1174— Kays, babasından anlattığına göre, babası, Resûlüllah hutbe okurken geldi de, güneşe karşı durdu. Peygamber (Gölgeye gir!) diye ona işaret etti O da gölgeye-geçti.[1080]

 

Bilhassa sıcak aylarda ve memleketlerde güneş altında kalmak çok tehlikelidir, Güneş çarpması denen ve ölüme de sebep olabilen tehli­keli hastalığa sebep olur. Ayrıca insan güneş altında sıkıntı çeker ve rahat­sız olur. Bunun için gölgeli yerleri seçip oralarda oturmak hem sağlık ba­kımından, hem de iç huzuru bakimsndan faydalıdır.[1081]

(558) Elbise İçinde kalça Üstü Oturup Dizleri Dikmek
 

1175— Ebu -Saıd El-Hud demiştir ki:

— Resûlüllah (Sav) iki giyinişi ve iki âliş-verişi yasakladı: «Alis-verişte Mülâmese ve mîthaîbeze'yi yasakladı.

MÜlamese: İçine bakmaksızın eşyanın dışına insanın el dokundur­ması ve yoklamasıdır.

Mtinabeze: Bîrinin başkasına ait raali üzerine elbise, mendil atması ve O mala bakmaksızın ona sahip olmasıdır.

Bu şekildeki alış-ver işler (eşyaya) bakmaksızın olur. Yasaklanan iki giyinişten biri yarım giyiniştir ki., yan taraftan bir kısmım açık bıraka­rak diğer vücudu örtmeye denir. Diğeri ise, oturarak dizleri dikmek ve elbisesiyle onları birbirine bağlamak ve ayrıca avret sayılan yerlerinde örtü bulunmamaktır.»[1082]


Bu Hadîs-Î Şerîf ofurma ve örtünme edebiyle ilgili olarak bu bölümde yer almıştır. Aynı zamanda alış-veriş münasebetlerinde cahiliyef devrinde uygulanmakta olan İkİ turlu satışın yasak durumunu do içine almaktadır. Şimdi bunları ayrı ayrı ele alıp inceleyelim :

Elbise giyinmede İki asıl gaye vardır. Bunlardan biri, vücudu sıcak ve soğuk gibi zararlı tesirlerden korumaktır. Diğeri de, görünmesi haram olan yerleri örtmektir. Bu iki gayeye bağlı olarak giyinme tarzları, iklim şartla­rına ve memleketlerin geleneklerine göre değişir. Bazı oturuşlar, giyilmekte olan elbise şekilleriyle haram yerlerin görünmesine sebep olur İşte bu bi­çimdeki iki oturuş, müslümanlarm ilk devirde giydikleri elbiseler bakımın­dan yasaklanmıştır. Bugün de, haram yerlerin açılmasını temin eden giyim modaları veyo çeşitleri aynen yasak hükmüne girerler.

Hadîs-i Şerifte giyim ve kuşanma ile ilgili iki yasaktan biri, «Ihtibâ» halinde oturuş esnasında belden aşağı giyilmekte olan elbisenin belden dolaştırılıp, iki dizi birbirine bitiştirerek karın kısmına bağlamaktır. «Ihtibâ» kıç üzerine oturup iki dizi dikmek şeklindeki oturuşa denir. O zamanki gi­yim tarzına göre bu oturuşla haram yerler gözlerden korunamadığı İçin yasaklanmıştı. Haram yerlerin görünmesi bahis konusu olabilecek her devir ve her çeşit giyimde aynı yasaklık var demektir.

Giyimle İlgili ikinci yasak, metinde «İştimalü's-Sammâ» diye isimlen­dirilen giyinme tarzıdır. Bu da şu şekilde izah edilmektedir: Yukardan aşağı giyilen bir elbisenin bir tarafında yırtmaç bırakarak yan tarafın açılmasına sebebiyet vermek veya elbisenin bir kısmını yandan omuza atarok yine ba­kılması haram olan yerlerin açılmasına imkân bırakmaktır. Bu tarzdaki gi­yimlerde dinin emrettiği şekilde örtünme olmadığından bunlar yasaklan­mıştır. Haram yerlerin örtünmesini sağlamayan her türlü elbise böyle yasak kısmına girer.

Alış-verişle ilgili iki yasağa gelince, bunlardan bîrine «Mülâmese» de­nir. Dışardan elle yoklamak suretiyle bir eşyayı kabullenmek veya satıl­makta olan bir mala el değdirmek suretiyle onu satın almış kabul etmek adedi üzere yapılan alış-verİşin adıdır ki, bunda aldanma veya aldatma halleri bulunduğundan yasaklanmıştır.

Diğerine «Münabeze» denir. Yine bir malı inceleyip bakmadan onun üzerine mendil, bez ve elbise gibi bir şey bırakmak suretiyle ona sahip olmaktır, yâni; onu satın almış sayılmaktır. Bu da İhtilâfa ve çekişmeye yol açan bir alış-verİş şekli olduğundan yasaklanmıştır. Alış-verİşte mal va­sıfları bildirilir, görülür ve kıymeti konuşulur. Kıymet üzerinde anlaştıktan sonra da rızaları üzere söz kesilir. Bu hususta fazla bilgi için «İslâm Fıkhı ve Hukuku» adlı kitabın 151-157. sayfalarına bakılsın.[1083]

[1080] A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/536.

[1081] A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/536.

[1082] Buharı: ili) Kİtabu'I-üb&s, (20.) Bab. Müslim: m) Kitatro'1-Buyu', Hadis : 3. Nese'î: C. IV, Cüa : 8, Sayfa: 185. 1964/Mısır bsk. h: C. 11, s. 564, 585.

A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/536-537.

[1083] A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/537-538.

Esselau aleykum.rabbim bizleri peygamber efendimizin sünnetine tabi onun yolunda giden kullardan olalim inşallah. ...

Ve aleykümüsselam Rabbim bizleri Peygamberimiz in yolundan ayırmasın Rabbim paylaşım için razı olsun.

Aleyküm Selâm Ve Rahmetüllahi Ve Berakâtühu 🌸

Bu konularda çok dikkatli olunması gerekir.  Eğer hak yolunda ilerlemek isteniyor ise emir ve yasaklarına hakkıyla uyunmalıdır. Mevlam bizleri istediği gibi hayırlı kullarından olmayı nasip etsin inşaAllah. Aminn ecmain 🌹

🌹 LÂ İLÂHE İLLALLAH MUHAMMED'EN RESÛLULLAH 🌹

Ve aleykümselam. Mevlam Peygamberimizin buyurduklarını hakkıyla yerine getirmeyi nasip eylesin inşallah