> Forum > ๑۩۞۩๑ İlim Dünyası Online Dergi Dünyası ๑۩۞۩๑ > Mostar Aylık Kültür ve Aktüalite Dergisi > Dosya Yazıları > Sebepleri ve sonuçlarıyla küresel iklim değişikliği
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Sebepleri ve sonuçlarıyla küresel iklim değişikliği  (Okunma Sayısı 1268 defa)
21 Temmuz 2012, 13:01:58
Safiye Gül

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 15.436


« : 21 Temmuz 2012, 13:01:58 »



Sebepleri ve sonuçlarıyla küresel iklim değişikliği
Reşat UZMEN • 77. Sayı / DOSYA YAZILARI


Dünya kamuoyu, görsel ve yazılı medyanın yoğun bilgi bombardımanı nedeniyle dünyada genel olarak alışagelmiş iklim sistemlerinde bir değişiklik olmaya başladığının farkına vardı. Yine aynı kaynağın verdiği bilgiye göre bunun başlıca sebebi insan toplulukları tarafından özellikle sanayi, enerji ve ulaşımda kullanılan petrol (ve petrol ürünleri), kömür, doğalgaz gibi “fosil” yakıtların yanmasından ortaya çıkan karbondioksit gibi gazlar.

Şimdi konuyu biraz daha açalım. İklim ile meteoroloji arasında bir fark var. Meteoroloji, coğrafî alan olarak daha kısıtlı bir bölgede sıcaklık, yağış gibi verilerin değişmesini gözlemliyor, birkaç saatlik ve bir haftaya kadar hava koşullarının değişimi hakkında tahminlerde bulunuyor. İklim ise çok daha geniş bir coğrafî alanda (Doğu Akdeniz, Batı Avrupa, vb. gibi) yıllarca yapılmış ve yıl boyunca dağılmış meteoroloji verilerine dayanarak dünyanın bütün değişik bölgelerine özgü mevsimlik iklim özelliklerini ortaya koyuyor. İşte söz konusu çeşitli iklim sistemlerindeki değişiklikler önce bilim insanlarının dikkatini çekti ve doğal olarak bunun sebebi araştırılmaya başlandı. İlk ortaya çıkarılan bilimsel veriler dünya ikliminin değişebileceğini gösteriyordu. Astronomik koşulların değişmesine bağlı olarak dünyanın güneşe olan uzaklığının, dünya ekseninin eğikliğinin ve yatıklığının değişmesine yol açan (ki bunlar on binlerce yıllık dönemlerde meydana gelir) etkenler, dünya üzerinde hüküm süren iklimleri önemli oranda değiştiriyordu. Bu arada, kimyasal ve radyometrik ölçümlerin gelişmesine paralel olarak bir şeye daha dikkati çekti: Bazı gazlar, özellikle karbondioksitin oranı iklimde önemli bir değişikliğe yol açabiliyor. Atmosferde mevcut su buharı, karbondioksit ve metan gibi bazı gazlar, aynen seraların üzerindeki şeffaf plastik veya cam kaplamaların görevini yapıyor, dünya yüzeyinden (karalardan ve denizlerden) uzaya doğru kızılaltı ışıma şeklinde kaçmak isteyen enerji, bu gazlar tarafından yeniden dünyaya yansıtılıyor. Bu yüzdendir ki söz konusu gazlara “sera gazları” adı verilmiş. Çok eski dönemlere (500-600 bin yıl öncesine) kadar uzanan ölçümler sayesinde atmosferdeki sera gazlarının, özellikle karbondioksit gazı oranının farklı sebeplerden arttığı ve azaldığı görülmüş, artışlarda dünya yüzeyindeki sıcaklık da artmış, benzer şekilde karbondioksitin azaldığı dönemlerde ortalama sıcaklık da düşmüştü. Aslında sera etkisi dünya için hayati derecede gerekli, zira sera gazlarının varlığından dolayı dünyanın ortalama sıcaklığı 15 oC dolayında, eğer sera gazları (dolayısıyla sera etkisi) olmasaydı, dünya üzerinde sürekli olarak ortalama sıcaklık -18 oC olacaktı.

Dünya üzerinde karalarda ve denizlerde var olan meteorolojik ölçüm istasyonları, ayrıca uydulardan yapılan uzaktan algılama ölçümleri dünyanın yüzeyindeki ortalama sıcaklığın son 150 yıldır artmakta olduğunu ortaya koyuyor. Artışın doğal sebeplerden olmayıp atmosferdeki sera gazları artışından kaynaklandığı da bir uluslararası bilim insanları kuruluşu olan “Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli” (HİDP) tarafından kesin olarak belirlenmiş. Sera gazlarındaki artışın neden meydana geldiğini araştıran HİDP ve diğer bilimsel kuruluşlar sera gazlarındaki artışın doğal sebeplerden değil insan kaynaklı olduğunu ortaya koyuyor. Bir başka deyişle, sanayi devriminden bu yana ülkelerin şiddetle artan enerji ihtiyacının karşılanmasında daha fazla “fosil” yakıt kullanılıyor. Çünkü bu kaynakların hepsi yerin derinliklerinde bulunan, milyonlarca yıl önce var olan canlı varlıkların kalıntılarından oluşuyor. Kalkınmış bazı ülkeler (ABD, AB ülkeleri…) ile çok hızlı bir kalkınma süreci gösteren bazı başka ülkeler (Çin, Hindistan, Brezilya…) özellikle son 30 yıldır sera gazları artışından birinci derecede sorumlu. Sektör temelinde ise elektrik ve ısı enerjisi üretimi, sanayi ve ulaştırma sektörleri toplam sera gazı salımlarının yüzde 60’dan fazlasını oluşturuyor.

Değişik sosyal ve ekonomik kalkınma modelleri oluşturularak yapılan senaryolarda, bugünkü şartların devam etmesi durumunda dünyanın ortalama sıcaklığının 21. yüzyıl sonunda 5-6 oC artışa yol açacağı anlaşılıyor. Günümüzde artış değeri (artış, 1960-1990 arası 30 yıl ortalamasına göre yıllık sıcaklığa göre hesaplandığında) 0,76 oC’a ulaştı, oysa daha beş yıl önce artış değeri 0,6 oC idi. Yine pek çok bilim insanının yaptığı hesaplamalara göre atmosferdeki karbondioksit oranı bugün eriştiği 394 ppm (milyonda kısım) seviyesinden 450 ppm değerini aşarsa dünya ortalama sıcaklığındaki artış, iklimleri çok ciddi şekilde değiştirecek boyuta erişecek. Ortalama sıcaklık artışı dünyanın farklı coğrafî bölgelerine çok farklı şekilde yansıyacak; kimi yerlerde gece-gündüz, yaz-kış sıcaklık farklılıkları büyürken, başka bölgelerde kuraklıklar çok şiddetli boyutlara ulaşacak, buna karşılık sel baskınları, şiddetli fırtına ve kasırgalar çoğalacak. Ayrıca buzulların erimesine paralel olarak deniz seviyesindeki artış Hollanda, Nil Deltası, Bangladeş, Okyanusya ada devletleri gibi yerlerin deniz suları tarafından istila edilmesine yol açacak. Yukarda sayılan aşırı meteorolojik olayların toplumlar üzerindeki olumsuz etkisine ilaveten ortalama sıcaklıkların artması asalakların ve bakterilerin daha yüksek enlemlerdeki bölgelere ilerlemesine yol açacağı, tarımda verimin düşeceği bunun sonucunda da kıtlık ve açlık tehdidinin artacağı hesaplanıyor. Olumsuz iklim koşullarının artmasıyla birlikte bazı bölgelerden başka bölgelere kitlesel göçler siyasi problemler de çıkaracak. Kısacası balıkçılıktan tarıma, su rejimlerinden ekosistemlere, insan topluluklarının hareketine, ekonomiden sanayiye ve ticarete kadar pek çok alanda öngörülemeyecek kadar büyük zararların olması bekleniyor.

O halde ne yapmalıyız? Kyoto Protokolü, karbon ticareti vb. mekanizmalara rağmen sera gazları artışı bir türlü önlenemiyor. Mayıs 2011’de Uluslararası Enerji Ajansı tarafından yapılan açıklamaya göre 2010 yılındaki karbondioksit miktarının artması bütün zamanların rekorunu kırdı. Eğer bu yüzyılın sonunda 450 ppm karbondioksit oranı ve buna bağlı olarak ortalama sıcaklığın 2 oC değerinde kalması sağlanamazsa yukarda özetlediğimiz iklimsel felâketler birbirini kovalayacak. Ekonomik kayıpların yanı sıra büyük ölçüde insan kayıpları da söz konusu olacak.

Bu artışı önlemenin yolu, en büyük paya sahip enerji (ısı + elektrik) üretiminde kömür ve doğalgaz ile ulaştırma sektöründe petrol ürünleri yerine “karbon salmayan” enerji türlerini kullanmak. Kalkınmaya evet! Ama karbonsuz kalkınma olursa! Bu bakımdan karbon salmayan nükleer enerji dâhil, bütün yenilenebilir enerji türleri (güneş fotovoltaik, yoğunlaştırılmış güneş enerjisi, rüzgâr, dalga, jeotermal, hidrolik…) uluslararası antlaşmalar, sözleşmeler çerçevesinde hiç vakit kaybetmeden devreye sokulmalı. Bunun yanı sıra karbon tutan ormanların ve okyanuslardaki planktonların korunması, kuvvetli bir sera gazı olan metan gazının (doğal gazın esas bileşeni) salımını önleyecek tedbirlerin alınması gerekecek. Önemli ölçüde elektrik üreten ve bir süre daha kaçınılmaz olarak üretmeye devam edecek olan başta kömür santralleri olmak üzere doğalgaz çevrim santrallerinden çıkan karbondioksitin yakalanması ve hapsedilmesine ilişkin teknolojilerin de süratle geliştirilip kullanılmaya başlaması gerekiyor. Aksi takdirde torunlarımıza bile kalmadan bizim ve çocuklarımızın iklim değişikliğinin sert ve acımasız sonuçlarını yaşamamız söz konusu olacak.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Sebepleri ve sonuçlarıyla küresel iklim değişikliği
« Posted on: 29 Mart 2024, 15:10:15 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Sebepleri ve sonuçlarıyla küresel iklim değişikliği rüya tabiri,Sebepleri ve sonuçlarıyla küresel iklim değişikliği mekke canlı, Sebepleri ve sonuçlarıyla küresel iklim değişikliği kabe canlı yayın, Sebepleri ve sonuçlarıyla küresel iklim değişikliği Üç boyutlu kuran oku Sebepleri ve sonuçlarıyla küresel iklim değişikliği kuran ı kerim, Sebepleri ve sonuçlarıyla küresel iklim değişikliği peygamber kıssaları,Sebepleri ve sonuçlarıyla küresel iklim değişikliği ilitam ders soruları, Sebepleri ve sonuçlarıyla küresel iklim değişikliğiönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes