> Forum > ๑۩۞۩๑ İlim Dünyası Online Dergi Dünyası ๑۩۞۩๑ > Mostar Aylık Kültür ve Aktüalite Dergisi > Dosya Yazıları > Türkiye’de güvenlikli sitelerin kısa tarihi
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Türkiye’de güvenlikli sitelerin kısa tarihi  (Okunma Sayısı 1080 defa)
06 Haziran 2012, 11:04:34
Safiye Gül

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 15.436


« : 06 Haziran 2012, 11:04:34 »



Türkiye’de güvenlikli sitelerin kısa tarihi
Köksal ALVER • 55. Sayı / DOSYA YAZILARI


Dışarıya karşı kendini ifade biçimi, dışa karşı kendini konumlandırma tarzı, görece “steril” bir hayatın yapıcı unsurları arasında statü, prestij, tüketim kalıpları, farklılık arayışı, izole olma gibi özellikleriyle öne çıkan güvenlikli siteler, birçok yönüyle farklı bir dünyayı temsil iddiasındalar.

Son zamanların dikkat çekici bir olgusu güvenlikli siteler. Kapalı/kapılı yerleşmeler, lüks siteler, korunaklı evler, müstahkem mekânlar, refah adacıkları gibi çok değişik adlarla karşılansa da bu mekânların ana özelliği dışa kapalı yerleşimler olması. Kapalı/kapılı, teknoloji ve insan gücünün elverdiği olanaklarla sürekli korunan, dışa radikal bir şekilde kapalı mahaller. Kentin içinde yahut dışında kendine özel bir yapılanması olan, kentsel ayrışmanın bir boyutunu oluşturan, bir anlamda kenti ve kentsel hayatı bölüp parçalayan, kenti ötekileştiren ve kendini merkeze yerleştiren bir zihnin, dünya görüşünün ve hayat tarzının mekân, ev ve mahaldeki iz düşümü. Bu yerleşmeler çok boyutlu, çok yönlü. Bundan ötürü bir mimarî olduğu kadar, sosyolojik olgudur; ekonomi dilinde bir karşılığı olduğu kadar, siyasetin diline de uygun. Her açıdan bakılmaya, analiz edilmeye değer bir husus güvenlikli siteler.

Bir proje aslında güvenlikli siteler; kelimenin tam anlamıyla birer ütopik proje. Birer sunum hatta. Hayatı, hayatın dağdağasını, çelişkilerini, çatışmalarını yok sayan, üstünü çizen, ama kendisi bir çelişki abidesi olarak varlık kazanan ütopik bir girişim. Baştan sona planlı, pazarlamaya dönük dizayn edilen, enine boyuna düşünülerek, hesap edilerek uygulamaya sokulan bir tarz. Bir hayat tarzı aslında. Belli bir hayat tarzının mekân ve ev düzleminde uygulamaya sokulması, o hayat tarzının çarpıcı bir şekilde görünür kılınması. Bir proje çünkü baştan sona düşünülen, sürprizlere kapalı, herhangi bir esrarı olmayan, esrarengiz olmayan, insanın değişik hallerini iptal eden bir maket mahal misali, kentin bir bölgesine kondurulmuş dışsal bir olgu. Sanki bir gece vakti ansızın gökten zembille indirilip oraya yapıştırılmış bir maket. Oradan yine bir gece vakti aniden sökülüp atıldığında hiçbir eksikliğe yol açmayan bir yapıştırma mekân. Maket kadar uyumsuz ve aykırı, başka, farklı. Ama gerçek, gerçeğin çelişkisinin anıtı belki de.

Güvenlikli sitelerin doğuşunda seçkin ve üst sınıfların kenti terk etme eğilimi anılmalı mutlaka. Kent merkezinin seçkinlerce boşaltılması değişik zamanlarda, değişik şehir ve ülkelerde görülen bir durum. Yeni seçkin semtlerin icadı ile baş gösteren bu eğilimin ilginç sonuçları var. Kent merkezi boşalıp zamanla çöküntü haline gelir. Maddi sermaye gibi, sosyal sermaye de belli bir yere toplanır ve kentsel ayrışma her haliyle büyük bir çelişkiyi üretir. Kentler bölünür, bir nehrin ikiyi bölmesi gibi. Bir yanda şaşaalı, parlak hayatlar, diğer yanda pörsümüş, umutsuz hayatlar birbirlerine baka baka, ama birbirlerine dokunmadan, ilişmeden yaşar gider. Ve gitgide aradaki uçurum derinleşir. Kent merkezinin terk edilmesi, kentin genel sosyal sermayesini de adaletsiz bir şekilde dolaştırır. Güvenlikli site akımı, bu çelişkiyi daha da derinleştirir ve bileyler.

Kent ile ilişki düzeyi, güvenlikli sitelerin konumlanışına ilişkin kimi ipuçlarını barındırır. İlk planda kentin terk edilmesine paralel bir şekilde ortaya çıkan güvenlikli siteler, ikinci adımda kente karşı yeni bir konumlanışı temsil etmeye başlar. Artık kent, uzakta olandır; tehlikeli, kalabalık, köhne, güvensiz, karmaşık bir hayatın kol gezdiği bir mekândır. Hatta düşmanca bakışlarını eksik etmeyen, içinden sürekli düşman çıkaran karanlık bir kuyu gibidir. Ötekidir artık kent, başkadır, uzak kalınması gerekendir. Kentte yaşayanlar da böyledir doğal olarak; yoksullar, işsiz-güçsüzler, sıradan küçük insanlar, mahallenin köhne kalıplarına sığınmış ahali. Güvenlikli siteler, kentten beslendikleri halde kenti ötekileştirerek yeni bir konum elde eder. Kente borcunu ödemeden, elde ettiği zenginliği ondan kıskanan ve saklayan bir edayla, adil bir paylaşımın önüne set çeker.

Güvenlik duvarı söz konusu sitelerin dışı sadece; dışarıya karşı kendini ifade biçimi, dışa karşı kendini konumlandırma tarzı. Kapalı demir kapılar kale kapılarını, parmaklıklar kale duvarlarını, kameralar ise burçları ve gözetleme kulelerini çağrıştıran yapılaşmalar. Kameralar, güvenlik görevlileri ve benzeri uygulamalar güvenlikli sitelerin kabuğu. Kabuğun içinde ise farklı bir hayat hüküm sürüyor. Görece “steril” bir hayatın yapıcı unsurları arasında statü, prestij, tüketim kalıpları, farklılık arayışı, taklit, özenti, kapanma, grup oluşturma, izole olma gibi özellikler öne çıkıyor. Güvenlikli sitelerin anlam haritasının ana çizgileri, kabuk ve içinin harmanında netlik kazanıyor. Her iki boyutuyla güvenlikli siteler, farklı bir dünyayı temsil iddiasındalar.

Bugün artık küresel bir fenomen haline gelen güvenlikli siteler, Türkiye’de de yaygın bir yerleşim modeli haline geliyorlar. Görece yeni bir sosyal ve mekânsal olgu olmasına karşın, yayılışı hızlı oluyor. Türkiye’de site tarzı yerleşmelerin hatırı sayılır bir geçmişi olmasına karşın, buna lojmanları ve özellikle kapalı askerî lojmanları da eklemek gerekir, fakat bugün bahsi edilen güvenlikli sitelerin tarihi henüz yeni. Türkiye’de güvenlikli site olgusu özellikle 90’lardan sonra dikkat çekici bir boyut kazandı. Önceki yıllarda birkaç örneği bulunan güvenlikli siteler, Türkiye’nin sosyo-ekonomik koşulları ve eğilimlerindeki değişmelerine paralel bir şekilde kentleri çevrelemeye başladı. Küreselleşme söyleminin neredeyse hâkim bir paradigma haline geldiği 2000’lerde ise, bir anlamda bu söylemi haklı çıkarırcasına, hem de gerçek anlamda küresel bir fenomen haline geldi. Türkiye de pek çok ülke gibi bu küresel akımdan etkilendi.

Türkiye’de güvenlikli siteler ilkin metropolleri, özelde ise İstanbul’u mekân tuttu. Fakat çok geçmeden diğer büyükşehirlerde de tek tek yapılanmalar birbirini takip etti. Bugün istatistiği yapılsa, büyükşehirlerin dışındaki şehirlerde de güvenlikli site örneklerine rastlanabilir. Amerika’daki örnekleri gibi, Türkiye’deki güvenlikli sitelerin ilk yer aldıkları bölge genelde kentin dışı oldu. Kent karşıtı söylemin bir uzantısı olarak kent dışında yeni banliyöler halinde büyük ve gözde yerleşimler halinde inşa edildi. Bu husus güvenlikli site olgusunun da önemli bir yönü. Ancak günümüzde yeni bir boyutla daha karşılaşılıyor. Güvenlikli siteler, kentin çeperlerinden kent merkezine doğru geliyor. Kentsel Dönüşüm Projesi’nin bu süreçte büyük rolü bulunuyor. Çünkü bu projenin bir yönü, kent merkezinin yoksullardan “temizlenip, arındırılıp” tekrar seçkinlerin kullanımına açılması. Bu bakımdan yüzlerce yıllık bir mahallenin ortasında yüksek katlı binaların, güvenlik duvarlarının özel güvenlik görevlileriyle birlikte bir sitenin büyük ayrıksılığıyla teşekkülü, bütün metropol ve büyükşehirlerde görülebilecek bir manzara. Bu da gösteriyor ki, güvenlikli siteler kent çeperlerinden merkeze doğru geliyor, merkezdeki yapıları kendine dönüştürüyorlar.

Güvenlikli sitelerin yayılışında birkaç husus bahis konusu edilebilir. İlk dikkat çeken husus, güvenlikli site olgusunun hızlı bir artış ve yayılış göstermesi. Birbirinin benzeri projelerin her geçen gün boy vermesi, büyük inşaat şirketlerinin yüksek katlı rezidanslar da dâhil olmak üzere farklı projelerle bu işe girmesi, bu olgunun artık iyice kent hayatına yerleştiğinin de bir göstergesi. Genelde kentlerin belli bölgelerinde inşa edilen güvenlikli siteler, yeni bir ev, semt ve yaşam modeli olarak pazarlanıyor. Bu durum ise onun izlenmesini ve taklit edilmesini doğuruyor. Güvenlikli site, bir model artık ve her yerleşim yeri onu örnek almak istiyor. Sıradan insanların sıradan konut bölgeleri de bu modelden etkileniyor. Öyle ki, içine yüzme havuzları, spor salonları, market ve cafeler, suni park ve bahçeler yerleştiremese de kendine göre bir güvenlik geliştiriyor, en azından sitenin etrafını aşılmaz duvarla kapatıp önüne de bir bekçi kulübesi yerleştiriyor. Bu ise güvenlikli sitelerin ne kadar etkili olduğunu gösteriyor.

Güvenlikli sitelerin kısa Türkiye tarihi, olgunun çok farklı sonuçlara yol açacağı izlenimi veriyor. Aynı zamanda meselenin değişik boyutlarının olduğunu, farklı disiplinlerin tartışmaya dâhil olması gerektiğini, çok yönlü okunmaya müsait bir alan olduğunu da hatırlatıyor. Görünen o ki, Türkiye’de güvenlikli siteler gitgide yayılacak, bütün şehirlerin gözde semtlerini, güzide alanlarını kaplayacak, tarihsel bir olgu haline gelecek. Bu süreçte aynı zamanda site kültürünü ve tarzını aşmaya dönük, sadece sitenin güvenliğini değil, bütün bir kentin ve hayatın güvenliğini hesaba katmak gerektiğine ilişkin bir bilinç de hep var olacak ve daha adil bir yaşama ikliminin nasıl inşa edilebileceğine ilişkin sorular ve cevaplar ortaya atacak. Bütün bir kente olduğu gibi bu tartışmalara da kendini kapattığı ve bütün bir kent hayatını dikkate almadan var olmayı sürdürdüğü takdirde, güvenlikli sitenin kendisi de bir maket ve ucube yapıntı olarak anılacak.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Türkiye’de güvenlikli sitelerin kısa tarihi
« Posted on: 28 Mart 2024, 13:38:06 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Türkiye’de güvenlikli sitelerin kısa tarihi rüya tabiri,Türkiye’de güvenlikli sitelerin kısa tarihi mekke canlı, Türkiye’de güvenlikli sitelerin kısa tarihi kabe canlı yayın, Türkiye’de güvenlikli sitelerin kısa tarihi Üç boyutlu kuran oku Türkiye’de güvenlikli sitelerin kısa tarihi kuran ı kerim, Türkiye’de güvenlikli sitelerin kısa tarihi peygamber kıssaları,Türkiye’de güvenlikli sitelerin kısa tarihi ilitam ders soruları, Türkiye’de güvenlikli sitelerin kısa tarihiönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes