๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Ekonomi => Konuyu başlatan: Ekvan üzerinde 18 Şubat 2010, 14:25:12



Konu Başlığı: Dolar
Gönderen: Ekvan üzerinde 18 Şubat 2010, 14:25:12
Dolar



Dolar sözcüğü, 16. yüzyıldan sonra Alman para birimi olarak kullanılan "Thaler" in değişmiş bir şeklidir. Amerika´nın keşfinden sonra İspanya Kralları tarafından yaratılan gümüş parayı ifade eden "Dolera" dan gelmektedir.

Dolar, 22 Haziran 1776´dan beri Amerika Birleşik Devletleri´nin para birimidir. ABD bağımsızlığına kavuşunca dolar, gümüş para olarak basılmaya başlandı ve 1786´da ağırlığı 24,3 gram olarak belirlendi.

1792´de bimetallizm (çift metalli sistem) uygulanarak tanımın kapsamına altın da alındı; 1 dolar, 24,06 gram saf gümüş ve 603,8 miligram saf altına eşit sayıldı. ABD Doları 100 cent´e ayrılmaktadır. Amerikan Dolarından türeyen Kanada Doları da aynı şekilde 100 cent´e bölünmüştür.

Altından kaçış karşısında 1837´de tanım değişti. 1849´da Kaliforniya´daki altın yataklarının keşfedilmesinden sonra ise ilk altın dolarlar basıldı. Ne var ki, boyutları çok ufak olan bu paralar fazla yaygınlaşmadı. 1933-34 yıllarında bütün altın paralar devlete devredilerek altın külçe sistemine geçildi. Bu sistemle altın-dolar paritesi 1 ons altın (yaklaşık 31 g) = 35$ olarak saptandı ve dolanıma sürülecek dolarlar için %25 altın karşılık bulundurma zorunluluğu getirildi. ABD içinde dolarların altına çevrilmesi de yasaklandı ve altın rezervlerinin yalnız dış taleplerin karşılanmasında kullanılması öngörüldü.

İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan Bretton-Woods sistemi, dolara bütün uluslararası işlemleri düzenlemek gibi çok önemli bir işlev tanıyarak, bu para birimini "anahtar para" durumuna getirdi. Ancak 1971´de ABD, sahip olduğu altın rezervleri ile yaratılmış olan dolar hacmi arasındaki açığın büyük boyutlara erişmesi karşısında, doların altına konvertibilitesini kaldırdı.