Herhangi bir kul, nefsine sadece Kur'ân'ı sorsun; kim Allah'ı ve Rasuiü'nü seviyorsa Kur'ân'ı sever, Kur'ân'ı seveni ise Allah da sever" demiştir.

Kur'ân'ı seven biri, kendi nefsinden ve var olan herşeyden çok Allah'ı sever.

Kur'ân'ı seven biri nezdinde, Kur'ân okumak ve onu anlamaya çalışmak en lezzetli şeydir ve aynı zamanda kalbi için en yararlı uğraştır. Kur'ân'ı seven biri Kur'ân'ı düşünmeyi asla ihmal etmez. Allah'ın büyüklüğünü, yüceliğini, Allah sevgisini, ilahî emir ve yasakları, İlahî irşadı, ahlâk ilkelerini, vaad ve vaidi Allah'ın muradı doğrultusunda anlamaksızın sadece Kur'ân okumakla yetinmez. Kur'ân okuyan nazarında, ahiret nimetleri, başarı ve kurtuluş; ancak kurtuluşun bütün yollarını göstererek, insanı helak olmaktan kurtaran Allah'ı tanımakla mümkündür. Yİne o bilir ki son nefeste ve ahirette Allah'ın hidayeti olmaksızın ilahî azabtan korunup sakınmaya imkan ve ihtimal yoktur.

Bunu anladığında, ilahî azabtan ve helak olmaktan kurtulmak amacı ile İlme yönelir. İlim kendisine doğru yolu ayan beyan gösterir ve açık seçik gerçek ortaya çıktıktan sonra da helake götüren yollardan sakınır.[786]

İlme yöneldiğinde, tutarlı bir akıl yürütme sonucu ilmin, en üstün kriter, akılların ulaşabileceği ve gözlerin görebileceği en açık gerçek olduğunu görür.

Yine ilme yöneldiğinde ilmin değerinin, sahibinin değeri ile orantılı olduğunu anlar ve ilim sahiplerinden hangisi daha alim ise, ilmi, daha aşağı düzeydeki alimlerden değil, ondan öğrenmek ister.

Görmüyor musun? Peygamberler üstün insan oldukları için; insanlar, ilmi onlardan dinleyip öğrenmeye öncelik verir ve üstün tutarlar; çünkü onlar, ilmi Allah'tan öğrenmiş ve Allah onları dini konusunda hata yapmaktan korumuştur. Peygamberlerden öğrendikleri bilgilerin hatadan masun olduğu konusunda müminler nezdinde tam ve sürekli bir inanç bulunmaktadır. Elbette ilimde peygamberlere tâbi olanlar da böyledir ve başkalarına tâbi olanlardan daha üstündür.

Önce bu gerçeği, sonra da Kur'ân'ın kimin kelamı olduğunu anlamalısın. Kur'ân ile konuşan ve söyleyenden daha alim biri olabilir mi? Kur'ân'ı vahyeden; şanı yüce, isimleri kutsal ve alemlerin rabbi olan Allah'tan başka hiç kimse gerçek bilgiye sahip olamaz.

O halde sana göre de Allah alimlerin en alimidir ve hatta Allah'ın öğrettiği dışında hiç kimse hiçbir bilgiye sahip değildir. İşitmez misin Allah, Her ilim sahibinin üzerinde ondan daha iyi bilen biri vardır [787] buyurmaktadır. Sonuçta ilmin ulaşacağı son gaye yüce Allahtır.

Abdullah "İlim öğrenmek isteyen Kur'ân okusun, [788] Kur'ân'da sizden öncekilerin ve sonrakilerin bilgileri mevcuttur" demiştir.

Bunu anladıktan sonra artık, Kur'ân ilk, ezelî, yüce, büyük ve kerem sahibi olan Allah kelamı olduğu için hiç bir ilmi, Allah kelamına tercih etmez, böyle bir bilgiden tad almaz ve okuyup anlamak için herhangi bir neden göremezsin. Kur'ân'ı vahyeden ve Kur'ân ile konuşan Allah'a karşı duyduğun sevgi ve saygıdan dolayı senin için, Allah'ın kelamını anlamak dünyadaki en tatlı ve haz verici çaba durumuna gelir. Allah, Kur'ân'ı vahyederek kendi zatını tanıtmak, nimetlerini hatırlatmak, gafillere içine düştükleri gafleti göstermek, kalplere hayat, [789] gözlere ışık vermek, gönülleri tedavi etmek, bilgisizlik ve şüpheleri yok edip ortadan kaldırmak, kir ve pislikleri temizlemek, doğru yolu göstermek, zulmet ve şüpheleri dağıtmak, şeytanın hile ve tuzaklarını, kalplerdeki vesveseleri boşa çıkarmak, Kur'ân'a vakıf olanları, başka bir bilgiye muhtaç olmaktan kurtarmak, kullarını kendisine yaklaştırmak, Kur'ân'ı tekrar tekrar okuyup ona tâbi olanları hoşnud etmek, iyilik ve ihsana garketmek istemiştir.

Kur'ân, gösterdiği doğrultuda hareket edenleri nimet ve ihsana garkeden, her tür bela ve felaketten kurtaran, Rabbine yakın olanları cennet bahçeleri ile müjdeleyen, dirliş ve hesap gününe yönelik endişeleri hafifleten, Allah katındaki makam ve derecelerini yükselten ve kavuşma günü Allah'tan hüsn-i kabul görmelerini sağlayan dosdoğru yoldur.

Kur'ân; Allah'a bağlayan bağdır, sapasağlamdır ve kopmaz. Kim Kur'ân'a tutunursa kurtulur, ondan başka tutunacak bir şey arayan helak olur, ondan başka bir şeyden herhangi bir şey isteyen sapkınlığa düşer, Kur'ân'a uygun konuşan son noktayı koyar, dilinden güzel tavsiyeler dökülür ve Allah'ı tanıyanlardan olur.

Allah'ın buyruklarını anlayan birinin başka hiç bir şeye ihtiyacı yoktur. Bu sayede her tür zilletten kurtulur. Kur'ân'ın çok okunması ve tekrarı müminlerin gönlündeki tazelik ve tadından bir şey eksiltmez. Kur'ân'ı vahyeden Allah (c) ezelîdir, değişmez, eskimez, zaman ve olaylardan etkilenmez. Bunun için de çok okunma ve tekrar nedeni ile müminlerin gönlünde O'nun kelamı her hangi bir değişime uğramaz.

İster peygamber, ister sıddîk, ister hatib, ister şair kim tarafından söylenmiş olursa olsun her güzel söz, tekrar edilmesi halinde [790] kalbi usandırır. Bu, insan fıtratında var olan bir durumdur ve akıl sahiplerinden hiç kimse bu konuda birbirinden farklı değildir.

Allah (c) Kur'ân'ı bilmediğimiz ve okuduğumuz zaman anlamadığımız bir lisanda vahyetmiş olsa biz, varlıklar arasında benzeri olmayan Allah kelamı olduğundan başka hiç bir şey bilmesek, sonra da yer ve gök ehli ile birlikte erisek, bu şaşılacak bir şey değildir.

Bundan da öte bütün varlıklar, Kur'ân okunduğu zaman onun Allah kelamı olduğunu ama daha önce duymamış olduklarını farketseler, Kur'ân'a ve Kur'ân'ı vahyeden Allah'a olan saygıları ve 'sakınmaları gereği, farkettikleri anda baygın düşseler yeridir. Ne var ki çoğunlukla böyle olmaz.

Aynı şekilde biri Kur'ân'ı Arabça okusa, biz sesini işitip içeriğine nüfuz edemediğimiz halde, sadece Yüce Rabbimizin kelamı olduğunu bildiğimiz için ona olan saygımız gereği ve onu kutsamak amacı ile hepimiz toptan ölsek bu şaşılacak bir durum değildir. Çünkü Kur'ân'ı vahyeden Allah'ın şanı yüce ve hiç bir varlık O'na denk olamaz. Bu bizim doğuştan sahip olduğumuz bir niteliktir ve sevip saygı duyduğumuz insanların sözünü dinleriz, ne söylediğini anlamasak bile sesini duyduğumuz anda içimiz rahatlar, gönlümüz genişler ve kendimizden geçeriz. Allah'ın kelamını işittiğimizde bu neden olmasın?

Allah (c), ilk varlıktır, varlığının bir başlangıcı ve öncesinde başka her hangi bir varlık yoktur. O arşın ötesinden bizzat konuşmuş, kendisinin söylemediği her hangi bir ilave veya bir tek harflik bile olsa herhangi bir eksilme şüphesini gidermek için meleklerinden Cibril-i Emin vasıtası ile yeryüzünün en güvenilir şahsiyetine vahyetmiştir.

Kur'ân bize -kendi ifadesi ile- "açık ve anlaşılır bir Arabça" ile okunur. Eğer Allah kendi zatını yine kendi kelamı ile nitelememiş, nimetlerini hatırlatmamış, kendi emirlerini bildirip hoşlanmadıklarını yasaklamamış, ilahî terbiye ile bizi terbiye ve ilahî azab ile tehdid etmemiş, ilahî sevab vaad etmemiş olsaydı Kur'ân sadece bir şahsın diğerine tavsiyeleri mesabesinde olur ve dinleyen; içinde din ve dünyaya ilişkin ne bir vaad, ne bir akid, ne de bir rahatlık bulunmayan ifadelerle, konuşanın sadece kendi bildiği, görüp haber verdiği bu tavsiyeyi dinlemekle yetinirdi. Çünkü şayet konuşanın senin nezdinde bir değeri varsa söylediklerini, bildirdiklerini ve anlatmak istediklerini anlamaya çalışırsın. Anlattık...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın