> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Hadis Eserleri > Ebu Hanife nin Hadis Anlayışı  > Ebu Hanife Müsnedleri
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Ebu Hanife Müsnedleri  (Okunma Sayısı 2687 defa)
15 Eylül 2011, 14:32:13
Sümeyye

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 29.261



Site
« : 15 Eylül 2011, 14:32:13 »



6- Ebu Hanife Müsnedleri


Ebu Hanife'nin rivayet ettiği ve hüküm istinbatında kullandığı hadisleri bir araya getirme çalışmaları bizzat talebeleri tarafından, ya hayatında veya ölümü akabinde başlatılmış, daha sonraki devirlerde de onun hadislerini ih­tiva eden müsnedler cemedilmiştir.[294] Ebu Yusuf ve İmam Muhammed'in Kitabü'l-Asarları bu konuda ilk örneklerdir.[295]

Ebu'1-Vefa el-Efgâni’nin ifadesine bakılırsa, hadis ilminde, Hz. Peygamber'in âsâr ve ahbârında, sahabe ve tabiîn kavillerinde, fıkhî baplara gö­re güzel bir şekilde tertiplenmiş ilk telif eser Ebu Hanife'nin Kitabü'l-Âsârıdır. Daha sonra bu yolu Mekke'de İbn Cüreyc, Medine'de Malik b. Enes ve Said b. Ebi Anıbe, Basra’da Osman el-Bettî, Şam'da Evzaî takip et­mişlerdir.[296] Biraz önce de belirttiğimiz gibi, talebeleri Ebu Yusuf ve İmam Mahammed'in derledikleri Kitâbü'l-Âsâr'lar günümüze kadar ulaşmış olmakla beraber, Ebu Hanife'nin bizzat böyle bir eser telif ettiği bilinmemek­tedir. Afgânî, muhtemelen, talebelerine ait Kitâbü'l-Âsârları onlara Ebu Hanife'nin imlâ ettirmiş olabileceğinden hareketle böyle bir neticeye varmış olmalıdır.

Ebu Hanife'nin fıkhî kaynağını teşkil eden hadislerin toplandığı müsnedler, talebelerininki de dahil olmak üzere yirmiden fazladır. Bunlardan on beşini Ebu'l-Müeyyed el-Hârezmî tekrarları hazfederek bir araya getirmiş ve bu eser iki cilt halinde ilk defa Hindistan'da basılmıştır.[297] Bu müsned­lerin derleyicileri Hârezmî'nin verdiği sıraya göre şunlardır:

1- Ebû Muhammed, Abdullah b. Muhammed b. Yakub İbnü'l-Hâris el-Hârisî el-Buharî, Abdullah el-Üstaz es-Sebezmûnî (ö.340)

2- Ebu'l-Kasım Talha b. Muhammed b.  Cafer eş-Şahidi'1-Adl (el-Bağdadi) (ö.380)

3- Ebu'1-Hayr,[298] Muhammed b. el-Muzaffer b. Musa b. İsa b. Mu­hammed (el-Bağdadi) (ö. 379)

4- Ebu Nuaym Ahmed b. Abdillah b. Ahmed el-Isfahânî (ö. 430) [299]

5- Ebu Bekr Muhammed b. Abdülbakî b. Muhammed el-Ensârî (ö.536)

6- Ebu Ahmed Abdullah b. Adiyy el-Cürcânî (ö.365)[300]

7- el-Hasen b. Ziyad el-Lü'lüî (ö. 240)

8- Ömer b. el-Hasen el-Eşnaî (ö. 349)

9- Ebu Bekr Ahmed b. Muhammed b. Halid b. Huliy el-Kilâî

10- Ebu Abdillah Muhammed b. el-Huseyin b. Muhammed b. Husrev el-Belhî (ö. 522)

11- Ebu Yusuf Yakub b. İbrahim el- Ensârî (ö. 182)

12- Muhammed b. Hasen eş-Şeybânî (ö. 187)

13- Hammad b. Ebi Hanife (ö. 170)

14- Muhammed b. Hasen es-Şeybanî'ye ait diğer bir Müsned.

15- Ebu'l-Kasım Abdullah b. Muhammed b. Ebi'l-Avvâm es-Sa'dî.[301]

Harezmî'nin zikretmediği diğer Ebu Hanife müsnedi sahipleri şunlar­dır:

16- Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed ed-Dûrî el-Bağdadi (ö. 331)

17- Ebu Bekr Muhammed b. İbrahim el- Isbahânî, (ö. 381)

18- Ebu'l-Hasen Ali b. Muhammed b. Habib el-Mâverdî (ö. 450)[302]

19- Sadruddin Musa b. Zekeriyya el-Mısrî el-Haskafî (ö. 650)

20- Necmüddin el-Kübrâ Ahmed b. Ömer ez-Zahid (ö. 618)

21- Kasım b. Kutluboğa el-Mısrî (ö. 879).[303]

Bunlardan ayrı olarak h. 332 yılında vefat eden İbn Ukde namıyle ma­ruf muhaddis Ebu'l-Abbas Ahmed b. Muhammed b. Said el-Kûfî'nin Ebu Hanife müsnedi olduğu, Aynî'nin ifadesine göre sadece bu müsnedin binden fazla hadisi ihtiva ettiği, 385 yılında ölen İbn Şahin adıyla maruf muhaddis Ebu Hafs Ömer b. Ahmed b. Osman'la aynı yıl vefat eden Ebu'l-Hasen Ali b. Ömer ed-Dârekutni’nin de birer Ebu Hanife müsnedleri olduğu belirtil­mektedir.[304]

H. 481 yılında ölen Abdullah b. Muhammed el-Ensârî, Öğrencisi Said b. Seyyar el-Herevî için Ebu Hanife'nin hadislerini bir kitap halinde topla­mıştır.[305]

İbnu'l-Kayserânî adıyla meşhur, Muhammed b. Tahir b. Ali el-Makdisî (ö. 507) nin, "Etraflı Hadis-i Ebi Hanife" adında bir kitap cemettiği belirtil­mektedir.[306]

İbn Asâkir diye bilinen Şam muhaddisi Ebu'l-Kasım b. Ali b. el-Hasen b. Hibetullah (ö. 571) in eserleri arasında "Müsnedu Ebi Hanife" isimli bir kitap olduğu kaydedilir. [307]

H.1080 yılında ölen Şeyhu'l-Harem muhaddis İsa el-Ca'ferî el-Ma'ribî de Ebu Hanife'nin müsnedini cemedenlerden birisidir.[308]




[294] Ebu Yusuf ve imam Muhammed'in derledikleri, Kitabül-Asarların daha sonra derlenen Ebu Hanife müsnedlerine nazaran daha sağlıklı olduklarında şüphe yoktur. Nitekim sonradan derlenmiş Ebu Hanife Müsnedlerinin ona nisbeti tartışmalıdır. Bu cümleden olarak Fahreddin Râzî şöyle der: "Ebu Hanife'nin müsnedine gelince, açıktır ki, hadis alimleri ve bu sanatın büyükleri, onu kesinlik­le kabul etmez ve ona iltifat etmezler. Ayrıca Ebu Hanife (rh.) müsned cemiyle meşgul olmamış­tır. Fakat ashabı, Malik'in Muvattaını ve Şafiî'nin Müsnedini görünce böyle bir müsned cemetmeyi zorunlu görmüşlerdir." (Menâkıbu'ş-Şâfiî, 147) Fakat Râzî bu arada, Şafiî'nin müsnedinin de ay­nen Ebu Hanife müsnedleri gibi somadan derlendiğini unutmuş görünmektedir. Hatta Kevserî'nin belirttiğine göre en erken Şafiî müsnedi, h.5. asırda derlenmiştir. (Îhkaku'1-Hak, 26). Burada yeri gelmişken, bu müsnedlerin, rakib mezheplerin, Ebu Hanife'nin az hadis bildiği şeklin­deki ithamlarına cevap mahiyetinde bir hadis imali işi olduğunu belirten Goldziher’in görüşüne de temas etmek istiyoruz. O şöyle der: "Ebu Hanife’nin tilmizleri, onun görüşlerini diğer imamlarınkinden daha fazla olarak müsnedin hadislerine temel yapmışlardır. Böylece tatbike konmuş büyük sayıda müsned hadisler imali ile, rakib mezhebin yaptığı, Ebu Hanife'nin kendi akidesinde hadise ancak pek cüzî bir önem atfettiği yollu ithamın asıl ve esastan ârî bulunduğunun delili elde edilmiş olacaktı. İmamın en ön sıradaki arkadaşlarından h. 7. asra kadar  zira sahip bulunduğum malu­mat daha ileriye gitmemektedir. Ebu Hanife'nin görüşlerinden alınma müsned tertibi teşebbüsleri devamlı şekilde yenilenmiş bulunmaktadır. 7. asırda Hârezm ilâhiyatçısı Ebul-Müeyyed Muhammed b. Mahmud (ö. 665) un elinde Ebu Hanife'ye dair 15 muhtelif müsned vardır. Onları fıkıh baplarına göre tanzim edip bir kitap haline getirmiştir. Mamafih onun bu tevsikatı, Hanefi mezhe­binin bütün müsned edebiyatını tüketmiş değildir." (Muhammedanische Studien, M.S. Hatiboğlu çevirisi, II, 191; Krş. Müslim Studıes, II, 230).

Goldziher'in belirttiği hadis imali işinin belli bir noktaya kadar sadece Ebu Hanife müsnedlerinde değil, diğer hadis mecmualarında da müessir olduğunu kabul etsek dahi, böyle toptancı bir görüş­le, Ebu Hanife'ye isnad edilen bütün hadislerin uydurma olduğunu söylemek mümkün değildir. Böyle bir iddia Ebu Hanife'nin büyük ölçüde hadislere dayandırdığı fıkhının da temelsiz olduğu sonucuna yol açabilir. Halbuki Goldziher, başka bir yerde Hanefi mezhebine övgüler düzüp, onun, diğer mezhepler karşısında, döneminde fevkalade ileri bir merhaleyi temsil ettiğini söylerken, (bkz. İspanya Arapları ve İslam, çev. l.H. Ünal, İslâmî Araştırmalar Dergisi, Sayı I, 93-98) bu mezhebin hüküm kaynaklarının başında, önem bakımından Kur'an'dan sonra, sayı bakımından on­dan önce yer alan hadis rivayetlerini Ebu Hanife taraftarlarının imalatı gibi göstermesi, isabetsiz olduğu kadar ilmî dayanaktan da yoksundur.

[295] Ebu Hanife'nin diğer bir talebesi Züfer b. Hüzeyl (ö. 157)in de Kitâbü'l-Âsârı olduğu bildirilmektedir. (Bkz. Kevserî, Te'nib, 156).

[296] Afgânî'nin imam Muhammed'in Kitâbü'l-Asarına yazdığı şerhin mukaddimesinden naklen VehbiSüleyman Gavci, Ebu Hanifeti'n-Nu'man 171-172.

[297] Ebul-Müeyyed Muhammed b. Mahmud ef-Hârezmî, Câmiul-Mesânîd, I-II, Dârül-Kütübi'l-İlmiyye(Hind baskısından ofset). Bu eserin daha sonra yapılan ihtisarları hakkında bilgi almak için bkz. Keşfu'z-Zunûn, II,1681. Bizzat Hârezmî'nin ve kitabında yer verdiği Müsned derleyicilerinin bir­çoğunun hadisçilikleri yönünden bir tenkidi için bkz. Şâkir Zîb Feyyaz, Ebû Hanife Beynel-Cerh ve't-Ta'dîl, 39-44. Hadis kitaplarını beş tabakaya ayıran Dehlevî, Hârezmî'nin Müsned'ini, zayıf ve uydurma hadis kitaplarına ayırdığı IV. tabakada zikretmiştir.( Bkz. Hüccetullahil-Bâliğa, I, 107.)

[298] Keşfu'z-Zunûn'da Ebul-Hüseyin, bkz, II, 1680.

[299] Ebu Nuaym'ın bu Müsned'de sadece iki rivayeti vardır. (Bkz. Şakir Zib, Ebû Hanife, 41)

[300] Ebu Hanife'ye şiddetli hücumlarıyla tanınan İbn Adiyy'in, Tahavî ile buluştuktan sonra tavrının değiştiği ve Müsned'i ondan sonra cem ettiği belirtilmekle beraber (Bkz. Te'nîb, 169), bu Müsned'de tek bir rivayeti bile yoktur (Bkz. Şakir Zîb, Ebu Hanife,40).

[301] Hârezmî, Câmiul-Mesânid, 1,4-5. Kâtib Çelebi, Hârezmî'nin cem ettiği müsnedlerin 15.si olarakMâverdî (ö.450)'nin Müsned'ini kaydetmektedir, (bkz. Keşfu'z-Zunûn, II, 1681.)

[302] Keşfu'z-Zunûn, U, 1681.

[303] Mu'cemu'l-Musaniufîn, II, 120-121.

[304] Kevserî, Te'nîb, 156.

[305] Gavci, Ebu Hanife, 173.

[306] Age., 173.

[307] Age., 173.

[308] Age., 174. Dr. İsmail Hakkı Ünal, İmam Ebu Hanife'nin Hadis Anlayışı Ve Hanefi Mezhebinin Hadis Metodu, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları: 61-64

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Ebu Hanife Müsnedleri
« Posted on: 29 Mart 2024, 02:43:28 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Ebu Hanife Müsnedleri rüya tabiri,Ebu Hanife Müsnedleri mekke canlı, Ebu Hanife Müsnedleri kabe canlı yayın, Ebu Hanife Müsnedleri Üç boyutlu kuran oku Ebu Hanife Müsnedleri kuran ı kerim, Ebu Hanife Müsnedleri peygamber kıssaları,Ebu Hanife Müsnedleri ilitam ders soruları, Ebu Hanife Müsnedleriönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes