Farz namazların rekat sayısının delili nedir?

Namazın kılınış şekline dair Kuran’da ayrıntılı bilgi verilmemekle birlikte çeşitli ayetlerde kıraat (Müzzemmil 73/20), kıyam (Bakara 2/238), ka‘de (Âl-i İmrân 3/191), kıble (Bakara 2/144), abdest (Mâide 5/6), rükû ve secde (Hac 22/77) gibi namazın bazı şartlarına ve rükünlerine işaret edilmiştir.

Ayrıca yolculukta ve düşman tehlikesinin bulunması hallerinde namazın nasıl kılınacağı hususuna yer verilmiştir. (Nisâ 4/101-103)

Hz. Peygamber (asm), namazın İslâm’ın beş şartından biri (Buhârî, İmân, 1, 2; Müslim, İmân, 19-22) ve amellerin en faziletlisinin vaktinde kılınan namaz olduğunu (Buhârî, Tevhid, 48), kulun kıyamet günü ilk olarak namazdan hesaba çekileceğini (Ebû Dâvûd, Salât, 145; Tirmizî, Salât, 188) bildirmiş, yeni müslüman olan birine her gün beş vakit namaz kılması gerektiğini söylemiştir. (Buhârî, İmân, 34; Müslim, İmân, 8, 10, 29, 31)

Namazların rekatları konusunda ise, açık bir ayet yoktur.

Farz namazların rekat sayısıyla ilgili olarak da bir hadis rivayetine rastlayamadık.

Farz namazların rekat sayıları her gün cemaatle beş defa kılınan bir namaz olduğundan, bütün Müslümanlar tarafından çok bilindiği için, bu konuda insanlar böyle bir rivayeti aktarmaya ihtiyaç hissetmemiş olabilirler. Veya bizzat Hz. Peygamber bu rekat sayısını -fiili uygulamalarından dolayı- ayrıca belirtmeye ihtiyaç duymamış olabilir.

Bunun en büyük delili, Hz. Peygamberin farz namazlarla birlikte kılınan nafile/sünnetler için rekatlarını belirtmiş olmasıdır.

Farzlar daha ehemmiyetli olmasına rağmen, onların değil de sünnetlerin rekat sayısının belirtilmesi, farzların herkes tarafından çok iyi bilindiğini, ayrıca bir bilgiye gerek olmadığını göstermektedir.

Buhari ve Müslim gibi en sahih hadis kaynaklarında yer alan rivayete göre, Hz. Peygamberin “Benim nasıl namaz kıldığımı görüyorsanız siz de öyle kılın.” (bk.Neylu’l-Evtar, 1-2/472)

Peygamber Efendimiz (asm), “Namazı benden gördüğünüz gibi kılınız.” diyerek (Buhârî, Ezan, 18; Dârimî, Salât, 42) namazların rekat sayılarını ve kılınış şeklini uygulamalarıyla öğretip açıklamış, kendisine bu konuda soru soran bir kişiye, “İki gün bizimle kıl” diyerek onu uygulamalı olarak öğrenmeye yönlendirmiştir. (Müslim, Mesacid, 178; İbn Mâce, Mevakıtü’s-salât, 1; Nesâî, Mevâkıtü’s-salât, 7)

Bu hadis rivayetlerinin de gösterdiği gibi, her gün günde beş defa Resulullah ile birlikte namaz kılan sahabenin bu konuda yeteri kadar bilgi sahibi olduklarını göstermektedir.

Nafile/sünnet namazları böyle değildir. Bunların önemli bir kısmı evde eda ediliyordu. Bu sebeple bunların belirtilmesine ihtiyaç vardı ve bu ihtiyaca binaen nafilelerle ilgili bilgi veren bir çok rivayetler de olmuştur.

Örneğin; Abdullah İbn Ömer şöyle demiştir: “Ben Hz. Peygamberle birlikte (aynı yerde) Öğleden önce 2, öğleden sonra 2, akşam namazından sonra 2, yatsıdan sonra 2, sabah namazından önce 2 rekat namaz kıldım.” (Buhari, Teheccud, 25)

Sahabe efendilerimiz döneminden itibaren namaz ibadeti, bütün çeşitleriyle Hz. Peygamber’in uygulama ve açıklamalarına uygun şekilde nesilden nesile dinî hayatın canlı bir parçası olarak intikal ettirilmiş, bütün Müslümanlar ve İslâm âlimleri namazın farz olduğu hususunda görüş birliği içinde olmuştur.

Bu sebeple fıkıh eserlerinde namazın farziyetinin kitap, sünnet ve icmâ delillerine dayandığı ve bu ibadetin en kuvvetli dinî vecîbelerden biri olduğu belirtilir.

Ayrıca hadis kaynaklarında yer alan Resûl-i Ekrem’in namazla ilgili fiilî, kavlî ve takrirî sünnetleri fakihler tarafından fıkıh metodolojisi çerçevesinde değerlendirilerek namazın çeşitleri, rek‘at sayıları, vücûb ve sıhhat şartları, rükünleri, kılınış biçimleri ve benzeri konular ayrıntılı şekilde incelenmiştir.

Fıkıh eserlerinde namazla ilgili konular, tahâret kısmından sonra ibadetlerin ilki olarak “kitâbü’s-salât” başlığı altında ele alınır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet