๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Edebul Mufred => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 24 Aralık 2010, 21:09:44



Konu Başlığı: Söze ve soruya büyük olan başlar
Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 24 Aralık 2010, 21:09:44
(165) Söze Ve Soruya Büyük Olan Başlar


359— Rivayete göre, Abdullah ibni Sehl ve Muhayyisa ibni Mes'ud Hayber'e geldiler. Sonra (işlerini görmek için) hurma bahçesinde birbir­lerinden ayrıldılar. Sonra (kimlikleri bilinmeyen kişiler tarafından) Ab­dullah ibni Sehl öldürüldü. Haberin duyulması üzerine İbni Mes'ud'un iki oğlu Huveyyisa ve Muhayyisa ile (maktulün kardeşi) Abdurrahman ibni Sehl,  Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) 'e  gelip   (maktul)   arkadaşlarının hakkında konuştular. Cemaatın en küçüğü olan Abdurrahman söze başladı» Bunun üzerine Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Seilem) şöyle buyurdu;

«— (Senden) daha büyük olanlara, konuşmak için öncelik ver.»

Yahya, bu sözün tefsirinde :

—  Yaşça en büyük olan söze devam etsin, şeklinde açıklamada bu­lunmuştur.

Nihayet arkadaşlarının (Öldürülme) işi hakkında konuştular. Sonra Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) (maktulün kardeşine hitaben) şöy­le buyurdu:

«— Maktulünüzün, yahud arkadaşınızın (Yahudiler tarafından öldü­rüldüğü iddianıza binaen) davasına elli kişinin yemini ile hak iddia eder misiniz?

Onlar dediler ki, bu görmediğimiz bir iştir, (buna elli kişi ile nasıl yemin edebiliriz.) Hazreti Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)

— O halde Yahudilerden elli kişi yemin ederek sizin ithamınızdan kurtulsunlar?» buyurdu. Onlar dediler ki:

—  Ya Resûlallah!   (Yahudiler)  kâfirler topluluğudur,   (biz bunların yeminlerine güvenemeyiz). Bunun üzerine Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) kendi tarafından onlara ölümün diyetini verdi.

Sehl demiştir ki, bu (diyet olarak verilen yüz adet) develerden bir dişi deve yetişip ağıllarına girdi ve ayağı ile beni tepti.[704]

 

Bu hadîs-i şerif iki bölümü teşkil eder ki, biri terbiye ve adabla ilgilidir; diğeri ise İslâm hukukunda cinayetlerle ilgili olan hukukî bir meseledir.

1— Edeble İlgili kısmını teşkil eden husus, büyüklere söz hakkınin ve­rilmesidir. Bir toplumda, bir mesele müştereken görüşüleceği zaman, orada bulunanların en yaşlısı söze başlamalıdır. Ona bu hakkı vermek İslâm ter­biyesi İcabıdır. Ancak kendisi konuşma hakkından feragat ederse, onun yerine daha küçüğü konuşmalıdır. Büyüklere söze başlama hakkının veril­mesi, onlara hürmet ifadesidir. Küçükler bu saygıyı, daima büyüklere gac-termelidirler.

2— Bir beldede, kimler tarafından öldürüldüğü bilinmeyen ve ölenin üzerinde öldürme izleri bulunan kimsenin katilini bulmak için, o yer sakin­lerinden elli kişiye yemin verdirilir ki, bundan ötürü edilen yemine «Kasame» denir.

Ölünün velisi, beldede mevcut kişilerden elli kişiyi seçerek onlara ye­min verdirilir ve onlar yeminlerinde şöyle derler:

«— Vallahi, onu ben öldürmedim ve kim öldürdüğünü de bilmiyorum.»

Bu arada suçu ikrar eden olursa, cezasını çeker. Hepsi öldürmediklerine dair yemin ederlerse, hakim bütün belde sakinlerine ölünün diyetini ödetir. Eğer belde sakinleri elli kişiden az iseler, mevcut olanlara elli sa­yısı doluncaya kadar tekrar tekrar yemin verdirilir. Ondan sonra diyet ödettirilir. Meskûn olmayan sahra gibi boş arazilerde bulunan ölüler için «Kasame» yapılmaz. Faili bilinmeyen böyle cinayetlerin kurbanları heder olur. Büyük caddelerde ve kalabalık sokaklarda ölü bulunanlar için kasa­me yapılmayıp, bu gibilerin diyeti hazine tarafından ödenir.[705]

İşte Hayber deki bir hurmalıkta öldürülen Abdullah ibnİ Mesud[706] için, yukarda izah edilen «Kasame» ikame edilemediği için ölünün diyeti, Peygamber Efendimiz tarafından (yani hazine tarafından) yüz deve olarak ödenmiştir.[707]



[704] Bk : İslâm Fıkht ve Hukuku, Sayfa : 281-282.  

A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 1/369-370.

[705] Buharı:   (78)  Kitabü'1-Edeb,  (89.)  Bab : IkramÜ'l-Kebîri. Müslim:  (28) Kitabü'l-Kasame, Hadîs:  1-6. Ebu Davud: Kitabü'd-Diyat, Cild : 2, Sayfa : 484-485. Tirmtâ: (14) Kitabü'd-Diyat, (23.) Bab, Hadîs: 1422. Sünen-i Nesaî: Kitabü'd-Diyat, Cild ; 8, Sayfa : 6-12. Fadlu'llah: Cild : 1, Sayfa : 450-452.

[706] Bu zat ilmi ve kıraati ile meşhur Abdullah ibni Mesud değildir.

[707] A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 1/370-371.





Konu Başlığı: Ynt: Söze ve soruya büyük olan başlar
Gönderen: Sümeyye üzerinde 25 Aralık 2014, 03:06:08
s.a.. , ailemiz de bizi bu sekilde yetistirmistir zaten büyüklere ilk sözün verilmesi ve ilk onlara sorulmasi gibi..Rabbim c.c razi olsun kardesim.


Konu Başlığı: Ynt: Söze ve soruya büyük olan başlar
Gönderen: Mehmed. üzerinde 18 Mayıs 2019, 13:59:23
Ve aleykümüsselam Rabbim paylaşım için razı olsun


Konu Başlığı: Ynt: Söze ve soruya büyük olan başlar
Gönderen: Ceren üzerinde 18 Mayıs 2019, 17:30:26
Esselamu aleyküm. Rabbım razı olsun bilgilerden kardeşim...


Konu Başlığı: Ynt: Söze ve soruya büyük olan başlar
Gönderen: Sevgi. üzerinde 19 Mayıs 2019, 03:52:53
Aleyküm selâm bir yerde konuşulurken söze büyükler başlamalıdır bu adaptandır sonra küçük olanlarda fikirlerini söyleyebilir