Amerika'daki caminin kubbesine ihlas suresini neden yazdı

ABD'nin en büyük camisindeki hat sanatı uygulamalarını yapan Hattat Hüseyin Kutlu, "İslam bir medeniyettir ve bu medeniyetin merkezinde camiler olmalıdır." dedi.

ABD'nin Maryland eyaletinde yer alan ve resmi açılışı dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılan ABD'nin en büyük camisinin hat sanatı ustası Kutlu, AA muhabirine hem İslam sanat anlayışı hem de Türk Amerikan Kültür ve Medeniyet Merkezi hakkındaki görüşlerini anlattı.

"Üzerinde en çok çalıştığım üç alan; medeniyet, kültür ve sanattır" diyen Kutlu, bir diğer adı da "Amerika Diyanet Merkezi" olan Türk Amerikan Kültür ve Medeniyet Merkezi bünyesinde yer alan camideki hat sanatı uygulamalarının ne tür manevi anlamlar içerdiğini dile getirdi.

Hattat Hamid Aytaç'tan hat, Sabahattin Volkan'dan musiki dersleri alan Kutlu, "İslam medeniyetinin merkezi" olarak tanımladığı camileri daha yakın tanıyabilmek için uzun süre imamlık yaptığını ifade etti. Emekli olduğu 2002 yılından sonra İslam medeniyetinin geleneksel sanatları üzerindeki çalışmalarını daha da yoğunlaştıran Kutlu, Türkiye'nin en önemli hattatları arasında yer alıyor.

Kutlu, "İslam bir medeniyettir ve bu medeniyetin merkezinde camiler olmalıdır." ifadesini kullanarak İslam sanatlarını, İslam medeniyeti ve kültürü üzerindeki taç olarak nitelendirdi.

"Biz, mabedi bir mabet medeniyetine, ezanı bir ezan medeniyetine, ramazanı da bir ramazan medeniyetine dönüştürmüşüz" diyen Kutlu, özellikle Mimar Sinan'dan itibaren camilerin bir kainat tasavvuruyla inşa edilmeye başladığını anlattı.

Kutlu, geleneksel İslam sanatlarının modern zamanlarda Müslüman toplumlarda önemli ölçüde kaybedildiğini ve bu kayıpların giderilmesi için arkeolog hassasiyetiyle çalışılması gerektiğini belirterek "İslam ümmeti yeniden kendi medeniyet köklerine dönmeli." değerlendirmesini yaptı.

Mezar Taşlarımızı okuyamadığımız gibi camilerimizi de okuyamıyoruz

Caminin mimarı Muharrem Hilmi Şenalp'in eserlerinin bu medeniyet anlayışına uygun şekilde inşa edildiğine dikkati çeken Kutlu, Amerika Diyanet Merkezi camisinde Osmanlı usulünde olduğu gibi "arşın" sisteminin kullanıldığına işaret etti.

Kutlu, "Kendi mezar taşlarımızı ve kitabelerimizi okuyamadığımız gibi artık camilerimizi de okuyamıyoruz; bunlar şerhe muhtaç." diyerek bunların yeni kuşaklara izah edilip öğretilmesiyle "camileri anlayan bir neslin ortaya çıkabileceği" değerlendirmesinde bulundu.

Maryland'deki caminin girişlerine, müminlerin cennete girerken meleklerden duyacakları ayetleri işlediğini söyleyen Kutlu, caminin kubbesinde İhlas Suresi'nin yer aldığını, bunun, Hristiyanlığın yaygın olduğu bir ülkede "tevhid" akidesine vurgu yapmak amacıyla tercih edildiğini ifade etti.

Camide ayrıca "Müminlerin ayırt etmeksizin tüm peygamberlere iman ettiklerini" ifade eden ayet ile Hz. Muhammed'in (sav) "hak din üzerine gönderilmiş" olduğunu beyan eden ayet de yer alıyor.

- "Malum anlayışın sahibi Müslümanlara karşı son derece tavizsizler"

Kutlu, "Müminlerin inkarcılara karşı tavizsiz olduklarını ancak kendi aralarında merhametli olduklarını" anlatan ayeti de özellikle bir mesaj taşıması bakımından yazmak istediğini kaydederek "Malum anlayışın sahipleri ne yazık ki hahambaşı ile hoşgörülü ve tavizkar, Papa ile tavizkar, burada ne kadar yaramaz adam varsa bunların hepsine hoşgörülü; ama Müslümanlara karşı da son derece tavizsizler." diye konuştu.

Camideki belli yerlere hat işlemelerinin yapılabilmesinin başlı başına bir ilim olduğuna ve ciddi matematik hesaplamalar gerektirdiğine dikkati çeken hattat Kutlu, hangi tür kalemin nerede kullanılacağı ve hangi mesafede hangi boyuttaki hattın daha iyi görülebileceği gibi önemli detayların ince bir çalışma gerektirdiğini belirtti.

İstanbul'da gelecek ramazan ayında "İslam Medeniyeti Sanat Bahçesi" projesini hayata geçireceklerini söyleyen Kutlu, orada tüm geleneksel İslam sanatları uygulamalarının sergileneceğine işaret etti.

- Dünyanın dört bir yanındaki camilerde hat sanatını icra etti

Kutlu, çok sayıdaki değerli hat sanatı eserlerinin yanı sıra "Kaybolan Medeniyetimiz", Hattat Şevki Efendi’nin "Amme Cüzü", Alvarlı Efe'nin “Tarihçe-i Hayat”ı, “Hulâsatül-Hakâyık” ve “Türk Kültür ve Medeniyet Tarihinde Fatih Külliyesi” gibi eserleri de yayına hazırladı.

Hat sanatında hilye, kıta ve çeşidi orijinal istifler olmak üzere binden fazla eseri koleksiyonları süsleyen Kutlu, Adana Sabancı Merkez Camisi, Aşkaabad Camisi, Tokyo Camisi, Berlin Camisi, Konya Hacı Veyszâde Camisi ve Selçuk Üniversitesi Kampüs Camisi gibi ibadet mekanlarında hat sanatının en güzel örneklerini verdi.

Çeçenistan'da da bazı camilerde hat çalışmaları bulunan Kutlu, Köln'de yapımı devam eden bir camide de hat sanatı uygulamaları yapacağını bildirdi.

Bugüne kadar 18 öğrenciye hüsn-i hat icazeti veren Kutlu, 2015 yılında geleneksel sanatlar alanında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülünü aldı.

- ABD'nin en büyük camisi

ABD'nin en büyük camisi olan Türk Amerikan Kültür ve Medeniyet Merkezi bünyesinde inşa edilen cami, 16. yüzyıl geleneksel Osmanlı mimarisine uygun olarak inşa edildi.

ABD'deki iki minareli tek cami olan ibadethanede, avlu da dahil aynı anda 3 bin kişi ibadet edebilecek. Cami, bin 879 metrekare alan üzerine inşa edilirken, ibadethanenin altında 300 metrekare genişliğinde İslam Eserleri Müzesi yer alıyor.

AA