818— Talk ibni Hubeyb'den rivayet edildiğine göre demiştir ki, şe­faati inkâr eden insanların en şiddetlisi idim. (Şefaatin sabit olup olma­dığını) Câbir'e sordum. O dedi ki, ey Tulayk = ey Talakcık! Peygamber (Sav) in şöyle buyurduğunu işittim:

— (Günahkârlar) Cehennem'e girdikten sonra (şefaat sayesinde) Cehennemden çıkarlar.» Biz de senin okuduğunu (Kuran)ı okuyoruz (ve şefaatin var olduğuna inanıyoruz).[357]

 

Bir sevgi ve merhamet ifadesi olarak küçültme lâfzı ile başkasına hitap etmek ve çağırmakta bir beis bulunmadığına ve İslâm adabına aykırı düşme­diğine, ashabı kiramdan Câbir hazretlerinin bu hadîs-i şerîf münasebe­tiyle arkadaşına vaki «Tulayk = Talakcık hitabı delil teşkil etmektedir. Türkçede isimlerin sonuna cik, cuk, cağız ekleri getirilerek bu küçültme ya­pılır. Mehmetçik, oğulcuk, yavrucağız gibi... Ancak hakaret maksadıyle başkasına böyle hitaplarda bulunulması caiz değildir. Başkasını incitecek ve gönlünü kıracak söz ve hareketlerden sakınmak edebdİr.

Şefaatin lügat manası başkasına yardım etmek, onun için dilekte bu­lunmaktır. Buradaki mevzu, âhİrete ait olan şefaat meselesidir. Ehl-i Sünnet dışında kalan Haricîlerle Mutezile mezhebine bağlı olanlar kıyamette şe­faatin vuku bulmayacağına inanırlar ve buna, kâfirler hakkında olan âyet-i kerîmelerin manasını genişleterek mü'minlerden cehennemlik olanları da âyetin şümulüne sokmak suretiyle bu âyetleri delil gösterirler.

Ehl-i Sünnet âlimleri ise, şefaatin kâfirler için mümkün olmayacağını, mü'minler için hak olduğunu gerek âyet-i kerîme, gerekse meşhur hadîs­lerle ispat etmektedirler. Buradaki hadis-i şerîf de bu İnancı teyid etmekte ve muhaliflere karşı bir delil sayılmaktadır.

Şefaat beş kısımdır:


1— Kıyametteki  dehşet korkusundan  rahata  kavuşturmak ve  hesabı çabuklaştırmak suretiyle başkasına yardımcı olmak.

2— Bir topluluğu Cennete koymak. Bu ikisi Peygamber (Sav) e mahsustur.

3— Allah'a ortak koşmaksızın, küfre varmaksızın Cehenneme hak ka­zanan kimselere Peygamberin şefaat etmesi ve Allah'ın dilediği kimselere şefaat etmesi.

4— Günahkârlardan Cehenneme girenlere Peygamberlerin, Meleklerin ve müminlerin şefaat etmesi. Böylece Allah, Lâ iâhe İllallah diyen her mü­mini Cehennemden çıkarır.

5— Dereceyi artırmak suretiyle şefaatin vuku bulması. Bu beş kısmın dışında da bazı şefaat şekillen ileri sürülmektedir.[358]

 

(360) İnsan Kendine İsimlerinin En Sevimli Olanı İle Çağrılır
 

819— Hanzele ibni Hizyein anlattığına göre, şöyle demiştir:

«— İnsana, isimlerinin ve künyelerinin en sevimlisi olanla hitap et­mek, Peygamber (Sav)'in hoşuna giderdi.»[359]

 

Bir kimseye birden çok isim vermek ve birkaç künye takmak Arablarda âdet olduğundan bunlar içinde sevilen ve sevilmeyenler olurdu. Bir insana isimleri içinde en hoş olan isim hangisi ise onunla çağırmak terbiye ve nezaket ifadesidir. İsim sahibinin gönlünü hoşnud etmektir. Başkasının gön­lünü incitmeyip onu memnun etmek sevabtır, Allah katında mükâfatı vardır. Onun için muhatabın hoşuna giden İsmi neyse onunla onu çağırmak gerekir.

(Bu hadîs için başka bir kaynak bulunamamıştır.)[360]

[357] Müslim: (1) Kitabu'1-lman, Hadis: 320. Fadlu'llah: C. II, s. 280-283.

A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/175.

[358] A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/175-176.

[359] A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/176.

[360] A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/176-177.

Es Selamün Aleyküm . İnsanların isimlerini kısaltarak onları çağırmak da bir sakınca yoktur . Fakat insanları incitmemek ve onların hoşlanmadığı şekilde onlara hitap etmeme konusuna dikkat edilmesi gerekir .

ALLAH cc razı olsun

Aleyküm Selam..İnsanın gönlünu inciten onuruna dokunan hitap sekli tabiki de hoş larsılanmaz.. İsmiyle çağirmakta dahıl olmak üzere.. Dikkat etmelıyız.. Allah razı olsun

Ve aleykumusselam ve rahmetullah.bu tarz kucuk dusurucu,gonul kirici tavir ve davranislardan uzak duralim insallah.
Rabbim  ahlakimizi guzellestirsin.Allah razi oksun payalsim icin

Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah.  Gerçekten çok yanlış bir davranıştır.  Rabbim bizi bunu yapmaktan korusun. Rabbim paylaşım için razı olsun.

selamun aleyküm.
Rabbim bu durumdan bizleri korusun bir kimseyi hiçbir zaman aşağılamamlıyız.
Allah c.c. razı olsun.

Aleykumselam.Kalbi hos tutan gurur kirmayan bencilliknkibir tutmayan sozler soyleyen ce musluman kardesinin gonlunu alan sozler soyleyen kullardan olalim insallah....

      Bir başkasını seviyen den küçükse adının peşinden "cık cuk acağız"gibi ekleri getirerek onun ismini küçümseye bilirsin....Fakat her konu da bir edep vardır..Çünkü karşında ki insanın seviyesi seninle aynı ise bu aykırıdır....Allah teala edebini bilen hayırlı kullardan etsin.....

Selamun aleykum
Bir baskasini kucuk dusurecek isim veya isminin kisaltilmasi yapilmamalidir.
Allah razi olsun