Zekat veya Cizye vermeyenin cezası nedir?

- İslam hukukunda zekât vermemeye terettüp eden bir hadd-i şeri yoktur.

Ancak şer’î haddin olmamasına karşılık ta’zir cezası vardır. Ta’zir, umum halkın ve kamunun menfaatini ve maslahatını gözetmeye yönelik olarak devlet reisine(devlet yetiklilerine) tanınan ve onlara tarafından tespit edilen bir cezadır.

Bu ta’zir cezasının tatbikine göre, hâkim tarafından zekâtını vermeyen kimsenin malından bir kısmının zorla alınması söz konusudur.

Bu konudaki hükmün dayanağı ise Ahmed b. Hanbel, Nesai ve Ebu Davud’un Hz. Peygamberden rivayet ettikleri şu hadis-i şeriftir:

“Kim sevabını bekleyerek zekâtını verirse, ona (verdiği zekâtın) sevabı vardır. Kim zekâtı vermekten imtina ederse, biz onun zekâtını (zorla) alırız, ayrıca develerinden (ilgili zekât malından) de bir  kısmını alırız. Bu yüce Rabbimizin farz kıldığı vecibelerindendir. Bu (alınan zekât, mal) Muhammed ailesi için helal değildir.” (bk. Neylu’l-Evtar, 4/121; V. Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 2/735)

Şayet zekâtı inkâr ettiği için vermekten imtina eden olursa devlet ona karşı savaş açar. (bk. Zuhaylî, a.g.y)

- Cizye, İslam devleti ile İslam’ın hâkimiyetini kabul eden gayr-ı müslim muharipler arasında yapılan bir anlaşmanın gereğidir. Bu cizyenin karşılığında onların malları, canları, ırzları himaye edilecektir.

Cizyeyi vermedikleri zaman bu taahhüt ortadan kalktığı gibi, ilgili barış anlaşması da ortadan kalkar. Yine harp hali başlar.

Bu sebeple, cizye vermemenin ayrı bir şer’i cezası yoktur. Çünkü bu belli bir anlaşma çerçevesinde taahhüt edilen bir vergidir. Bu verginin kimlerden, nasıl ve ne miktar alınacağına dair alimlerin farklı görüşleri vardır. (bk. V. Zuhayli, el-Fıkhu’l-İslamî, 6/442-451)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet