İyi rektör nasıl olur?

Son yazıda başlıktaki soruyu cevaplayacağımızı yazmıştık. Gereğini yapalım. Üniversiteler evrenseldir, bilgi ve bilim evrenin ortak varlığıdır.

Üniversiteler ve bilhassa devlet üniversiteleri herhangi bir dinin-mezhebin mabedi ya da bir ideolojinin kurtarılmış bölgesi olmamalıdır.
Bu çerçevede, bir Rektör “iyi rektör” olmak istiyorsa;
Bilhassa taşrada, üniversiteyi mahalli etkilerden uzak tutabilen bir idareci olmalıdır.
İcraatının hesabını, üniversitenin gerçek sahipleri olan tüm mensuplarına ve kamuoyuna vermelidir.
Bilgilendirmeye ve şeffaflığa önem vermeli, tüm paydaşlara hesap veren bir rektör olmalıdır.
Karar alırken kurulları çalıştırmalı, icraatı kurullara izletmeli ve sonuçtan onlara bilgi vermelidir.
Üniversite yönetiminde bir denetim mekanizması olarak muhalefeti kurumsallaştırabilmelidir.
Dekanlarını belirlerken fakültelerin kurumsal kültürüne katkı yapacak isimleri ön plana çıkarmalıdır.
Kurulların “uyumlu çalışması için homojen olmasını” değil, aksine “en geniş anlamda tartışmayı sağlamak için muhalifleri bir araya getirebilen” bir yapıda olmasını sağlamalıdır.
Disiplin ve denetim mekanizmalarını hem kendisi ve hem de tüm idareciler hakkında tam işletmelidir.
Kurum içi katılımcı demokrasiyi işletmeli, mesela web sayfası üzerinden ilgililerin görüşünü almalıdır.
Sivil-toplumsal faaliyetleri desteklemeli ve üniversite mensuplarının bu faaliyetlere katkısını cesaretlendirmelidir.
Üniversiteyi yönetmenin akademisyenlerin akademik faaliyetlerini yönetmek anlamına gelmeyeceğini kabul etmiş olmalıdır.
Bilhassa öğrencilerin kuracağı fikir kulüplerine özel imkan ve imtiyaz sağlamalıdır.
Üniversitenin veya fakültelerin adını kullanmaya kalkan vakıf, dernek, kooperatif ve benzeri oluşumlarla üniversite arasındaki bağı tam olarak kesmelidir.
Üniversite ve mensupları “adına” kamuya “açıklama” yapmamalıdır. Rektör sıfatıyla temsilen icraat ve bilgilendirme amacıyla açıklama yapmakla yetinmelidir.
Toplumun kültürel değerleriyle çatışmamalıdır. Mensuplarına bir giyim ya da hayat tarzı dayatmamalı, mevcut hayat tarzlarına müdahale etmemeli, aksine çeşitliliğin artmasına yardımcı olmalıdır.
Üniversiter ve toplumsal değişime ilişkin sosyal vakıayı görmezden gelmemeli, buna göre vizyon geliştirmelidir.
“Nasıl bir üniversite” sorusunun cevaplanması konusunda, sistem geliştirmeye yönelik çalışmalı ve bu amaçla geniş katılımlı ve süreklilik taşıyan bir çalışma grubu kurmalıdır.
Kendisini kurumla özdeşleştirmemeli, kendi reklâmını değil, kurumun reklâmını yapmalıdır.
Eleştiri kanallarını açık tutmalı, yönettiği her birimde yöneticilerden bağımsız olarak ayrıca denetçiler görevlendirmeli ve bunların kimliği ile faaliyetlerini ilgili çevreye duyurmalıdır.
Elhasıl, rektörün sabahları sağ tarafından kalkması yetmez. Müftü değil ya. Nihayet rektör.

Ahmet BATTAL